گزارش کارآموزی تصفیه پسابهای صنعتی

گزارش کارآموزی تصفیه پسابهای صنعتی

گزارش کارآموزی تصفیه پسابهای صنعتی در ۱۱۳ صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان

صفحه
فصل اول : آشنایی با مکان کار آموزی

۱

پتروشیمی اراک در یک نگاه

۳

فصل دوم:آشنایی کلی با واحد مربوطه و نحوه عملکرد

۱۳

مقدمه

۱۴

شرح دستور العمل

۱۴

فصل سوم : مراحل تصفیه بیولوژیکی آبهای آلوده و نحوه کنترل آن

۳۲

مراحل تصفیه بیولوژیکی آبهای آلوده

۳۳

نحوه کنترل سیستم تصفیه بیولوژیکی

۳۷
فصل چهارم : روش از بین بردن لجن حاصل از عملیات واحد های تصفیه و بازیافت آبهای آلوده

۶۰

روش از بین بردن لجن اضافی سیستم بیولوژیکی

۶۱

هضم لجن به طریقه میکرو ار گانیسم های هوازی

۷۰

فصل پنجم : تصفیه آب به روش الکترودیالیز

۷۵

الکترود ها

۷۶

اصول الکترودیالیز

۸۰

واحد های چند محفظه ای

۸۴

فصل ششم : شفاف کردن آب

۸۶

انعقاد ، لخته شدن ، ته نشین سازی

۸۸

کلاریفایر

۸۹

مراحل شفاف سازی

۹۱

کمک منعقد کننده

۹۹

فصل هفتم : فیلتراسیون

۱۰۱

فیلتراسیون

۱۰۲

نوع مواد به کار رفته

۱۰۳

انواع فیلتر ها

۱۰۵

کاربرد ، محدودیت ها

۱۰۹

فصل هشتم : کلر زنی

۱۱۱

کلر زنی

۱۱۲

گند زدایی

۱۱۵
فصل نهم : نرم نمودن آب بوسیله عمل ترسیب

۱۱۹

دستگاه های مورد استفاده

۱۲۰

رسوب زدایی به روش سرد

۱۲۱

روش های داغ

۱۲۲

روش های رسوبی

۱۲۵

پتروشیمی اراک در یک نگاه

۱- هدف

ایجاد یک مجتمع پتروشیمی جهت تولید مواد پایه ای و میانی با استفاده از خوراک اصلی نفتا و تبدیل آنها به فرآورده های نهایی پلیمری و شیمیایی .

۲- سهامداران

شرکت ملّی صنایع پتروشیمی

شرکت سرمایه گذاری بانک ملّی ایران

شرکت مدیریت سرمایه گذاری بانک ملی ایران

سازمان تأمین اجتماعی

شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشور

شرکت سرمایه گذاری تدبیر

شرکت سرمایه گذاری پتروشیمی و سایر سهامداران

سرمایه نقدی : ۶۰۰ میلیارد ریال

۳- تولیدات

در ظرفیت کامل تولیدات مجتمع بالغ بر ۱۱۳۸۰۲۰ تن مواد پایه ای، میانی و نهایی می باشد که نیاز بخش وسیعی از صنایع داخلی را تأمین و مازاد فرآورده ها به خارج صادر می شوند .

۴- تاریخچه و انگیزه احداث

مجتمع پتروشیمی اراک یکی از طرحهای زیربنایی و مهم می باشد که در راستای سیاستهای کلی توسعه صنایع پتروشیمی و با اهداف تأمین نیاز داخلی کشور و صادرات ایجاد و به بهره برداری رسیده است . این طرح در سال ۱۳۶۳ به تصویب رسید و پس از طی مراحل طراحی و نصب و ساختمان در سال ۱۳۷۲ فاز اول مجتمع در مدار تولید قرار گرفت. در ادامه کار به منظور بهبود مستمر و تولید بیشتر و متنوع تر، واحدهای دیگر مجتمع تکمیل و واحد اتوکسیلات به عنوان آخرین واحد مجتمع در سال ۸۲ راه اندازی و در مدار تولید قرار گرفت . از سال ۷۹، همزمان با تکمیل واحدها طرح های توسعه ای مجتمع نیز با هدف افزایش ظرفیت مجتمع آغاز گردیده است .

