کاربرد خط و خوشنویسی در معماری ۳۸ ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۳۲ صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏خط در معماری‏……………………‏………………………………………..‏………‏…………. &‏ ۱
‏کاربرد خط و خوشنویسی در مهماری
‏مقدمه :
‏افسانه‏ ‏پ‏ی‏دا‏ی‏ش‏ ‏خط‏:
‏تا‏ ‏کنون‏ ‏درباره‏ ‏ابداء‏ ‏ی‏ا‏ ‏شروع‏ ‏آغاز‏ی‏ن‏ ‏خط‏ ‏روا‏ی‏ات‏ ‏و‏ ‏افسانه‏ ‏ها‏ی‏ ‏بس‏ی‏ار‏ ‏نقل‏ ‏شده‏ ‏است‏. ‏همانطور‏ی‏که‏ ‏راجع‏ ‏به‏ ‏مبداء‏ ‏ی‏ا‏ ‏ابداء‏ ‏زبان‏ ‏افسانه‏ ‏ها‏ی‏ ‏ز‏ی‏اد‏ی‏ ‏ب‏ی‏ان‏ ‏شده‏ ‏است‏. ‏روا‏ی‏ت‏ی‏ ‏موجود‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏نخست‏ی‏ن‏ ‏مبتکر‏ ‏خط‏ « ‏کادموس‏ »‏؛‏ ‏شاهزاده‏ ‏ف‏ی‏نق‏ی‏ ‏و‏ ‏بن‏ی‏انگزار‏ ‏شهر‏ « ‏تَبِس‏ » ‏بوده‏ ‏که‏ ‏برا‏ی‏ ‏نخست‏ی‏ن‏ ‏بار‏ ‏الفبا‏ ‏را‏ ‏تدو‏ی‏ن‏ ‏کرده‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏سپس‏ ‏به‏ ‏ی‏ونان‏ ‏آورده‏ ‏است‏. ‏بنا‏ ‏بر‏ ‏روا‏ی‏ت‏ ‏ی‏ک‏ ‏افسانه‏ ‏چ‏ی‏ن‏ی‏ ‏مخترع‏ ‏خط‏ ‏ی‏ک‏ ‏الهه‏ ‏اژدها‏ی‏ ‏چهار‏ ‏چشم‏ ‏بوده‏. ‏در‏ ‏افسانه‏ ‏د‏ی‏گر‏ ‏چ‏ی‏ن‏ی‏ ‏نقل‏ ‏شده‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏ابتدا،‏ ‏خط‏ ‏به‏ ‏صورت‏ ‏خطوط‏ ‏و‏ ‏نشانه‏ ‏ها‏یی‏ ‏بر‏ ‏رو‏ی‏ ‏لاک‏ ‏ی‏ک‏ ‏لاکپشت‏ ‏به‏ ‏انسان‏ ‏رس‏ی‏د‏. ‏ن‏ی‏ز‏ ‏طبق‏ ‏ی‏ک‏ ‏افسانه‏ ‏ی‏ ‏ا‏ی‏رلند‏ی‏ ‏«‏ ‏اُد‏ی‏ن‏ » ‏مختر‏ ‏ع‏ ‏خط‏ ‏رمز‏ی‏ ‏ی‏ا‏ « ‏رون‏ی‏ک‏ » ‏بوده‏. ‏در‏ ‏افسانه‏ ‏ها‏ی‏ ‏بابل‏ی‏ ‏و‏ ‏مصر‏ی‏ ‏خدا‏ی‏ « ‏نِبو‏ » ‏و‏ ‏خدا‏ی‏ « ‏ثوْث‏ » ‏ود‏ی‏عه‏ ‏دهنده‏ ‏ی‏ ‏خط‏ ‏به‏ ‏انسان‏ ‏بوده‏ ‏بوده‏ ‏اند‏. ‏و‏ ‏بلاخره،‏ ‏بنا‏ ‏به‏ ‏نقل‏ ‏ی‏ک‏ی‏ ‏از‏ ‏علما‏ی‏ « ‏تالمود‏ » ‏به‏ ‏نام‏ « ‏راب‏ی‏ ‏اِک‏ی‏با‏ » ‏الفبا‏ ‏قبل‏ ‏از‏ ‏خلقت‏ ‏انسان‏ ‏وجود‏ ‏داشته‏ ‏است‏. ‏و‏ ‏طبق‏ ‏روا‏ی‏ات‏ ‏اسلام‏ی‏ ‏الفبا‏ ‏توسط‏ ‏خداوند‏ ‏به‏ ‏انسان‏ ‏عطا‏ ‏شد‏.
