تحقیق بررسی و کالبدشکافی جریان صدر در عراق ۴۰ ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۴۴ صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

۱
‏بررسی و کالبدشکافی جریان صدر‏ ‏در عراق
‏نام درس: جنبشها و فرآیند دولت سازی
‏فهرست مطالب
‏چکیده
‏مقدمه
‏خانواده آل صدر
‏نقش خانواده صدر در سلسه جنبان تحزب در جامعه شیعیان عراق
‏شخصیت مقتدی صدر و عملکرد وی
‏عوامل ناامنی و مهمترین مناطق بی ثبات در عراق
‏دیدگاه سیاسی و رویکرد مسلحانه
‏پایگاه اجتماعی طرفداران صدر
‏خصوصیات جریان صدر
‏جیش المهدی (شاخه نظامی)
‏ اهداف جریان صدر در مرحله کنونی
‏تاریخچه شروع درگیری جریان صدر با امریکایی‏‌‏ها
‏آینده جریان صدر
‏بعضی ائتلاف‏‌‏ها و اختلافات گروه صدر شیعی
‏ائتلاف عراق یکپارچه
‏انشعابات از جریان صدر
۲
‏چکیده
‏تحقیق حاضر که به بررسی و کالبدشکافی جریان صدر در عراق میپردازد در ابتدا مقدمه ای کوتاه از کشور عراق و تنوع و شکافهای قومی در آن کشور و ‏جایگاه ‏خانواده صدر می پردازد و سپس وارد مباحث اساسی این گروه و کالبدشکافی آن می گردد.‏ شیعه به عنوان اکثریت جمعیت عراق برای اولین بار پس از ۱۳۰۰ سال‏،‏ ‏حکومت را در این کشور بدست آورده است‏ تا به جایگاه واقعی خود دست یابد. در میان احزاب مسلمان در ‏عراق‏ جریان صدر بدلایل مختلف از جمله وابستگی به خانواده آل صدر و نقش خانواده صدر در سلسه جنبان تحزب در جامعه شیعیان عراق، شعارهای مساوات‏‌‏طلبانه و عدالت‏‌‏جویانه‏ و‏ اظهارات ضدامریکایی‏ و حرام دانستن هرگونه مماشات با آمریکا توسط ‏مقتدا‏ صدر و از همه مهمتر‏ ‏دراختیار داشتن یک شاخه نظامی با نام جیش المهدی پرداختن به جریان صدر و بررسی و کالبدشکافی این کروه را ضروری می نماید.
‏مقدمه
‏عراق یکی از کشورهای خاورمیانه است که از شرق با ایران، از شمال با ترکیه، از شمال غرب و غرب با سوریه، از جنوب با عربستان سعودی و از جنوب شرق با کویت همسایه است.
‏این کشور ‏بیشترین مرز مشترک جغرافیایی ـ حدود ۱۳۳۲ کیلومتر ـ‏ با ج. ا. ایران دارد‏ و تقریبا بالاترین اشتراکات ‏َ‏فرهنگی را در بین کشورهای همسایه با ما دارد. یکی از اصلی‏‌‏ترین اشتراکات دو کشور وجود اکثریت جمعی‏ت‏ شیعه مذهب است که همواره به عنوان عاملی مهم و تعیین‏‌‏کننده در روابط دوجانبه و معادلات منطقه‏‌‏ای حائز اهمیت ویژه بوده است.
‏مشخصه بارز کشور ‏عراق تنوع قومی و مذهبی و وجود شکاف میان آنها و داشتن محدودیت‏‌‏های ژئوپلیتیکی و سلطه حاکمان قدرت طلب و دیکتاتور در طول تاریخ است.‏ خشونت‏‌‏های فرقه‏‌‏ای باعث بیشترین تعداد تلفات غیرنظامی در عراق است. در حقیقت عراق در چرخه کشنده‏‌‏ای قرار گرفته است. شورشیان سنی به شیعیان حمله می‏‌‌‏کنند و در مقابل شیعیان به اقدامات انتقام‏‌‏گیرانه دست می‏‌‌‏زنند و برعکس‏.