از سال ۱۳۷۸ با تصویب هیئت مدیره و پس از بررسی های دقیق عملکرد مجتمع، شرکت در بازار بورس پذیرفته شد و واگذاری سهام آن آغاز گردید .

۵- اهمیت تولیدات مجتمع

از مشخصه های استثنایی مجتمع پتروشیمی اراک استفاده از دانش های فنی، تکنولوژی و فرآورده های پیشرفته می باشد . تولیدات مجتمع بسیار متنوع و عمدتاً گریدهای مختلف را شامل می شود. از لحاظ انتخاب خطوط تولید کمتر مجتمعی را می توان یافت که مانند مجتمع پتروشیمی اراک ترکیبی از تولیدات پلیمری و شیمیایی ارزشمند و حتی شاخه خاصی از تولیدات نظیر سموم علف کشها را یک جا داشته باشد. مجتمع پتروشیمی اراک از لحاظ تنوع، ارزش فرآورده ها و نقش حساس آن در تأمین نیاز صنایع مهم کشور کم نظیر می باشد .

۶- خوراک مجتمع

خوراک اصلی مجتمع نفتای سبک و سنگین است که از پالایشگاه های اصفهان و اراک از طریق خط لوله تأمین می شود. خوراک دیگر مجتمع گاز طبیعی است که از خط لوله سراسری مجاور مجتمع اخذ می گردد. ضمناً حدود ۶۰۰۰ تن آمونیاک و حدود ۳۵۰میلیون مترمکعب در سال مصرف گاز طبیعی مجتمع می باشد که از خط سوم سراسری تأمین می گردد .

۷- نیروی انسانی

کل نیروی انساین شاغل در مجتمع بالغ بر ۱۷۶۹ نفر می باشد که حدود ۱۲۱۳ نفر فنی و ۵۵۶ نفر ستادی می باشند . براساس سیاست کلی دولت جمهوری اسلامی ایران بخشی از کارها به بخش خصوصی واگذار گردید که در این راستا چندین شرکت با بیش از ۱۰۰۰ نفر نیرو در بخش های خدماتی – تعمیراتی و غیره در مجتمع فعالیت دارند .

۸- مصارف تولیدات مجتمع

مصارف تولیدات مجتمع بسیار متنوع و دارای طیف گسترده است. در بخش تولیدات شیمیایی کلیه فرآورده های شامل اکسید اتیلن/اتیلن گلیکلها – اسید استیک/وینیل استات- دواتیل هگزانل – بوتانها – اتانل آمین ها و اتوکسیلاتها به اضافه سموم علف کش ها کاملاً در کشور منحصر به فرد می باشند و نیاز صنایع مهمی در کشور را تأمین نموده و مازاد آنها به خارج صادر می شود . در بخش پلیمری نیز فرآورده های ارزشمند و استراتژیک انتخاب شده اند که به عنوان نمونه می توان گریدهای مخصوص تولید سرنگ یکبار مصرف – کیسه سرم – بدنه باطری- گونی آرد – الیاف و همچنین مواد اولیه ساخت بشکه های بزرگ به روش دورانی و نیز گرید مخصوص تولید لوله های آب – فاضلاب و گاز و لاستیک
پی بی آر را نام برد .

اولویت مصرف فرآورده های مجتمع برای تأمین نیاز صنایع داخل کشور است در این ارتباط تولیدات مجتمع سهم بسزایی در تأمین نیاز صنایع پائین دستی دارد، به نحوی که نیاز بالغ بر ۵۰۰۰ واحد پائین دستی را تأمین می نماید .

۹- موقعیت جغرافیایی

مجتمع پتروشیمی اراک در جوار پالایشگاه اراک در کیلومتر ۲۲ جاده اراک – بروجرد و در زمینی به وسعت ۵۲۳ هکتار قرار دارد .