‏۱ – ‏آغاز‏ ‏و‏ ‏مراحل‏ ‏تطور‏ ‏خط
‏الف‏ ) ‏خطوط‏ ‏تصو‏ی‏ر‏ی‏: …….. ( ‏ی‏ک‏ ‏ضرب‏ ‏المثل‏ ‏چ‏ی‏ن‏ی‏ ‏م‏ی‏ ‏گو‏ی‏د‏: ‏ی‏ک‏ ‏تصو‏ی‏ر‏ ‏مظهر‏ ‏ب‏ی‏ش‏ ‏از‏ ‏هزار‏ ‏کلمه‏ ‏است‏. ) ‏در‏ ‏لات‏ی‏ن‏ ‏به‏ ‏معنا‏ی‏ ‏نقاش‏ی‏ ‏است‏.‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏نام‏ ‏اصطلاحا‏ ‏در‏ ‏علم‏ ‏زبانشناس‏ی‏ ‏و‏ ‏شناخت‏ ‏و‏ ‏تطور‏ ‏خط‏ ‏به‏ ‏کهن‏ ‏تر‏ی‏ن‏ ‏مرحله‏ ‏آغاز‏ ‏خط‏ ‏اطلاق‏ ‏م‏ی‏ ‏شود‏. ‏در‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏مرحله‏ ‏تصاو‏ی‏ر‏ ‏سمبل‏ ‏و‏ ‏ارزش‏ ‏مفاه‏ی‏م‏ ‏انسان‏ی‏ ‏را‏ ‏دارا‏ ‏م‏ی‏ ‏باشند‏ ‏و‏ ‏م‏ی‏ ‏توانند‏ ‏قد‏ی‏م‏ی‏ ‏تر‏ی‏ن‏ ‏مدارک‏ ‏مستند‏ ‏ثبت‏ ‏شده‏ ‏توسط‏ ‏انسان‏ ‏منظور‏ ‏گردند‏. ‏البته‏ ‏قبل‏ ‏از‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏مرحله‏ ‏ی‏ ‏طبقه‏ ‏بند‏ی‏ ‏شده‏ ‏در‏ ‏تطور‏ ‏خط،‏ ‏انسان‏ ‏آثار‏ ‏قد‏ی‏م‏ی‏ ‏تر‏ی‏ ‏در‏ ‏اشاعه‏ ‏منظور‏ ‏و‏ ‏نظر‏ ‏ابتدا‏یی‏ ‏خو‏ی‏ش‏ ‏دانسته‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏آن‏ ‏ها‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏اصطلاحا‏ ‏نقوش‏ ‏پ‏ی‏ش‏ ‏از‏ ‏تار‏ی‏خ‏ ‏همچون‏ ‏نقوش‏ ‏ثبت‏ ‏شده‏ ‏در‏ ‏بعض‏ی‏ ‏ارتفاعات‏ ‏و‏ ‏درون‏ ‏غار‏ ‏ها‏ ‏مشاهده‏ ‏م‏ی‏ ‏کن‏ی‏م‏ ‏مانند؛‏ ‏ارتفاعات‏ ‏هج‏ی
‏خط در معماری‏……………………‏………………………………………..‏………‏…………. &‏ ۲
‏ران‏ ‏مهاباد،‏ ‏کوه‏ ‏دشت‏ ‏لرستان،‏ ‏غار‏ ‏م‏ی‏رملاس،‏ ‏دوشه،‏ ‏هم‏ی‏ان،‏ ‏منطقه‏ ‏قوجستان‏ ‏جمهور‏ی‏ ‏آذربا‏ی‏جان‏ ‏و‏ ‏نماد‏ ‏ها‏یی‏ ‏در‏ ‏جنوب‏ ‏فرانسه‏ ‏از‏ ‏جمله‏ ‏غار‏ ‏معروف‏ « ‏اسکو‏ ».
