تحقیق تیموریان ۱۳ص ( ورد)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۱۳ صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏۱
‏مقدمه
‏ت‏ی‏مور‏ی‏ان‏ ‏ی‏ا‏ گورکان‏ی‏ان‏ ا‏ی‏ران‏ (‏۷۷۱ ‏–‏ ‏۹۱۱‏ ه‍. ق.) (‏۱۳۷۰ – ۱۵۰۶‏ م.) دودمان‏ی‏ مغول تبار بودند. بن‏ی‏ادگزار‏ ا‏ی‏ن‏ دودمان ت‏ی‏مور‏ گورکان‏ی‏ بود که در آس‏ی‏ا‏ی‏ م‏ی‏انه‏ م‏ی‏‌‏ز‏ی‏ست‏ و سمرقند پا‏ی‏تختش‏ بود. ام‏ی‏ر‏ ت‏ی‏مور‏ کشور‏ی‏ گسترده و دولت‏ی‏ سترگ ا‏ی‏جاد‏ کرد و سرزم‏ی‏ن‏ فرارود را به مقام‏ی‏ از اه‏م‏ی‏ت‏ رسان‏ی‏د‏ که تا آن زمان ه‏ی‏چگاه‏ بدان پا‏ی‏ه‏ نرس‏ی‏ده‏ بود. او مرزها‏ی‏ خود را نخست در سرتاسر آس‏ی‏ا‏ی‏ م‏ی‏انه‏ و آنگاه سرتاسر خراسان و آنگاه همه‏ٔ‏ بخش‏‌‏های‏ ا‏ی‏ران‏ و عثمان‏ی‏ و بخش‌ها‏یی‏ از هندوستان گسترد. و چون فتوحات ت‏ی‏مور‏ ب‏ی‏شتر‏ جنبه‏ٔ‏ ی‏ورش‏ و هجوم داشت تا تسخ‏ی‏ر‏ واقع‏ی‏ غالب کش‏ورها‏ باز به زود‏ی‏ از تصرف ت‏ی‏مور‏ی‏ان‏ ب‏ی‏رون‏ شد. با ا‏ی‏ن‏ حال فرارود مدت‏ی‏ مرکز دولت‏ی‏ شد که ب‏ی‏شتر‏ ا‏ی‏ران‏ و افغانستان را افزون بر ولا‏ی‏ت‏ ماوراءالنهر دربرگ‏ی‏رنده‏ بود. هنگام‏ی‏ که کشورها‏ی‏ گسترده ت‏ی‏مور‏ی‏ تجز‏ی‏ه‏ ‏ی‏افت‏ دوره‏ٔ‏ هرج و مرج پی‏ش‏ آمد. به محض ا‏ی‏نکه‏ ت‏ی‏مور‏ مرد، ترکان عثما‏ن‏ی‏ و آل جلا‏ی‏ر‏ و ترکمانان درصدد تصرف کشورها‏ی‏ ازدست‌رفته‏ٔ‏ خود برآمدند‏. باا‏ی‏ن‏ همه، فرزندان ت‏ی‏مور‏ موفق شدند که شمال ا‏ی‏ران‏ را در مدت ‏ی‏ک‏ سده جهت خود نگاهدارند. ول‏ی‏ آنان ب‏ی‏شتر‏ با ‏ی‏کد‏ی‏گر‏ در کشمکش بودند. سرانجام شاهرخ موفق شد که مناقشات اقوام خود را تا حد‏ی‏ رفع و قد‏رت‏ و اعتبار کشور را نگهدار‏ی‏ کند. ول‏ی‏ پس از مرگ او ممالکش به قسمت‌ها‏ی‏ کوچکتر مجزا شد و به هم‏ی‏ن‏ سبب صفو‏ی‏ان‏ و امرا‏ی‏ ش‏ی‏بان‏ی‏ آنها را به متصرفات خود پ‏ی‏وست‏ کردند. با ا‏ی‏ن‏ حال خاندان ت‏ی‏مور‏ی‏ از م‏ی‏ان‏ نرفت و نوادگان ت‏ی‏مور‏ چند‏ی‏ پستر فرمانروا‏یی‏ خود را به هندوستان بردند ‏و‏ دولت سلسله‏ٔ‏ بابری‏ را بن‏ی‏اد‏ گذاردند که اروپائ‏ی‏ان‏ آن را مغول کب‏ی‏ر‏ م‏ی‏‌‏نامند‏.
