دانلود مقاله در مورد شورش علویان در زمان مامون عباسی ۶۰ ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۸۱ صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏شورش علویان ‏……………………‏………………………………………..‏………‏…………. &‏ ۱
‏شورش علویان در زمان مامون عباسی
‏کلمات‏ ‏کلیدی‏ : ‏تاریخ،‏ ‏قیام،‏ ‏شورشهای‏ ‏شیعیان،‏ ‏عباسیان،‏ ‏الرضا‏ ‏من‏ ‏آل‏ ‏محمد،‏ ‏نفس‏ ‏زکیه،‏ ‏ابن‏ ‏طباطبا،‏ ‏شهید‏ ‏فخ،‏ ‏حسن‏ ‏بن‏ ‏زید
‏ “‏عباسیان‏” ‏با‏ ‏ادعای‏ ‏انتساب‏ ‏به‏ ‏خاندان‏ ‏پیامبر‏ ‏و‏ ‏شعار‏ ‏جلب‏ ‏رضایت‏ ‏و‏ ‏احقاق‏ ‏حقوق‏ ‏از‏ ‏دست‏ ‏رفته‏ ‏آنان‏ ‏قدرت‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏دست‏ ‏گرفتند‏. ‏گروهی‏ ‏از‏ ‏شیعیان‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏دوران‏ ‏سختی‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏زمان‏ ‏امویان‏ ‏پشت‏ ‏سرگذاشته‏ ‏بودند‏ ‏به‏ ‏عباسیان‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏شعار‏ “‏الرضا‏ ‏من‏ ‏آل‏ ‏محمد‏” ‏بر‏ ‏سرکار‏ ‏آمده‏ ‏بودند،‏ ‏امید‏ ‏بستند‏.
‏ ‏بعدها‏ ‏رویگردانی‏ ‏عباسیان‏ ‏از‏ ‏این‏ ‏شعار‏ ‏و‏ ‏تحت‏ ‏فشار‏ ‏و‏ ‏شکنجه‏ ‏قرار‏ ‏گرفتن‏ ‏علویان‏ ‏موجب‏ ‏جدایی‏ ‏این‏ ‏دو‏ ‏جریان‏ ‏شد‏ ‏و‏ ‏قیامها‏ ‏و‏ ‏شورشهای‏ ‏مختلفی‏ ‏در‏ ‏نواحی‏ ‏مختلف‏ ‏در‏ ‏دوران‏ ‏خلفای‏ ‏عباسی‏ ‏به‏ ‏رهبری‏ ‏علویان‏ ‏سازماندهی‏ ‏شد‏.
‏ ‏انگیز‏ۀ‏ ‏قیامها
‏ ‏انگیز‏ۀ‏ ‏اصلی‏ ‏این‏ ‏قیامها‏ ‏در‏ ‏دست‏ ‏گرفتن‏ ‏حکومت‏ ‏و‏ ‏احقاق‏ ‏حقوق‏ ‏از‏ ‏دست‏ ‏رفته‏ ‏علویان‏ ‏و‏ ‏امر‏ ‏به‏ ‏معروف‏ ‏و‏ ‏نهی‏ ‏از‏ ‏منکر‏ ‏در‏ ‏مقابل‏ ‏حکومت‏ ‏ظلم‏ ‏و‏ ‏جور‏ ‏عباسی‏ ‏بوده‏ ‏است‏. ‏هر‏ ‏چند‏ ‏انگیزه‏‌‏های‏ ‏غیرالهی‏ ‏نیز‏ ‏در‏ ‏مواردی‏ ‏دیده‏ ‏می‏‌‏شد،‏ ‏اما‏ ‏هدف‏ ‏بیشتر‏ ‏این‏ ‏قیامها‏ ‏و‏ ‏افرادی‏ ‏که‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏همراهی‏ ‏می‏‌‏کردند‏ ‏اهداف‏ ‏اصلاحی‏ ‏بود،‏ ‏به‏ ‏هر‏ ‏حال‏ ‏درگیری‏ ‏بین‏ ‏دو‏ ‏حزب‏ ‏علوی‏ ‏و‏ ‏عباسی‏ ‏در‏ ‏قالب‏ ‏بحثهای‏ ‏کلامی‏ ‏و‏ ‏ادبی‏ ‏آغاز‏ ‏شده‏ ‏و‏ ‏سرانجام‏ ‏به‏ ‏مرحل‏ۀ‏ ‏عمل‏ ‏و‏ ‏میدان‏ ‏جنگ‏ ‏کشیده‏ ‏شد‏.[۱]