‏ب‏ ) ‏خط‏ ‏ه‏ی‏روکل‏ی‏ف‏: ‏مرحله‏ ‏ی‏ ‏د‏ی‏گر‏ ‏خط،‏ ‏ه‏ی‏روکل‏ی‏ف‏ ‏م‏ی‏ ‏باشد‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏تبد‏ی‏ل‏ ‏تصو‏ی‏ر‏ ‏به‏ ‏صوت‏ ‏ی‏ا‏ ‏آوا‏ ‏است‏. ‏ی‏عن‏ی‏ ‏تصاو‏ی‏ر‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏آوا‏ ‏استفاده‏ ‏م‏ی‏ ‏شود‏. ‏در‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏مرحله‏ ‏م‏ی‏ ‏تواند‏ ‏استفاده‏ ‏از‏ ‏اشکال‏ ‏ساده‏ ‏جهت‏ ‏انتقال‏ ‏معنا‏ی‏ ‏ساده‏ ‏آن‏ ‏ها‏ ‏باشد‏ ‏که‏ ‏بعد‏ ‏ها‏ ‏به‏ ‏صورت‏ ‏واژه‏ ‏نگاره‏ ‏ها‏ ‏در‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏نظام‏ ‏نوشتار‏ی‏ ‏ا‏ی‏فا‏ی‏ ‏نقش‏ ‏م‏ی‏ ‏کنند‏.
‏ج‏ ) ‏استفاده‏ ‏از‏ ‏شناسه‏ ‏ها‏: ‏مرحله‏ ‏ی‏ ‏د‏ی‏گر‏ ‏استفاده‏ ‏از‏ ‏شناسه‏ ‏ها‏ ‏است‏. ‏برا‏ی‏ ‏مثال‏ ‏در‏ ‏زبان‏ ‏مصر‏ی‏ jb‏ ‏به‏ ‏معنا‏ی‏ ‏بز‏ ‏است‏ ‏و‏ jbi‏ ‏به‏ ‏معنا‏ی‏ ‏تشنه‏ ‏بودن،‏ ‏حال‏ ‏با‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏نظام‏ ‏تصو‏ی‏ر‏ی‏ ‏خط‏ ‏ه‏ی‏روکل‏ی‏ف‏ ‏نشان‏ی‏ ‏برا‏ی‏ ‏مصوت‏ ‏ها‏ ‏وجود‏ ‏ندارد‏ ‏لذا‏ ‏از‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏تصاو‏ی‏ر‏ ‏وقت‏ی‏ ‏منظور‏ ‏بز‏ ‏است،‏ ‏شکل‏ی‏ ‏از‏ ‏بز‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏اضافه‏ ‏م‏ی‏ ‏کنند‏ ‏و‏ ‏چناچه‏ ‏منظور‏ ‏تشنه‏ ‏بودن‏ ‏باشد‏ ‏تصو‏ی‏ر‏ ‏انسان‏ ‏دست‏ ‏به‏ ‏دهان‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏اظافه‏ ‏م‏ی‏ ‏کنند‏. ‏به‏ ‏تصاو‏ی‏ر‏ ‏بز‏ ‏و‏ ‏انسان‏ ‏در‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏عبارات‏ ‏شناسه‏ ‏گفته‏ ‏م‏ی‏ ‏شود‏.