۱۰- واحدهای مجتمع

الف – واحدهای فرآیندی :

واحدهای فرآیندی مجتمع شامل ۱۹ واحد است که در نمودار منعکس
می باشد.

ب – واحدهای سرویس های جانبی :

آب بدون املاح: ظرفیت ۴۵۰ مترمکعب در ساعت
واحد تولید بخار: ۵۰۰ تن در ساعت،
واحد نیروگاه: ظرفیت کل تولید (در شرایط جغرافیایی محل) ۱۲۵ مگاوات
برجهای خنک کننده : شامل ۷ برج
واحد هوای فشرده یا هوای ابزار دقیق: ۵ کمپرسور هر کدام ۲۶۰۰۰ نرمال مترمکعب در ساعت به ظرفیت کل :۱۳۰۰۰۰ نرمال مترمکعب .
واحد تفکیک نیتروژن و اکسیژن از هوا به ظرفیت: اکسیژن ۱۴۵۰۰ نرمال مترمکعب و نیتروژن ۶۰۰۰ نرمال مترمکعب در ساعت .

ج- واحد های عمومی (آفسایت) شامل :

مخازن مواد شیمیایی، سیستم بازیافت کاندنس ها، سیستم آب خام، سیستم گاز، سیستم سوخت مایع، مخازن خوارک، مخازن محصولات مایع، سیستم آتش نشانی، مخازن گاز هیدروژن، سیستم مشعل مجتمع، واحد تصفیه پساب صنعتی، سیستم توزیع شبکه برق، شبکه مخابرات، اتصالات بین واحدها و سیستم جمع آوری و دفع آبهای زائد .

۱۱- دست آوردهای مهم مجتمع

دارنده گواهینامه مدیریت کیفیت (۲۰۰۰) ISO 9001
دارنده گواهینامه مدیریت زیست محیطی ISO 14001
دارنده گواهینامه مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی OHSAS 18001
دارنده جایزه تندیس طلایی بین المللی کیفیت محصول سال ۲۰۰۰
دارنده جایزه کیفیت و مدیریت بازاریابی از شرکت GQM سال ۲۰۰۱
دارنده عنوان صنعت سبز نمونه کشور در سال ۱۳۷۸
اخذ دو رتبه سوم تحقیقات از جشنواره بین المللی خوارزمی بخاطر اجرای طرح جایگزینی حلال بنزن با تولوئن در واحد PBR و تولید کلر و استیل کلراید به روش مستقیم
پذیرفته شدن در بازار بورس به عنوان اولین مجتمع در سطح صنایع پتروشیمی ایران .
دومین شرکت برجسته از لحاظ نوآوری در سطح وزارت نفت در سال ۸۱

۱۲- حفظ محیط زیست

در طراحی مجتمع بالاترین استانداردها و معیارها جهت حفظ محیط زیست منظور شده است به نحوی که تقریباً هیچ نوع مواد مضربه طبیعت تخلیه نمی شود. نمونه بارز اقدامات انجام شده جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست، وجود واحد بسیار مجهز تصفیه پسابها و دفع مواد زائد در مجتمع است . در این واحد با بکارگیری تکنولوژی پیشرفته کلیه آبهای آلوده به مواد شیمیایی و روغنی و پسابهای بهداشتی و غیره تصفیه می گردد . این واحد قادر است ماهیانه بالغ بر ۲۵۰۰۰۰ مترمکعب آب را تصفیه نموده و به عنوان آب جبرانی به سیستم آب خنک کننده مجتمع تزریق نماید .

ضمناً کلیه مواد دور ریز جامد و مایع نیز در کوره زباله سوز، سوزانده شده و دفع می شوند . ایجاد فضای سبز به اندازه کافی از اقدامات دیگر مجتمع در جهت حفظ محیط زیست می باشد .