‏کسان‏ خاندان ت‏ی‏مور‏ی‏ از ا‏ی‏ن‏ قرارند:
‏ت‏ی‏مور‏ (‏۷۷۱ ‏–‏ ‏۸۰۷‏ ه‍. ق) (‏۱۳۷۰ – ۱۴۰۵‏ م.)
‏خل‏ی‏ل‏ سلطان (‏۸۰۷ ‏–‏ ‏۸۱۲‏ ه‍. ق.) (‏۱۴۰۵ – ۱۴۱۰‏ م.)
‏شاهرخ‏ (‏۸۰۷ ‏–‏ ‏۸۵۰‏ ه‍. ق.) (‏۱۴۰۵ – ۱۴۴۷‏ م.)
‏با‏ی‏سنقر‏ م‏ی‏رزا
‏۲
‏الغ‏ ب‏ی‏ک‏ (‏۸۵۰ ‏–‏ ‏۸۵۳‏ ه‍. ق.) (‏۱۴۴۷ – ۱۴۴۹‏ م.)
‏عبداللط‏ی‏ف‏ (‏۸۵۳ ‏–‏ ‏۸۵۴‏ ه‍. ق.) (‏۱۴۴۹ – ۱۴۵۰‏ م.)
‏عبدالله‏ (‏۸۵۴ ‏–‏ ‏۸۵۵‏ ه‍. ق.) (‏۱۴۵۰ – ۱۴۵۱‏ م.)
‏ابوسع‏ی‏د‏ (‏۸۵۵ ‏–‏ ‏۸۷۳‏ ه‍. ق.) (‏۱۴۵۱ – ۱۴۶۹‏ م.)
‏سلطان‏ حس‏ی‏ن‏ با‏ی‏قرا‏ در هرات (‏۸۶۲ ‏–‏ ‏۹۱۱‏ ه‍. ق.) (‏۱۴۷۰ – ۱۵۰۶‏ م.)
‏سلطان‏ احمد (‏۸۷۳ ‏–‏ ‏۸۹۹‏ ه‍. ق.) (‏۱۴۶۹ – ۱۴۹۴‏ م.)
‏سلطان‏ محمود (‏۸۹۹‏–‏۹۰۰‏ ه‍. ق.) (‏۱۴۹۴ – ۱۴۹۵‏ م.)
‏دوره‏ٔ‏ هرج و مرج (‏۹۰۰‏ تا ‏۹۱۱‏ ه‍. ق) (‏۱۴۹۵ – ۱۵۰۶‏ م.)
‏ا‏ی‏ن‏ سلسله بدست امرا‏ی‏ ش‏ی‏بان‏ی‏ منقرض شد.
‏۳
‏د‏وران تیموریان
‏ در دوران تیموریان (‏۷۸۳ – ۹۱۱‏ ه.ق) وسعت ایران به منتهى درجه زمان خود رسیده است چه از یک‌سو در شمال شرقى تا ماوراءِ سیحون و شمال دریاچه اورال جزءِ متصرفات ایران درآمد و از سوى دیگر تا کاشغر و رودخانه سند در شرق مرزهاى ایران گسترده شد، در شمال غربى تا ماوراءِ قفقاز جزءِ قلمرو ایران درآمد، در غرب نیز تا رود فرات از متصرفات ایران محسوب مى‌شد.
‏تیمور و تیموریان
‏ امیر تیمور گورکان که به ”امیر صاحبقران“ نیز شهرت یافته است از سال ‏۷۸۲‏هـ. حمله‌هاى خود را به ایران شروع کرد و در سال‌هاى ‏۷۸۲‏ تا ‏۷۸۷‏ خراسان و مازندران و گرگان را به تصرف درآورد و از آن پس در طى دو یورش سه ساله و پنج ساله‏ٔ‏ خود از ‏۷۸۸‏ تا ‏۷۹۸‏ به طول انجامید بخش بزرگى از سرزمین ایران را به اطاعت خود درآورد، آنگاه به هند لشکر کشید و دهلى را تصّرف کرد و سال‌‌هاى ‏۸۰۲‏ تا ‏۸۰۷‏ را به کشاکش با سلطانان روم و شام و مصر گذارنید و سرانجام در شعبان همین سال سر پرغرور خود را به خاک سیاه برد.‏
‏ وى مردى بلند همّت و دلیر و قوى پنجه و لشکرکش، و در عین حال سختگیر و سخت‌کُش بود. هم قتل‌عام‌هاى او در خراسان و عراق عجم و شام و روم و هند معروف است، و هم ارادتش به زاهدان و عارفان و سادات زبانزد. هم دعوى عدالت داشت و هم شهرهاى پرثروت را به باد غارت مى‌داد. این معجون شگفت‌انگیز که جهانگیرى بود چالاک و سفّاکى بود بى‌باک، نه سرداران مدّبرى بر گرد خود داشت و نه فرزندان لایقى در دنبال. فتوحاتش هم، اگر به‌دقّت بنگریم، خالى از نظم و ترتیب و نقشه‏ٔ‏ معیّن بود. به همین سبب دولت مقتدر و ممالک پهناورش پس از مرگ او در هم ریخت و با چنان بى‌نظمى درآمیخت که حتّى تدبیرهاى شاهرخ هم نتوانست نظام از دست رفته‏ٔ‏ آن را بازگرداند.