(Alissa J. Rubin, New York Times, U.S. and Iranian Officials Plan Talks on Iraqi Security, November 21, 2007)
‏شیعه به عنوان اکثریت جمعیت عراق برای اولین بار پس از ۱۳۰۰ سال حکومت را در این کشور بدست آورده است. بنابراین آنها سخت بدنبال حفظ حکومت خود هستند. با این وجود شکاف‏‌‏هایی در درون ائتلاف شیعه که ائتلاف عراق متحد نامیده می‏‌‏شود، ظاهر شده است. کشمکش جناح‏‌‏های شیعه به دلیل کسب قدرت بیشتر در مناطق شیعه نشین، وزارتخانه‏‌‏ها و در کل عراق است‏.‏ (Friedman, Thomas, L, Op cit‏)
‏خانواده آل صدر
‏خانواده آل صدر در لبنان، ایران و عراق به علم و تقوا معروف بوده، خدمات بزرگی به اسلام و مذهب تشیع تقدیم کرده اند و علما و مراجع بسیاری در دامان خود پرورده اند که از لحاظ علمی، اجتماعی و سیاسی تاثیرات بسیار مهمی از خود بر جای گذاشتند.(سید کاظم جابری، ۱۳‏۸۲: ‏۱۳)‏ برای شناخت این خانواده به نقش آنها در احزاب عراق در گذشته نیز اشاره خواهد شد.
۳
‏از علمای متاخر این خانواده می توان به بزرگانی مانند سید عبدالحسین شرف‏ ‏الدین‏ ‏در لبنان، سید صدرالدین صدر در ایران، شهید سید محمدباقر صدر در عراق و همچنین امام موسی صدر اشاره کرد.
‏آیت الله محمد صادق صدر با دختر عموی خود فرزند سید محمد جعفر صدر ازدواج کرد که خداوند از ایشان چهار فرزند پسر بنامهای (مصطفی، مقتدی، مومل و مرتضی) به او عنایت فرمودکه سه فرزند اول وی با دختران شهید سید محمد باقر صدر ازدواج کردند.‏(همان:۱۴)
‏شهید صدر دوم‏،‏ سه بار توسط حکومت بعث دستگیر شد و مورد شکنجه قرار گرفت که آخرین آن پس از انتفاضه شعبانیه ‏۱۴۱۰ بود و دلیل آن نیز بیانیه وی در تایید انتفاضه بوده است.(همان:۲۱)
‏کشتار وسیع شیعیان و اعمـال سیاستهای سرکوبگرانه علیه آنها از سوی رژیم بعثی در سال‏‌‏های پس از انتفاضه باعث شد جنبش شیعی عـراق که در سال‏‌‏های پیش ضربات سنگینی از دیکتاتور بعثی متحمل شده بود دچار نوعی سرخوردگی و ضعف فزاینده شـود و حس ناامیدی و قبول شکست بر روحیه و فعالیت‏‌‏های احـزاب و اشخاص معارض حاکم گردد. عـلاوه بر آن، تشتت آراء و افزایش اختلافات داخلی متأثر از به درازا کشیده شدن مبارزات و عدم موفقیت آن، اصلی‏‌‏ترین عواملی بودند که باعث شد گروه‏‌‏ها و شخصیت‏‌‏های مبارز امید چندانی به آینده جنبش نداشته باشند. البته در خلال این سال‏‌‏ها ـ تا قبل از سرنگونی صدام ـ حرکت هوشیارانه‏‌‏ای به ابتکار مرحوم آیت‏‌‏الله سیدمحمدصادق صدرـ ‏پسر عموی‏ شهید سیدمحمدباقر صدر(ره)ـ شروع و دنبال شد‏.‏ ‏بعضی معتقدند‏ ایشان با انجام مصالحه‏‌‏ای غیر رسمی با دولت بعث‏ی، تعهد کرد در ازای تلطیف فضا به نفع شیعیان و کاهش فشارهای دولتی علیه آنها، شرایط لازم برای انجام امور مذهبی شیعی آن هم به صورت کاملاً حداقلی فراهم سازد و البته به هیچ وجه وارد حوزه سیاست نشـود. بدین ترتیب، رژیم بعث عراق تا اندازه‏‌‏ای از فشارهای خود علیه شیعیان را کم کرد. نقطه اوج این انعطاف را باید موافقت با برگزاری نمازهای جمعه در شهر نجف اشرف دانست.