۱۳- اسکان و امکانات رفاهی

شرکت پتروشیمی اراک به منظور تأمین مسکن مورد نیاز کارکنان، به موازات احداث مجتمع طرح عظیم خانه سازی را در شهر مهاجران و شهر اراک اجرا نموده است. پروژه خانه سازی شهر مهاجران شامل ۱۵۲۱ واحد ویلایی و ۹۸۴ واحد آپارتمانی است که در زمینی به مساحت ۱۵۰ هکتار در مجاورت مجتمع اجرا گردید و هم اکنون مورد استفاده کارکنان و خانواده آنها می باشد . کلیه امکانات رفاهی و فرهنگی نظیر مهمانسرا، بازار، مدرسه، مسجد، دبیرستان، درمانگاه، تأسیسات تفریحی، ورزشی و سایر تأسیسات شهری در این شهر تأسیس شده است که نمونه بارز عمران و آبادی ناشی از اجرای طرح های زیربنایی در منطقه است . ضمناً دو مجتمع آپارتمانی کلاً شامل ۲۲۴ واحد به اضافه چند واحد ویلایی در شهر اراک متعلق به شرکت است که همگی مورد استفاده کارکنان مجتمع می باشند .

– پساب Sanitary :

این پساب از مسیر مجزا جمع آوری و به TK-01-08 می ریزد و بوسیله P-01-05 مستقیماً به TK-01-12 (حوضچه های بیولوژیکی) اضافه می شود .

– پساب Rainy Water :

این پساب از طریق Sewer مجزا جمع آوری و پس از کنترل PH که در هر نوبتکاری تست می شود به بیرون هدایت می شود کنترل و نحوه عملیات براساس Operating Manual واحد انجام می شود .

– کنترل پساب کلیه واحدهای مجتمع

برای نزدیک کردن میزان COD هر واحد به مقدار طراحی و جلوگیری از دورریز بیش از حد واحدها در هر ۲۴ ساعت از PIT Oily خروجی از سه واحد فرآیندی هر دو ساعت یک بار توسط پرسنل آفسایت نمونه گیری و پس از مخلوط کردن در نوبتکاری صبح جهت تست COD نمونه گیری شده و نتایج آن در فرم ثبت نتایج آزمایشگاه ۷۲-QF1-068 ثبت شده و به کشیک ناحیه توسط سرپرست نوبتکاری گزارش می شود، نمونه گیری با نظارت سرپرست نوبتکاری انجام می شود. پس از پایان هر ماه نتایج COD واحدها در فرم مخصوص که شامل COD طراحی هر واحد نیز میباشد، ثبت می شود و در واحد بایگانی می شود .

– کنترل میزان آلاینده های خروجی از Stack کوره زباله سوز و دستورالعمل در سرویس قرار دادن

کلیه مواد زائد مایع واحدها که عمدتاً مواد هیدروکربوری می باشند بوسیله لاینهای جداگانه به TK-02-01 ارسال می شوند و تحت فشار نیتروژن و فشار نرمال ۴۰۰~۶۰۰ mm H2O نگهداری می شوند. این مواد پس از مخلوط شدن بوسیله MX-02-03 توسط P-02-02 به طرف کوره زباله سوز ارسال می شوند قسمتی از مواد ارسالی بصورت مسیر سیرکوله به TK-02-01 برگشت داده میشود و قسمتی نیز وارد GUN مربوط به سوخت Primary شده و بوسیله Steam بحالت Spray (اتمایز) درکوره سوزانده می شود. میزان مواد سوختی با استفاده از دمای کوره و مشاهده شعله کوره و تنظیم Steam تزریقی کنترل می شود .

ضایعات مایعات واحد VA تحت عنوان Secondary در مخازن پرتابل جمع آوری و سپس در شبکه جرثقیل به واحد ET اتصال می یابد و پس از استقرار در سکوی مخصوص تخلیه، اتصالات لازم برقرار میگردد و تحت فشار نیتروژن به طرف کوره هدایت می گردد .