‏ ‏نخستین‏ ‏قیام‏ ‏علویان
‏ ‏نخستین‏ ‏قیام‏ ‏علوی‏ ‏در‏ ‏روزگار‏ ‏عباسیان‏ ‏در‏ ‏زمان‏ ‏خلافت‏ ‏منصور،‏ ‏قیام‏ “‏محمد‏ ‏بن‏ ‏عبدالله‏ ‏بن‏ ‏حسن‏” ‏در‏ ‏سال‏ ۱۴۵ ‏هـ‏ ‏ق‏ ‏بود‏ ‏که‏ ‏شیعیانش‏ ‏او‏ ‏را‏ “‏نفس‏ ‏زکیه‏” ‏و‏ “‏المهدی‏” ‏می‏‌‏نامیدند‏. ‏محمد‏ ‏خلافت‏ ‏را‏ ‏حق‏ ‏خود‏ ‏می‏‌‏دانست‏ ‏از‏ ‏این‏ ‏رو‏ ‏با‏ ‏گروهی‏ ‏از‏ ‏یارانش‏ ‏از‏ ‏بیعت‏ ‏با‏ ‏سفاح‏ ‏امتناع‏ ‏کرد‏. ‏محمد‏ ‏موفق‏ ‏شد‏ ‏حمایت‏ ‏گروه‏ ‏ز‏ی‏اد‏ی‏ ‏از‏ ‏مردم‏ ‏مکه‏ ‏و‏ ‏مدینه‏ ‏از‏ ‏جمله‏ ‏فقیهانی‏ ‏چون‏ ‏مالک‏ ‏بن‏ ‏انس‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏خود‏ ‏جلب‏ ‏کند‏.
‏ ‏محمد‏ ‏برادرش‏ ‏ابراهیم‏ ‏را‏ ‏نیز‏ ‏برای‏ ‏نشر‏ ‏دعوت‏ ‏خود‏ ‏به‏ ‏بصره‏ ‏فرستاد‏. ‏منصور‏ ‏از‏ ‏در‏ ‏مدارا‏ ‏نامه‏‌‏ای‏ ‏به‏ ‏محمد‏ ‏نوشت‏ ‏اما‏ ‏محمد‏ ‏که‏ ‏خلافت‏ ‏را‏ ‏حق‏ ‏خود‏ ‏می‏‌‏دانست‏ ‏در‏ ‏نامه‏‌‏ای‏ ‏تند،‏ ‏منصور‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏غاصب‏ ‏خلافت‏ ‏ملامت‏ ‏کرد‏. ‏منصور‏ ‏عیسی‏ ‏بن‏ ‏موسی‏ ‏ولیعهد‏ ‏خویش‏ ‏را‏ ‏برای‏ ‏جنگ‏ ‏با‏ ‏محمد‏ ‏فرستاد‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏فرستادن‏ ‏نامه‏‌‏هایی‏ ‏به‏ ‏مردم‏ ‏مدینه‏ ‏و‏ ‏وعده‏‌‏های‏ ‏دروغین،‏ ‏آنان‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏اطراف‏ ‏محمد
‏شورش علویان ‏……………………‏………………………………………..‏………‏…………. &‏ ۲
‏ ‏پراکنده‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏موفق‏ ‏به‏ ‏قتل‏ ‏محمد‏ ‏و‏ ‏پیروزی‏ ‏در‏ ‏جنگ‏ ‏با‏ ‏او‏ ‏شد‏. ‏پس‏ ‏از‏ ‏مدتی‏ ‏سپاه‏ ‏خلیفه‏ ‏به‏ ‏جنگ‏ ‏با‏ ‏ابراهیم‏ ‏رفتند‏ ‏و‏ ‏موفق‏ ‏شدند‏ ‏سپاه‏ ‏ابراهیم‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏سال‏ ۱۴۵ ‏هـ‏. ‏ق‏ ‏شکست‏ ‏دهند‏.[۲]