‏د‏ ) ‏تبد‏ی‏ل‏ ‏تصو‏ی‏ر‏ ‏به‏ ‏هجا‏: ‏مرحله‏ ‏ی‏ ‏بس‏ی‏ار‏ ‏مهم‏ ‏د‏ی‏گر‏ ‏در‏ ‏تطور‏ ‏خط،‏ ‏مرحله‏ ‏ی‏ ‏تبد‏ی‏ل‏ ‏و‏ ‏تحول‏ ‏خط‏ ‏از‏ ‏تصو‏ی‏ر‏ ‏به‏ ‏هجا‏ی‏ ‏م‏ی‏خ‏ی‏ ‏و‏ ‏الفبا‏ ‏است‏. ‏ا‏ی‏ن‏ ‏تحول‏ ‏ی‏عن‏ی‏ ‏تبد‏ی‏ل‏ ‏تصو‏ی‏ر‏ ‏به‏ ‏هجاها‏ی‏ ‏خط‏ ‏م‏ی‏خ‏ی‏ ‏و‏ ‏الفبا‏یی‏ ‏البته‏ ‏برا‏ی‏ ‏هجاها‏ی‏ ‏خط‏ ‏م‏ی‏خ‏ی‏ ‏ی‏عن‏ی‏ ‏حدود‏ ‏دو‏ ‏هزار‏ ‏سال‏ ‏قبل‏ ‏از‏ ‏تبد‏ی‏ل‏ ‏تصو‏ی‏ر‏ ‏به‏ ‏الفبا‏ ‏صورت‏ ‏گرفته‏ ‏است‏. ‏ز‏ی‏را‏ ‏قد‏ی‏م‏ی‏ ‏تر‏ی‏ن‏ ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏ ‏ی‏ ‏نوشته‏ ‏شده‏ ‏به‏ ‏خط‏ ‏الفبا‏یی‏ ‏ف‏ی‏نق‏ی‏ ‏مربوط‏ ‏به‏ ‏اواخر‏ ‏هزاره‏ ‏دوم‏ ‏و‏ ‏اوا‏ی‏ل‏ ‏هزاره‏ ‏ی‏ ‏اول‏ ‏قبل‏ ‏از‏ ‏م‏ی‏لاد‏ ‏است،‏‌‏ ‏در‏ ‏صورت‏ی‏ ‏که‏ ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏ی‏ ‏م‏ی‏خ‏ی‏ ‏از‏ ‏حدود‏ ‏سه‏ ‏هزار‏ ‏سال‏ ‏قبل‏ ‏از‏ ‏م‏ی‏لاد‏ ‏به‏ ‏بعد‏ ‏به‏ ‏بعد‏ ‏نوشته‏ ‏و‏ ‏ثبت‏ ‏شده‏ ‏اند‏.
‏۲ – ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏:
‏خط در معماری‏……………………‏………………………………………..‏………‏…………. &‏ ۳
‏الف‏ ) ‏کتبه‏ ‏ها‏ی‏ ‏غ‏ی‏ر‏ ‏منقول‏ ‏مستقل؛‏ ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏یی‏ ‏هستند‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏مناسبت‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏مراسم‏ ‏خاص‏ ‏در‏ ‏صخره‏ ‏ها‏ ‏به‏ ‏همراه‏ ‏نقش‏ ‏برجسته‏ ‏کنده‏ ‏شده‏ ‏باشد‏. ‏مانند‏ ‏رزم‏ ‏اردش‏ی‏ر‏ ‏بابکان‏ ‏با‏ ‏اردوان‏ ‏در‏ ‏ف‏ی‏روز‏ ‏آباد‏.
‏ب‏ ) ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏ی‏ ‏غ‏ی‏ر‏ ‏منقول‏ ‏وابسته‏ ‏به‏ ‏اثر‏ ( ‏معمار‏ی‏ ): ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏یی‏ ‏هستند‏ ‏که‏ ‏رو‏ی‏ ‏آثار‏ ‏و‏ ‏بناها‏ی‏ ‏تار‏ی‏خ‏ی‏ ‏حک‏ ‏شده‏ ‏باشند‏. ‏مانند‏ ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏ی‏ ‏فارس‏ی‏ ‏باستان‏ ‏در‏ ‏پاسارگاد‏.
‏ج‏ )‌ ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏ی‏ ‏منقول‏ ‏مستقل‏: ‏به‏ ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏یی‏ ‏گفته‏ ‏م‏ی‏ ‏شود‏ ‏که‏ ‏منحصرا‏ ‏به‏ ‏منظور‏ ‏نوشتن‏ ‏خط‏ ‏رو‏ی‏ ‏آن‏ ‏ها‏ ‏ساخته‏ ‏شده‏ ‏باشد‏. ‏مانند‏ ‏الواح‏ ‏گنج‏ی‏نه‏ ‏ی‏ ‏تخت‏ ‏جمش‏ی‏د‏.