‏تحت تأثیر این شرایط بود که حوزه های علمیه نجف و کربلا بار دیگر جان تازه‏‌‏ای گرفتند و طلاب زیادی جذب کردند. این در حالی بود که بعثی‏‌‏ها به شدت تحرکات و اقدامات سیدمحمد صادق صدر را تحت نظر داشتند و پس از آنکه دیدند اقدامات وی تا حدودی تحرک اجتماعی شیعیان را زیاد کرده، در توطئه‏‌‏ای ایشان را از سر راه خود برداشته و بار دیگر فضای رخوت و ناامیدی را در میان نخبگان و عامه شیعیان دامن زدند.(برنا بلداجی، ۱۳۸۳: ۱۷۵).
‏نقش خانواده صدر در سلسه جنبان تحزب در جامعه شیعیان عراق
‏در میان احزاب شیعه عراق،‏ ‏«‏ جماعه العلماء ‏»‏ را باید سر سلسه جنبان تحزب در جامعه شیعیان عراق قلمداد نمود که خانواده صدر در این حزب نیز نقش ایفا کرده اند، گروهی از روحانیون در سال (۱۹۵۸م) مانند: شیخ مرتضی آل یاسین( دایی شهید محمد باقر صدر)، سید اسماعیل صدر، سید محمد باقر صدر، شیخ حسین همدانی، سید محمد جمال هاشمی، شیخ محمد طاهر آل شیخ راضی، شیخ محمد تقی جواهری و سید محمد تقی بحرالعلوم را با هدف پل زدن بین اسلام و اقشار مختلف امت، جماعه العلماء را پایه گذاری نمودند. این تشکل، پاسخی بود به فشار‏‌‏های فزاینده رژیم بعثی، تفکرات رو به رشد کمونیستی و گرایشات و احساسات ناسیونالیسم افراطی، که موجی از گرایش‏‌‏های اسلامی را به رهبری ‏«‏ شیخ مرتضی آل یاسین‏»‏ در شیعیان عراق به وجود آورد. این سازمان فعالیت‏‌‏های خود را از امور فرهنگی شروع نمود و نشریه این ارگان ‏«‏الضواء‏»‏ نام داشت. رشد و معرفی شخصیت و توانایی‏‌‏های علمی و اقتدار کاریزماتیک ‏سید محمد باقر صدر ‏از همین زمان و با توجه به‏ ‏تالیفاتی که از خود در زمینه‏‌‏های مختلف بر جای گذاشت، نهادینه شد.
۵
‏(ابرار معاصر ‏«‏ نقش شیعیان در فرایند دولت سازی عرق نوین و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران‏»‏ ص۳۰.)