‏ ‏در‏ ‏آغاز‏ ‏خلافت‏ ‏هادی،‏ ‏علویان‏ ‏منطقه‏ ‏حجاز‏ ‏به‏ ‏رهبری‏ “‏حسین‏ ‏بن‏ ‏علی‏ ‏بن‏ ‏حسن‏ ‏بن‏ ‏حسین‏ ‏بن‏ ‏علی‏” (‏شهید‏ ‏فخ‏) ‏قیام‏ ‏کردند‏. ‏وی‏ ‏خلافت‏ ‏را‏ ‏حق‏ ‏خاندان‏ ‏علوی‏ ‏می‏‌‏دانست‏ ‏و‏ ‏قیام‏ ‏او‏ ‏اعتراضی‏ ‏به‏ ‏ظلم‏ ‏و‏ ‏تعدی‏‌‏های‏ ‏هادی‏ ‏بر‏ ‏علویان‏ ‏و‏ ‏قطع‏ ‏مستمری‏ ‏آنان‏ ‏بود‏.[۳] ‏حسین‏ ‏در‏ ‏سال‏ ۱۶۹ ‏هـ‏. ‏ق‏ ‏به‏ ‏مدت‏ ‏یازده‏ ‏روز‏ ‏مدینه‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏تصرف‏ ‏درآورد،‏ ‏زندانیان‏ ‏را‏ ‏رها‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏عاملان‏ ‏عباسی‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏زندان‏ ‏افکند،‏ ‏سپس‏ ‏بسوی‏ ‏مکه‏ ‏رفت‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏محلی‏ ‏بنام‏ ‏فخ‏ ‏با‏ ‏سپاه‏ ‏عظیم‏ ‏عباسی‏ ‏روبرو‏ ‏شد‏ ‏و‏ ‏علی‏ ‏رغم‏ ‏پایداری‏ ‏ز‏ی‏اد،‏ ‏سپاه‏ ‏وی‏ ‏درهم‏ ‏شکست‏ ‏و‏ ‏حسین‏ ‏و‏ ‏پیروانش‏ ‏به‏ ‏قتل‏ ‏رسیدند‏ ‏و‏ ‏او‏ ‏به‏ “‏شهید‏ ‏فخ‏” ‏معروف‏ ‏شد‏. ‏علویان‏ ‏این‏ ‏فاجعه‏ ‏را‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏حادثه‏ ‏هولناک‏ ‏کربلا‏ ‏غمبارترین‏ ‏حادثه‏ ‏تاریخ‏ ‏به‏ ‏شمار‏ ‏می‏‌‏آورند‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏سوگ‏ ‏شهیدان‏ ‏آن‏ ‏قیام،‏ ‏مرثیه‏‌‏ها‏ ‏سرودند‏.
‏ “‏یحیی‏ ‏بن‏ ‏عبدالله‏ ” ‏برادر‏ “‏نفس‏ ‏زکیه‏” ‏و‏ ‏از‏ ‏داعیان‏ ‏و‏ ‏مبلغان‏ ‏او‏ ‏بود‏ ‏و‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏شکست‏ ‏محمد‏ ‏در‏ ‏ری‏ ‏و‏ ‏طبرستان‏ ‏بکار‏ ‏دعوت‏ ‏مشغول‏ ‏شد‏ ‏و‏ ‏مردم‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏امامت‏ ‏خویش‏ ‏خواند‏. ‏هارون‏ ‏برای‏ ‏از‏ ‏بین‏ ‏بردن‏ ‏یحیی‏ ‏امارت‏ ‏خراسان‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏فضل‏ ‏بن‏ ‏یحیی‏ ‏برمکی‏ ‏داد‏ ‏و‏ ‏او‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏سال‏ ۱۷۵ ‏هـ‏. ‏ق‏ ‏با‏ ‏سپاهی‏ ‏به‏ ‏جنگ‏ ‏یحیی‏ ‏فرستاد‏. ‏فضل‏ ‏یحیی‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏صلح‏ ‏متمایل‏ ‏کرد‏ ‏بدین‏ ‏شرط‏ ‏که‏ ‏هارون‏ ‏امان‏ ‏نامه‏‌‏ای‏ ‏برای‏ ‏او‏ ‏بفرستد‏. ‏هارون‏ ‏چنین‏ ‏کرد‏ ‏ولی‏ ‏هنگامی‏ ‏که‏ ‏یحیی‏ ‏نزد‏ ‏او‏ ‏آمد‏ ‏پیمان‏ ‏شکست‏ ‏و‏ ‏وی‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏قتل‏ ‏رساند‏. ‏البته‏ ‏قتل‏ ‏یحیی‏ ‏نه‏ ‏تنها‏ ‏از‏ ‏نفوذ‏ ‏علویان‏ ‏در‏ ‏دیلم‏ ‏گیلان‏ ‏و‏ ‏طبرستان‏ ‏نکاست‏ ‏بلکه‏ ‏زمینه‏ ‏مناسبی‏ ‏برای‏ ‏اولین‏ ‏دولت‏ ‏مستقل‏ ‏شیعی‏ ‏در‏ ‏قلمرو‏ ‏خلافت‏ ‏عباسی‏ ‏یعنی‏ ‏علویان‏ ‏طبرستان‏ ‏فراهم‏ ‏آورد‏.[۴]
‏ “‏ادریس‏ ‏بن‏ ‏عبدالله‏” ‏برادر‏ ‏دیگر‏ ‏محمد‏ ‏نفس‏ ‏زکیه‏ ‏و‏ ‏یکی‏ ‏از‏ ‏داعیان‏ ‏او‏ ‏بود‏. ‏او‏ ‏در‏ ‏قیام‏ ‏فخ‏ ‏نیز‏ ‏شرکت‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏چون‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏ق‏ی‏ام‏ ‏به‏ ‏شدت‏ ‏سرکوب‏ ‏شد‏ ‏به‏ ‏مصر‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏آنجا‏ ‏به‏ ‏مراکش‏ ‏رفت‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏آنجا‏ ‏اول‏ی‏ن‏ ‏دولت‏ ‏مستقل‏ ‏ش‏ی‏ع‏ی‏ ‏را‏ ‏بن‏ی‏ان‏ ‏گذاشت‏. ‏هارون‏ ‏از‏ ‏خطر‏ ‏دولت‏ ‏نوپای‏ ‏او‏ ‏هراسان‏ ‏بود‏ ‏ولی‏ ‏به‏ ‏جهت‏ ‏دوری‏ ‏راه‏ ‏و‏ ‏اشتغال‏ ‏به‏ ‏جنگ‏‌‏های‏ ‏داخلی‏ ‏از‏ ‏جنگ‏ ‏با‏ ‏او‏ ‏منصرف‏ ‏شد‏. ‏وی‏ ‏به‏ ‏پیشنهاد‏ “‏یحیی‏ ‏برمکی‏” ‏فردی‏ ‏را‏ ‏بنام‏ “‏شماخ‏” ‏مأمور‏ ‏قتل‏ ‏وی‏ ‏کرد‏. ‏شماخ‏ ‏نزد‏ ‏ادریس‏ ‏رفت‏ ‏و‏ ‏ادعا‏ ‏کرد‏ ‏که‏ ‏پزشک‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏علویان‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏این‏ ‏خدعه،‏ ‏ادریس‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏قتل‏ ‏رساند‏. ‏یاران‏ ‏ادریس‏ ‏نام‏ ‏نوزاد‏ ‏متولد‏ ‏نشد‏ۀ‏ ‏او‏ ‏را‏ ‏ادریس‏ ‏گذاشتند‏ ‏و‏ ‏او‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏رهبری‏ ‏خود‏ ‏برگزیدند‏ ‏و‏ ‏ادریس‏ ‏دوم‏ ‏بنیان‏ ‏گذار‏ ‏واقعی‏ ‏دولت‏ ‏ادریسیان‏ ‏است‏.