به منظور رعایت جنبه های زیست محیطی و جلوگیری از هرگونه حادثه مواد زیر در هنگام سرویس گذاری این سوخت رعایت می گردد .

۱- قبل از بارگیری یک چک لیست تعمیراتی نظیر برنامه PM به منظور اطمینان از سلامت مخزن و نبود نشت یا دیگر موارد ناایمن توسط مسئول تعمیرات واحد VA تهیه و تکمیل می گردد .

چک لیست فوق به محض ورود مخزن به واحد ET توسط سرپرست یا مسئول واحد ET بررسی و درصورت نبود اشکال مجوز کار بروی مخزن داده می شود.

۲- هنگام نصب اتصالات مربوط توسط تعمیرات یک نفر از پرسنل بهره برداری بصورت دائم بر عملیات نظارت می کند.

۳- استفاده از دستکش، کفش، لباس ضد اسید، ماسک تمام صورت و کلاه ضروری می باشد .

۴- لاینهای flexible و اتصالات محل تخلیه توسط بازرسی واحد، بررسی میگردد و اطمینان لازم به پرسنل داده میشود .

۵- هنگام برقراری جریان نیتروژن در تمام مراحل تا تخلیه کامل باز وبسته بودن شیرها توسط پرسنل مربوط بازرسی می گردد .

۶- هنگام برقراری LPS پرسنل باید از مخزن فاصله بگیرند و درصورت بروز هرگونه نشتی LPS قطع شود .

۷- هنگام در سرویس بودن انجام هرگونه آچارکشی و رفع نشتی ممنوع
می باشد.

برشهای C5 C4 که از واحد BD/PBR ارسال می گردد پس از جمع آوری در V-02-03 تحت فشار نیتروژن حدود ۳~۴ Bar پس از سوپر هیت شدن (Super heat) در E-02-01 بوسیله Steam بجای Fuel Gas تحت عنوان Off gas سوزانده میشود. کلیه عملیات فوق بوسیله نوبتکار قسمت KTI (کوره) با هماهنگی سرپرست نوبتکاری انجام می شود. نوبتکار موظف است نحوه سوختن مایعات را بوسیله چشمیهای مربوطه کنترل نماید و نسبت به تنظیم Steam و هوای احتراق اقدام نماید .

میزان اکسیژن خروجی از Stack کوره بوسیله اکسیژن آنالایزر اندازه گیری می شود و با تنظیم دمپر احتراق از سوختن ناقص مواد جلوگیری میشود .

روش اندازه گیری کوره در Operating Manual قسمت KTI آمده است. گازهای خروجی از Stack هر ماه یکبار بایستی اندازه گیری شود. اندازه گیری توسط بهره برداری و با نظارت بخش محیط زیست اداره مهندسی فرآیند انجام می شود و پس از تجزیه و تحلیل در واحد بایگانی می شود و تصمیمات لازم جهت بهبود وضعیت سوخت ها طبقOperating Manual توسط نوبتکار با هماهنگی سرپرست نوبتکاری اعمال می شود.

اطلاعات فرآیندی این قسمت نیز در فرم ۴۳-QF1-020 ثبت می شود و پس از ایجاد تغییرات لازم نسبت به مقادیر طراحی در بایگانی واحد، نگهداری می شود .

– سیستم آبگیری لجن و دفع مواد جامد

لجنهای قسمت بیولوژیک در تغلیظ کننده TK-01-16 و لجن های قسمت Recovery در تغلیظ کننده TK-01-23 جمع آوری می شود. لجن های فاز بیولوژیک پس از تغلیظ به وسیله P-01-09 به ساختمان Belt Filter ارسال می شود. لجنها قبل از وارد شدن به دستگاه Belt Filter با محلول کاتیونیک پلی الکترولیت C.P.E که از طریق P-01-11 پمپ می شوند. مخلوط شده و روی
Belt Ft. می ریزد در این سیستم (X-01-09 A/B) لجنها تحت فشار آبگیری شده و به کامیون پیمانکار هدایت شده و در محل مشخص شده از طرف خدمات اداری جهت تخلیه و دپو نمودن دور ریزهای شیمیایی مجتمع تخلیه می گردد تا توسط آن اداره به بیرون مجتمع حمل گردد .