‏ اگرچه این گروه از سال ۱۹۷۹م تغییر روش خود به تاکتیک های خشونت آمیز را رسما اعلام کرد، اما رویکرد‏‌‏ اساسی جماعه العلما در عراق و ایران (این حزب فعالیت‏‌‏های خود را در ایران از سال ۱۳۵۹ ، آغاز نمود) معطوف به توده های مردم و اساساً سیاسی ـ فرهنگی بود. در واقع، فعالیت‏‌‏های این تشکل بود که بعد‏‌‏ها زمینه سقوط حکومت عبد الکریم قاسم را فراهم نمود. فعالیت‏‌‏های تشکیلاتی این گروه‏‌‏ به دلیل عدم انسجام داخلی و شرایط دیکتاتوری آن زمان، بخصوص بعد از پایان دوره برادران عارف، به تدریج به خاموشی گرایید، ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دوباره فعالیت‏‌‏های خود را، از عراق آغاز و سپس در ایران ادامه دادند. پس از انقلاب ، سید محمد باقرحکیم ـ از شاگردان بر جسته سید محمد باقر صدر ـ سید محمد بحر العلوم، شیخ محمد مهدی آصفی، سید حسین صدر، شیخ محمد باقر ناصری و شیخ محمد باقر ساعدی(از شیوخ عشایر) از سوی وی ماموریت داشتند تا ضمن مهاجرت به ایران ، وظیفه ارتباط، سازماندهی و آموزش نیرو‏‌‏های اسلامی عراق را در داخل ایران عهده دار شوند. البته در مقاطع بعدی، سید حسین صدرـ که پس از احساس ناکار‏‌‏آمدی مجلس اعلاء و در پی اختلافات با رئیس وقت این مجلس ـ در اواخر دهه ۶۰ به لندن رفت و به تدریج در کنار اشخاص دیگری مانند: سید محمد بحرالعلوم، شیخ محمد باقر ناصری، براهیم الاشیقر(معروف به دکتر جعفری و عضو شورای انتقالی و اولین نخست وزیر دولت عراق بعد از صدام) تحت عنوان تشکیلات لندن، تا بهار ۱۳۸۲ به فعالیت های خود ادامه دادند.(همان:‏۳۱)
‏سیدمحمدباقر صدر، فرزند آیت‏‌‏الله سیدحیدر صدر،‏‌‏ به سال ۱۹۳۱ م در شهر کاظمین دیده به جهان گشود. پیش از رسیدن به سن سی سالگی، به درجه اجتهاد نائل آمد. وی در نجف از محضر بزرگانی چون آیت‏‌‏الله سیدمحسن حکیم، شیخ مرتضی، شیخ راضی و شیخ محمدرضا آل‏‌‏یاسین بهره برد. نقش بارز سیاسی ایشان را می‏‌‏توان از زمان تأسیس ‏«‏جماعه العلمای نجف اشرف‏»‏ دانست. پس از درگذشت آیت‏‌‏الله سیدمحسن حکیم، ایشان به عنوان یک رهبر مورد توجه قرار گرفت. یکی از اقدامات مهم شهید صدر، تحریم عضویت در حزب بعث و نیز مخالفت با برنامه‏‌‏های آموزشی آن حزب در مدارس بود، همین مسأله باعث گردید تا رژیم عراق به انحای مختلف ایشان را مورد آزار و اذیت قرار دهد. وی همواره از انقلاب اسلامی ایران دفاع کرده و از رهبری آن ـ حضرت امام خمینی ـ حمایت می‏‌‏نمود. اقدامات شهید سیدمحمدباقر صدر باعث گردید که رژیم عراق بر سخت‏‌‏گیری‏‌‏های خود بیافزاید و ایشان را در اوایل جمادی‏‌‏الاول ۱۴۰۰ ه‏‍‏ . ق. دستگیر نماید. وی به همراه خواهر مبارز خود بنت‏‌‏الهدی پس از تحمل شکنجه‏‌‏های فراوان در ۲۲ جمادی‏‌‏الاول همان سال ( ۱۹ فروردین ۱۳۵۹) به شهادت رسیدند. از این مجتهد آثار بسیاری در زمینه‏‌‏های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و دینی به یادگار مانده است که می‏‌‏توان به اقتصادنا، فلسفتنا، حکومت اسلامی ـ بانکداری اسلامی، غایه الفکر، علم اصول فقه و ده‏‌‏ها اثر دیگر اشاره کردSadr), Islamic Political system, P27.‏)
‏اگرچه صدر و خواهرش به شهادت رسیدند، ولی شهادت آنها به مبارزات مردم عراق علیه رژیم شدت بخشید. این شهادت پیامدهایی را به دنبال داشت، از جمله:
‏۱. برپایی تظاهرات در کشورهای پاکستان، هند، لبنان و سوریه علیه رژیم عراق.
‏۲. تشکیل مجلس اعلای اسلامی عراق.
‏۳. اقدامات مسلحانه توسط طرفداران شهید صدر در عراق.
‏۴. اکثر مسلمانان جهان این اقدام جنایتکارانه رژیم را محکوم کردند.( برنا بلداجی، ایالات متحده و نقش شیعیان در فرایند دولت