‏شورش علویان ‏……………………‏………………………………………..‏………‏…………. &‏ ۳
‏ ‏گرچه‏ ‏حکومت‏ ‏ادریسیان‏ ‏بدون‏ ‏جنگ‏ ‏و‏ ‏قیام‏ ‏و‏ ‏شورشِ‏ ‏قابل‏ ‏توجهی‏ ‏قدرت‏ ‏گرفت،‏ ‏لیکن‏ ‏از‏ ‏حیث‏ ‏سرپیچی‏ ‏از‏ ‏حکومت‏ ‏مرکزی‏ ‏و‏ ‏تشکیل‏ ‏دولت‏ ‏مستقل‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏امویان‏ ‏اندلس‏ ‏دومین‏ ‏دولت‏ ‏مستقل‏ ‏و‏ ‏معارض‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏پیکره‏ ‏عظیم‏ ‏خلافت‏ ‏عباسی‏ ‏جدا‏ ‏شد‏.[۵]
‏ ‏در‏ ‏زمان‏ ‏مامون‏ ‏گروهی‏ ‏از‏ ‏اعراب‏ ‏و‏ ‏علویان‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏تمایلات‏ ‏ایرانی‏ ‏مأمون‏ ‏و‏ ‏کارگزاران‏ ‏ایرانی‏‌‏اش‏ ‏ناراضی‏ ‏بودند‏ ‏به‏ ‏محمد‏ ‏بن‏ ‏ابراهیم‏ ‏علوی‏ ‏معروف‏ ‏به‏ “‏ابن‏ ‏طباطبا‏” ‏پیوستند‏. ‏وی‏ ‏با‏ ‏شعار‏ «‏الرضا‏ ‏من‏ ‏آل‏ ‏محمد‏»‏ ‏در‏ ‏کوفه‏ ‏قیام‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏رهبری‏ ‏نظامی‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏سری‏ ‏بن‏ ‏منصور‏ ‏شیبانی‏ ‏مشهور‏ ‏به‏ “‏ابوالسرایا‏” ‏که‏ ‏سابقاً‏ ‏از‏ ‏طرفداران‏ ‏مأمون‏ ‏بود‏ ‏سپرد‏. ‏ابوالسرایا‏ ‏با‏ ‏مسموم‏ ‏کردن‏ ‏ابن‏ ‏طباطبا‏ ‏منحصراً‏ ‏وارد‏ ‏میدان‏ ‏شد‏ ‏ولی‏ ‏از‏ ‏هرثمه‏ ‏بن‏ ‏اعین‏ ‏فرماند‏ۀ‏ ‏سپاه‏ ‏خلیفه‏ ‏شکست‏ ‏خورد‏. ‏حرکت‏ ‏ابوالسرایا‏ ‏با‏ ‏دیگر‏ ‏حرکتهای‏ ‏علویان‏ ‏تا‏ ‏آن‏ ‏زمان‏ ‏تفاوت‏ ‏داشت،‏ ‏زیرا‏ ‏مردی‏ ‏غیر‏ ‏از‏ ‏خاندان‏ ‏اهل‏ ‏بیت‏ ‏هدایت‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏دست‏ ‏داشت‏ ‏و‏ ‏برای‏ ‏اولین‏ ‏بار‏ ‏کوفه‏ ‏شاهد‏ ‏حرکتی‏ ‏علوی‏ ‏بود‏.[۶]
‏ ‏قیام‏ ‏محمد‏ ‏بن‏ ‏قاسم‏ ‏بن‏ ‏علی‏ ‏بن‏ ‏عمر‏ ‏بن‏ ‏حسین‏ ‏بارزترین‏ ‏انقلاب‏ ‏علویان‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏شهادت‏ ‏امام‏ ‏رضا‏(‏ع‏) ‏است‏. ‏وی‏ ‏قیام‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏کوفه‏ ‏آغاز‏ ‏کرد‏ ‏وهمراه‏ ‏گروهی‏ ‏از‏ ‏زیدیان‏ ‏به‏ ‏شهرهای‏ ‏خراسان‏ ‏رفت‏.