کلیه عملیات فوق بوسیله نوبتکار ارشد فاز بیولوژیک کنترل می شود و مراقبان دستگاه موظفند عملیات آبگیری را دقیقاً مراقبت نمایند و درصورت بروز هرگونه اشکال سریعاً به نوبتکار ارشد اطلاع دهندتا او نیز با هماهنگی سرپرست نوبتکاری نسبت به رفع مشکل اقدام نمایند تا خللی در امر آبگیری لجن صورت نگیرد. روش راه اندازی این سیستم در Operating Manual واحد آمده است .

– مواد شیمیایی مورد مصرف در واحد ET

مشخصات و MSDS مواد شیمیایی مورد مصرف در واحد در دستورالعمل آمادگی و واکنش در شرایط اضطراری واحد آمده است و در دسترس پرسنل قرار دارد.

– سیلندرهای کلر بوسلیه کامیون های مخصوص کلر به واحد آورده می شوند و سپس با استفاده از جرثقیل مخصوص، نسبت به تخلیه آنها اقدام می گردد. در تمام مراحل نصب اتصالات سیلندرهای کلر، استفاده از دستگاه تنفسی هوای فشرده الزامی می باشد و پس از نصب، اتصالات از نظر نشتی باید مورد بازرسی قرار گیرد. این عمل بوسیله آمونیاک انجام می پذیرد و در صورت نداشتن نشتی، ولوهای اصلی سیلندرها باز میگردد.

– تخلیه آهک در واحد بوسیله کامیون های مخصوص حمل آهک (بونکر) صورت می گیرد. پس از نصب اتصالات مربوط و در سرویس قرار دادن فن های مربوط به سیلوهای آهاک، دستگاه تزریق کامیون استارت می گردد و محموله آهک به داخل سیلندرها انتقال می یابد و پس از مطمئن شدن از تخلیه کامل اتصالات مربوط باز و فن های سیلوها از سرویس خارج می گردند.

– جهت تخلیه H3Po4 fecl3 طبق دستورالعمل زیر اقدام می شود .

پس از صدور مجور ایمنی جهت ورود خودرو به واحد، خودرو به محل تخلیه جنب V-01-28 که مربوط و fecl3 و V-01-29 که مربوط به H3Po4 است هدایت می شود .

پرسنل مربوط به نظارت سرپرست نوبتکاری به وسایل ایمنی از قبیل دستکش و لباس ضد اسید و عینک محافظ تجهیز می گردند. پس از اطمینان از سالم بودن لاینهای مربوط به تخلیه، اتصالات آنها نصب می گردد، قبل از تخلیه ولو خروجی مخازن یادشده بسته می شود و از میزان حجم مخازن نیز جهت جلوگیری از نشتی و اثرات زیست محیطی و ایمنی افراد اطمینان حاصل می گردد سپس پمپ مربوطه روشن می گردد و محموله تخلیه می شود، در طی زمان تخلیه باید نظارت کامل توسط نوبت کار سایت صورت گیرد .

– رقیق سازی کلروفریک ( fecl3 )

با توجه به اینکه غلظت محلول fecl3 ارسالی در حدود ۴۶% می باشد لازم است تا محلول مذکور طبق دستورالعمل زیر رقیق گردد.

۱- هر زمان که حجم مخزن V-01-10 به ۲۰% رسید به میزان ۳۰% از حجم از این مخزن با آب پر گردد سپس ۳۰% از حجم مخزن با fecl3 پر گردد .

۲- پس از بستن ولو خروجی V-01-28 نسبت به استارت میکسر (Mixer) مربوطه اقدام شود .

۳- تحت هیچ شرایطی حجم مخزن از ۸۰% نباید بیشتر نمی شود و در زمان محلول سازی، مراقب مستمر نوبتکار مربوطه الزامی می باشد .

همکاری در فروش فایل