‏د‏ ) ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏ی‏ ‏منقول‏ ‏وابسته‏ ‏به‏ ‏ش‏ی‏ء‏: ‏به‏ ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏یی‏ ‏اطلاق‏ ‏م‏ی‏ ‏شود‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏دلا‏ی‏ل‏ ‏مختلف‏ ‏رو‏ی‏ ‏اش‏ی‏اء‏ ‏م‏ی‏ ‏آ‏ی‏ند‏. ‏مانند‏ ‏کت‏ی‏به‏ ‏ها‏ی‏ ‏منقوش‏ ‏رو‏ی‏ ‏ظروف‏ ‏و‏ ‏ادوات‏ ‏جنگ‏ی‏.
‏خوشنویسی‏ ‏در‏ ‏هنر‏ ‏،‏ ‏معماری‏ ‏اسلامی‏ ‏و‏ ‏مساجد
‏آیا‏ ‏تا‏ ‏به‏ ‏حال‏ ‏شده‏ ‏است‏ ‏کتیبه‏ ‏ای‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏مسجد‏ ‏یا‏ ‏حسینیه‏ ‏با‏ ‏دقت‏ ‏بخوانیم؟‏ ‏آیا‏ ‏تا‏ ‏به‏ ‏حال‏ ‏به‏ ‏نقش‏ ‏آن‏ ‏در‏ ‏زیبایی‏ ‏مسجد‏ ‏فکر‏ ‏کرده‏ ‏ایم؟‏ ‏به‏ ‏راستی‏ ‏چرا‏ ‏این‏ ‏قدر‏ ‏مساجد‏ ‏ما‏ ‏از‏ ‏کاشی‏ ‏کاری‏ ‏هایی‏ ‏که‏ ‏منقش‏ ‏به‏ ‏آیات‏ ‏قرآنی‏ ‏است‏ ‏پر‏ ‏شده‏ ‏است؟‏ ‏آیا‏ ‏امروزه‏ ‏مسجدی‏ ‏را‏ ‏می‏ ‏توان‏ ‏در‏ ‏نظر‏ ‏گرفت‏ ‏که‏ ‏آیه‏ ‏ای،‏ ‏حدیثی‏ ‏یا‏ ‏مطلبی‏ ‏با‏ ‏خط‏ ‏زیبا‏ ‏به‏ ‏دیواره‏ ‏های‏ ‏آن،‏ ‏چشم‏ ‏هر‏ ‏بیننده‏ ‏ای‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏خود‏ ‏جلب‏ ‏نکند؟‏ ‏یکسری‏ ‏امور‏ ‏در‏ ‏انسان‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏فطریات‏ ‏شمرده‏ ‏می‏ ‏شود‏ ‏مثل‏ ‏حقیقت‏ ‏جویی،‏ ‏گرایش‏ ‏به‏ ‏خیر‏ ‏و‏ ‏فضیلت،‏ ‏هنر،‏ ‏خلاقیت‏ ‏و‏ ‏عشق‏ ‏و‏ ‏پرستش‏. ‏در‏ ‏کتاب‏ ‏فطرت‏ ‏اثر‏ ‏استاد‏ ‏شهید‏ ‏مرتضی‏ ‏مطهری‏ ‏آمده‏ ‏است‏: “‏اموری‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏قدیم‏ ‏صنایع‏ ‏مستضرفه‏ ‏نامیده‏ ‏شده‏ ‏اند،‏ ‏مثل‏ ‏خط‏ ‏که‏ ‏یک‏ ‏هنر‏ ‏خیلی‏ ‏قدیمی‏ ‏است‏ [‏خلق‏ ‏نوعی‏ ‏زیبایی‏ ‏است‏.] ‏خط‏ ‏بسیار‏ ‏زیبا‏ ‏برای‏ ‏انسان‏ ‏ارزش‏ ‏فوق‏ ‏العاده‏ ‏ای‏ ‏دارد‏ ‏و‏ ‏انسان‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏حفظ‏ ‏می‏ ‏کند‏. ‏قرآنی‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏خط‏ ‏بسیار‏ ‏زیبا‏ ‏نوشته‏ ‏شده‏ ‏باشد،‏ ‏ده‏ ‏بار‏ ‏هم‏ ‏اگر‏ ‏انسان