‏عبدالله‏ ‏بن‏ ‏طاهر‏ ‏از‏ ‏طرف‏ ‏معتصم‏ ‏مأمور‏ ‏جنگ‏ ‏با‏ ‏محمد‏ ‏لیث‏ ‏شد‏ ‏و‏ ‏سرانجام‏ ‏او‏ ‏را‏ ‏دستگیر‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏نزد‏ ‏خلیفه‏ ‏فرستاد‏. ‏خلیفه‏ ‏او‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏دام‏ ‏انداخت‏ ‏ولی‏ ‏محمد‏ ‏بن‏ ‏قاسم‏ ‏مخفیانه‏ ‏گریخت‏ ‏و‏ ‏تا‏ ‏پایان‏ ‏عمر‏ ‏همواره‏ ‏محرک‏ ‏شورشها‏ ‏و‏ ‏انقلاب‏‌‏هایی‏ ‏بر‏ ‏علیه‏ ‏حکومت‏ ‏آل‏ ‏عباس‏ ‏بود‏.[۷]
‏ ‏قیام‏ ‏محمد‏ ‏دیباج
‏ ‏در‏ ‏دوران‏ ‏مامون،‏ ‏محمد‏ ‏دیباج‏ ‏فرزند‏ ‏امام‏ ‏صادق‏(‏ع‏) ‏در‏ ‏حجاز‏ ‏در‏ ‏سال‏ ۲۰۰ ‏هجری‏ ‏قیام‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏مکه‏ ‏بعنوان‏ ‏امیرالمؤمنین‏ ‏با‏ ‏او‏ ‏بیعت‏ ‏شد‏. ‏از‏ ‏آنجا‏ ‏که‏ ‏این‏ ‏قیام‏ ‏فقط‏ ‏به‏ ‏مکه‏ ‏منحصر‏ ‏بود‏ ‏جدی‏ ‏تلقی‏ ‏نشد‏ ‏و‏ ‏محمد‏ ‏بن‏ ‏دیباج‏ ‏در‏ ‏حضور‏ ‏مردم‏ ‏خودش‏ ‏را‏ ‏خلع‏ ‏کرد‏.[۸] ‏از‏ ‏عوامل‏ ‏عدم‏ ‏موفقیت‏ ‏او‏ ‏ناتوانی‏ ‏در‏ ‏سازماندهی‏ ‏دقیق‏ ‏قیام،‏ ‏اعتماد‏ ‏به‏ ‏یارانی‏ ‏سست‏ ‏کردار‏ ‏که‏ ‏برخی‏ ‏از‏ ‏ارازل‏ ‏واوباش‏ ‏مکه‏ ‏بودند‏ ‏و‏ ‏تردید‏ ‏برخی‏ ‏از‏ ‏مردم‏ ‏مکه‏ ‏برای‏ ‏بیعت‏ ‏با‏ ‏وی‏ ‏عنوان‏ ‏شده‏ ‏است‏.
‏ ‏از‏ ‏شورشهای‏ ‏موفقی‏ ‏که‏ ‏منجر‏ ‏به‏ ‏تشکیل‏ ‏دولتی‏ ‏مستقل‏ ‏بود‏ ‏شورش‏ “‏حسن‏ ‏بن‏ ‏زید‏” ‏بود‏ ‏وی‏ ‏که‏ ‏عالمی‏ ‏بزرگ‏ ‏و‏ ‏فقیهی‏ ‏دیندار‏ ‏و‏ ‏ساکن‏ ‏ری‏ ‏بود‏ ‏به‏ ‏دعوت‏ ‏مردم‏ ‏طبرستان‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏دیار‏ ‏رفت‏ ‏و‏ ‏در‏ ۲۵۰ ‏هـ‏ ‏ق‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏پیروزی‏‌‏های‏ ‏درخشان‏ ‏توانست‏ ‏بر‏ ‏عاملان‏ ‏عباسی‏ ‏پیروز‏ ‏شود‏ ‏و‏ ‏دولت‏ ‏علویان‏ ‏طبرستان‏ ‏را‏ ‏ایجاد‏ ‏کند‏ ‏و‏ ‏به‏ “‏داعی‏ ‏کبیر‏” ‏ملقب‏ ‏شود‏. ‏حکومت‏ ‏علویان‏ ‏طبرستان‏ ‏حدود‏ ۶۰ ‏سال‏ ‏مستقل‏ ‏از‏ ‏حکومت‏ ‏مرکزی‏ ‏به‏ ‏حیات‏ ‏خود‏ ‏ادامه‏ ‏داد‏.