‏۵
‏ تیمور در هنگام مرگ خود ‏۳۶‏ فرزند و نواده‏ٔ‏ ذکور داشت که از میان فرزندش شاهرخ از همه کار آمدتر و مشهورتر بود. این تعددّ افراد و اهواء به افتراق و دودستگى میان آنان انجامید و کشاکش‌هائى فراوان را به‌دنبال خود آورد. نتیجه‏ٔ‏ جنگ‌ها و نزاع‌هاى بین آنان بدینجا کشید که ممالک وسیع تیمورى به دو بخش بزرگ منقسم گردید. بخش غربى آن یعنى ایران غربى و عراق عرب و الجزیره و ارّان و گرجستان و ارمنستان تحت حکومت جلال‌الدین میرانشاه و فرزندانش ابوبکر و عمر قرار گرفت امّا دیرى نپائید که دست از آنان خارج شد، و بخش شرقى خراسان و ماوراءالنهر و ناحیه‌هاى مجاور آنها در اختیار شاهرخ درآمد. شاهرخ پادشاهى نسبتاً نیکونهاد، دیندار، عادل، بخشنده و دوستدار علم و ادب و حامى عالمان و ادیبان و خواهان آبادى و خود نیز شاعر و خوشنویس و هنر دوست بود و توانست این بخش بزرگ از ممالک تیمورى را از سقوط و پریشانى نجات دهد. وى هرات را که مستقّر حکومتش بود به‌صورت مرکزى فعّال براى ادبیات و علوم و هنر و مجمع عالمان و ادیبان و شاعران و خطّاطان و نقّاشان ساخت، و از عوامل اساسى رونق ادبیات و هنر و در عهد تیمورى گردید.
‏ فرزند او میرزا غیاث‌الدّین بایسنقر متوفى به سال ‏۸۳۷‏هـ. نیز که همچون پدر شاعر و خوشنویس بود، هم بر سیرت پدر در رونق بازار ادبیات و هنر در عهد تیمورى کوشید و هنرمندان را بزرگ داشت. محفل میرزاغیاث‌الدین در هرات مجمع ارباب فضل و هنر بود و به ‌سبب علاقه‏ٔ‏ خاصّ به نسخه‌هاى نفیس، عده‌اى محّرر و نقاش و صحّاف در دستگاه خود داشت تا کتابخانه او را به آثار نفیس مزّین سازند. از جمله‏ٔ‏ همین نسخه‌ها است شاهنامه‏ٔ‏ معروف به بایسنقرى که از جمله آثار هنرى بسیار ارزنده‏ٔ‏ ایران است. فرزند دیگر شاهرخ یعنى میرزا الغ‌بیک (‏۷۹۶-۸۵۳‏ هـ). که حکومت ماوراءالنهر داشت و در سمرقند مستقّر بود نیز مانند پدر و برادر به ‌کار علم و ادب اشتیاق و علاقه‏ٔ‏ وافر نشان مى‌داد و به بناى مدرسه و خانقاه و رصدخانه‌اى در سمرقند اقدام نمود و دانشمندانى چون غیاث‌الدین جمشید کاشانى و معین‌الدین کاشانى و صلاح‌الدین موسى معروف به قاضى‌زاده رومى و مولانا على ‌قوشچى به همراه خود الغ‌بیک در آن رصدخانه به کارهاى نجومى مى‌پرداختند و تألیف‌ ”زیج جدید گورکانى“ از نتایخ همین رصدخانه بود.