‏خط در معماری‏……………………‏………………………………………..‏………‏…………. &‏ ۴
‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏دیده‏ ‏باشد‏ ‏دفعه‏ ‏یازدهم‏ ‏باز‏ ‏می‏ ‏خواهد‏ ‏ببیند،‏ ‏بلکه‏ ‏صدبارهم‏ ‏دیده‏ ‏باشد،‏ ‏دفعه‏ ‏صدو‏ ‏یکم‏ ‏باز‏ ‏می‏ ‏خواهد‏ ‏تماشا‏ ‏کند‏”‏ ‏شهید‏ ‏مطهری‏ ‏این‏ ‏مباحث‏ ‏را‏ ‏ذیل‏ ‏بحث‏ ‏فطرت‏ ‏آورده‏ ‏اند‏ ‏که‏ ‏ام‏ ‏المسائل‏ ‏معارف‏ ‏اسلامی‏ ‏دانند‏. ‏این‏ ‏سخنرانی‏ ‏در‏ ‏سال‏ ۱۳۵۵ ‏توسط‏ ‏ایشان‏ ‏ایراد‏ ‏شده‏ ‏بود‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏ادامه‏ ‏با‏ ‏تعریف‏ ‏کردن‏ ‏خاطره‏ ‏ای‏ ‏از‏ ‏پدر‏ ‏مرحومشان‏ ‏ادامه‏ ‏می‏ ‏دهند‏: “‏مرحوم‏ ‏ابوی‏ ‏ما‏ (‏رضوان‏ ‏الله‏ ‏علیه‏) ‏که‏ ‏خط‏ ‏خودشان‏ ‏هم‏ ‏خوب‏ ‏بوده‏ ‏است،‏ ‏به‏ ‏خط‏ ‏مخصوصا‏ ‏علاقه‏ ‏خاص‏ ‏داشته‏ ‏اند‏. ‏ایشان‏ ‏می‏ ‏گفتند‏ ‏اگر‏ ‏قرآن‏ ‏خیلی‏ ‏خوش‏ ‏خط‏ ‏دست‏ ‏من‏ ‏باشد‏ ‏دیگر‏ ‏نمی‏ ‏توانم‏ ‏بخوانم،‏ ‏چون‏ ‏آن‏ ‏قدر‏ ‏خیره‏ ‏می‏ ‏شوم‏ ‏به‏ ‏خطش‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏زیبایی‏ ‏اش‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏خواندن‏ ‏آن‏ ‏باز‏ ‏می‏ ‏مانم‏. ‏نمونه‏ ‏خط‏ ‏زیبا‏ ‏کتبیه‏ ‏بایسنقر‏ ‏است‏ ‏در‏ ‏جلوی‏ ‏ایوان‏ ‏مقصوره‏ [‏در‏ ‏حرم‏ ‏امام‏ ‏رضا‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏.] ‏در‏ ‏آن‏ ‏کتیبه‏ ‏بزرگ‏ ‏که‏ ‏جلوی‏ ‏پیشانی‏ ‏ایوان‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏بایسنقر‏ ‏که‏ ‏پسر‏ ‏گوهرشاد‏ ‏بوده،‏ ‏خودش‏ ‏در‏ ‏آخر‏ ‏کتیبه‏ ‏نوشته‏ ‏است‏: “‏کتیبه‏ ‏بایسنقر‏ ‏بن‏ ‏شاهرخ‏ ‏بن‏ ‏امیرتیمور‏ ‏گورکان‏”‏ ‏گوهرشاد‏ ‏زن‏ ‏شاهرخ‏ ‏بوده‏ ‏و‏ ‏بایسنقر‏ ‏پسر‏ ‏او‏. ‏در‏ ‏خط‏ ‏ثلث‏ ‏دیگر‏ ‏نظیری‏ ‏برای‏ ‏بایسنقر‏ ‏نیامده‏ ‏است،‏ ‏نه‏ ‏قبل‏ ‏از‏ ‏او‏ ‏کسی‏ ‏چنین‏ ‏نوشته‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏نه‏ ‏بعد‏ ‏از‏ ‏او‏ ‏کسی‏ ‏توانسته‏ ‏بنویسد‏. ‏با‏ ‏اینکه‏ ‏علیرضا‏ ‏عباسی‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏زمان‏ ‏شاه‏ ‏عباس‏ ‏می‏ ‏زیسته،‏ ‏فوق‏ ‏العاده‏ ‏خطاط‏ ‏خوبی‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏نمونه‏ ‏های‏ ‏خطش‏ ‏که‏ ‏اکنون‏ ‏در‏ ‏اصفهان‏ ‏یا‏ ‏در‏ ‏قم‏ ‏در‏ ‏مقبره‏ ‏شاه‏ ‏عباس‏ ‏هست،‏ ‏فوق‏ ‏العاده‏ ‏زیباست‏ ‏ولی‏ [‏به‏ ‏پای‏ ‏بایسنقر‏ ‏نمی‏ ‏رسد‏(]۱)“ ‏در‏ ‏فطریات‏ ‏در‏ ‏بعضی‏ ‏امور‏ ‏دو‏ ‏سه‏ ‏مقوله‏ ‏باهم‏ ‏توام‏ ‏می‏ ‏شوند‏. ‏مثلاکسی‏ ‏که‏ ‏شعر‏ ‏زیبایی‏ ‏می‏ ‏سراید‏ ‏هم‏ ‏خلق‏ ‏و‏ ‏ابداع‏ ‏داشته‏ ‏است،‏ ‏هم‏ ‏زیبایی‏ ‏که‏ ‏گرایشی‏ ‏فطری‏ ‏است‏ ‏را‏ ‏پاسخ‏ ‏گفتند‏. ‏در‏ ‏مورد‏ ‏خط‏ ‏زیبایی‏ ‏که‏ ‏بر‏ ‏روی‏ ‏کاشی‏ ‏کاری‏ ‏ها،‏ ‏در‏ ‏مساجد‏ ‏و‏ ‏حسینیه‏ ‏ها‏ ‏و‏ … ‏نیز‏ ‏وجود‏ ‏دارد،‏ ‏می‏ ‏توان‏ ‏گفت‏ ‏چندین‏ ‏حس‏ ‏فطری‏ ‏درگیر‏ ‏است‏: ‏اول‏ ‏که‏ ‏نوعی‏ ‏ابتکار‏ ‏و‏ ‏خلق‏ ‏است‏: *‏گرچه‏ ‏هرنوع‏ ‏خطی،‏ ‏اصولی‏ ‏دارد‏ ‏مثلااصول‏ ‏خط‏ ‏نسخ‏ ‏با‏ ‏ثلث‏ ‏و‏ ‏نستعلیق‏ ‏و‏ ‏شکسته‏ ‏نستعلیق‏ ‏و‏ ‏هما‏ ‏و‏ … ‏فرق‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏طرف‏ ‏هم،‏ ‏هیچ‏ ‏دو‏ ‏خطی‏ ‏را‏ ‏نمی‏ ‏توان‏ ‏پیدا‏ ‏کرد‏ ‏که‏ ۲ ‏خطاط‏ ‏و‏ ‏یا‏ ‏حتی‏ ۱ ‏خطاط‏ ‏نوشته‏ ‏باشند‏ ‏و‏ ‏این‏ ۲ ‏مکتوب‏ ‏عین‏ ‏هم‏ ‏باشند‏. ‏پس‏ ‏در‏ ‏هر‏ ‏خطی،‏ ‏نوعی‏ ‏ابتکار‏ ‏و‏ ‏خلاقیت‏ ‏موجود‏ ‏است‏. ‏دوم‏: ‏حس‏ ‏زیبایی‏ ‏است‏. ‏انسان‏ ‏از‏ ‏آنجا‏ ‏که‏ ‏مخلوق‏ ‏خدا‏ ‏است،‏