‏شورش علویان ‏……………………‏………………………………………..‏………‏…………. &‏ ۴
‏سید‏ ‏جلال‏ ‏الدین‏ ‏در‏ ‏بغداد
‏در‏ ‏سال‏ ۲۰۱ ‏ق‏. ‏در‏ ‏حالی‏ ‏که‏ ۲۱ ‏سال‏ ‏داشت‏ ‏برای‏ ‏دیدن‏ ‏برادرش‏ ‏امام‏ ‏رضا‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏ ‏همانند‏ ‏بسیاری‏ ‏از‏ ‏سادات‏ ‏و‏ ‏علویان‏ ‏از‏ ‏مدینه‏ ‏به‏ ‏بغداد‏ ‏آمد‏ ‏و‏ ‏تا‏ ‏سال‏ ۲۰۴ ‏در‏ ‏این‏ ‏شهر‏ ‏اقامت‏ ‏داشت‏. ‏علت‏ ‏توقف‏ ‏آن‏ ‏حضرت‏ ‏در‏ ‏بغداد‏ ‏معلوم‏ ‏نیست‏ ‏ولی‏ ‏برخی‏ ‏از‏ ‏مورخان‏ ‏معتقدند‏ ‏که‏ ‏وی‏ ‏در‏ ‏بغداد‏ ‏به‏ ‏امر‏ ‏برادرش‏ ‏امام‏ ‏رضا‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏ ‏مشغول‏ ‏به‏ ‏تبلیغ‏ ‏بود،‏ ‏تا‏ ‏این‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏سال‏ ۲۰۳ ‏ق‏. ‏خبر‏ ‏شهادت‏ ‏امام‏ ‏رضا‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏ ‏به‏ ‏او‏ ‏رسید‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏زمان‏ ‏سادات‏ ‏و‏ ‏بزرگان‏ ‏و‏ ‏شیعیان‏ ‏برای‏ ‏عرض‏ ‏تسلیت‏ ‏خدمت‏ ‏او‏ ‏رسیدند‏ ‏و‏ ‏برای‏ ‏اولین‏ ‏بار‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏مجلس‏ ‏مسأله‏ ‏نهضت‏ ‏و‏ ‏مقابله‏ ‏با‏ ‏حاکم‏ ‏ستمگر‏ ‏زمان‏ ‏مأمون‏ ‏عباسی‏ ‏مطرح‏ ‏شد‏ ‏و‏ ‏لذا‏ ‏سید‏ ‏اشرف‏ ‏در‏ ‏سال‏ ۲۰۴ ‏ق‏. ‏وقتی‏ ‏که‏ ‏مأمون‏ ‏از‏ ‏مرو‏ ‏عازم‏ ‏بغداد‏ ‏شد،‏ ‏آن‏ ‏شهر‏ ‏را‏ ‏ترک‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏ایران‏ ‏مهاجرت‏ ‏نمود‏ ‏و‏ ‏همانند‏ ‏اغلب‏ ‏سادات‏ ‏و‏ ‏علویان‏ ‏به‏ ‏نقاط‏ ‏امن‏ ‏ایران‏ ‏پناهنده‏ ‌‏شد‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏صورت‏ ‏مخفیانه‏ ‏مشغول‏ ‏ترویج‏ ‏و‏ ‏تبلیغ‏ ‏شریعت‏ ‏محمدی‏ ‏و‏ ‏علوی‏ ‏گردید‏ ‏و‏ ‏مقدمات‏ ‏کار‏ ‏نهضت‏ ‏و‏ ‏قیام‏ ‏را‏ ‏فراهم‏ ‏می‏‌‏ساخت‏.
‏مهاجران‏ ‏آل‏ ‏ابی‏‌‏طالبعلیه‏ ‏السلام‏
‏خلفای‏ ‏عباسی‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏استفاده‏ ‏از‏ ‏شهرت‏ ‏و‏ ‏محبوبیت‏ ‏آل‏ ‏ابی‏ ‏طالب‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏طرح‏ ‏شعارهای‏ ‏فریبنده‏ ‏به‏ ‏قدرت‏ ‏رسیده‏ ‏بودند‏. ‏از‏ ‏همان‏ ‏ابتدا‏ ‏علویان‏ ‏بالاخص‏ ‏امامان‏ ‏معصوم‏ ‏شیعه‏ ‏را‏ ‏سدّی‏ ‏برای‏ ‏پیشبرد‏ ‏اهداف‏ ‏و‏ ‏مقاصد‏ ‏خود‏ ‏می‏‌‏دانستند‏. ‏بنابراین‏ ‏با‏ ‏تمام‏ ‏وجود‏ ‏سعی‏ ‏می‏‌‏کردند‏ ‏که‏ ‏آنها‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏میان‏ ‏بردارند‏. ‏البته‏ ‏هر‏ ‏وقت‏ ‏که‏ ‏لازم‏ ‏بود‏ ‏و‏ ‏موقعیت‏ ‏ایجاب‏ ‏می‏‌‏کرد،‏ ‏ظاهراً‏ ‏علویان‏ ‏پسر‏ ‏عموی‏ ‏عزیزشان‏ ‏بودند‏ ‏و‏ ‏هرگاه‏ ‏فرصتی‏ ‏دست‏ ‏می‏‌‏داد‏ ‏آنها‏ ‏را‏ ‏زندانی‏ ‏و‏ ‏شهید‏ ‏می‏‌‏کردند‏. ‏مأمون‏ ‏همانند‏ ‏سایر‏ ‏خلفای‏ ‏عباسی‏ ‏وقتی‏ ‏خطر‏ ‏شورش‏ ‏علویان‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏اوایل‏ ‏خلافت‏ ‏خود‏ ‏احساس‏ ‏کرد‏. ‏جهت‏ ‏فرو‏ ‏نشاندن‏ ‏شورش‏‌‏های‏ ‏آنان،‏ ‏امام‏ ‏رضا‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏ ‏را‏ ‏طبق‏ ‏نقشه‏‌‏ای‏ ‏به‏ ‏مرو‏ ‏دعوت‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏مقام‏ ‏ولایتعهدی‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏ایشان‏ ‏تفویض‏ ‏نمود‏ ‏و‏ ‏برای‏ ‏آن‏ ‏حضرت‏ ‏از‏ ‏مردم‏ ‏بیعت‏ ‏گرفت‏ ‏و‏ ‏تا‏ ‏حدی‏ ‏با‏ ‏این‏ ‏سیاست‏ ‏به‏ ‏تحکیم‏ ‏و‏ ‏تثبیت‏ ‏حکومت‏ ‏خویش‏ ‏پرداخت‏. ‏اما‏ ‏افشاگری‏‌‏ها‏ ‏و‏ ‏مخالفت‏ ‏امام‏ ‏نسبت‏ ‏به‏ ‏اقدامات‏ ‏مأمون‏ ‏موجب‏ ‏شد‏ ‏که‏ ‏این‏ ‏خلیفه‏ ‏ستمگر‏ ‏عباسی‏ ‏چهره‏ ‏واقعی‏ ‏خویش‏ ‏را‏ ‏نشان‏ ‏داده‏ ‏و‏ ‏امام‏ ‏رضا‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏شهادت‏ ‏برساند‏. ‏از‏ ‏سوی‏ ‏دیگر‏ ‏وقتی‏ ‏خبر‏ ‏ولایت‏‌‏عهدی‏ ‏حضرت‏ ‏رضا‏ ‏علیه‏ ‏السلامبه‏ ‏مدینه‏ ‏رسید‏. ‏علویان‏ ‏به‏ ‏شوق‏ ‏ملازمت‏ ‏آن‏ ‏حضرت‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏جهت‏ ‏همکاری‏ ‏و‏ ‏تبلیغ‏ ‏و‏ ‏تحکیم‏ ‏دین‏ ‏مبین‏ ‏اسلام‏ ‏متوجه‏ ‏ایران‏ ‏شدند‏. ‏اما‏ ‏شهادت‏ ‏حضرت‏ ‏رضا‏ ‏علیه‏ ‏السلامهمه‏ ‏آنان‏ ‏را‏ ‏غافل‏‌‏گیر‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏دنبال‏ ‏سخت‏‌‏گیری‏ ‏کارگزاران‏ ‏خلیفه‏ ‏عباسی‏ ‏در‏ ‏مناطق‏ ‏مختلف‏ ‏کشور،‏ ‏متواری‏ ‏و‏ ‏عده‏‌‏ای‏ ‏در‏ ‏نبردی‏ ‏نابرابر‏ ‏به‏ ‏شهادت‏ ‏رسیدند‏ ‏و‏ ‏گروهی‏ ‏از‏ ‏سادات‏ ‏همانند‏ ‏سید‏ ‏جلال‏ ‏الدین‏ ‏اشرف‏ ‏به‏ ‏کوهستان‏‌‏های‏ ‏گیلان‏ ‏پناهنده‏ ‏شدند‏ ‏و‏ ‏حتی‏ ‏حیله‏‌‏های‏ ‏مرموزانه‏ ‏مأمون‏ ‏همانند‏ ‏عزاداری،‏ ‏لباس‏ ‏سیاه‏ ‏پوشیدن،‏ ‏و‏ ‏ازدواج‏ ‏دخترش