مقاله در مورد شرائط و آداب بحث و مناظره
مقاله در مورد شرائط و آداب بحث و مناظره
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۳۲ صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
۲
باب سوم : در مناظره و شرایط و آداب و آفات آن
فصل اول : در شرائط و آداب بحث و مناظره
مقدمه :
باید متوجه باشیم که مناظره و تبادل فکر و راءى و نظر در احکام دینى به عنوان بخشى و عضوى از پیکره دین تلقى مى شود. ولى مناظره و تبادل نظر داراى شرایط و آداب و موقعیت و فرصت مناسب (و مخصوص به خود) مى باشد.
اگر کسى دست اندر کار بحث و مناظره – بر اساس وجه صحیح آن – گردد، و شرایط و آداب آن را رعایت کند قطعا در قیام به حدود مناظره ، موفق و کامیاب بوده و در این کار مهم از پیشینیان پیروى کرده است ؛ زیرا آنان در مسائل مختلفى به بحث و مناظره مى پرداختند و هدف آنها – صرفا – الهى بوده و مى خواستند از رهگذر مناظره ، جویاى حقایقى گردند که از دیدگاه خداوند متعال ، به حق بوده است .
کسى که براى خدا و در راه او مناظره مى کند داراى علائم و مشخصاتى است که از رهگذر آن ، شروط و آداب مناظره روشن مى گردد.
(حقایق مربوط به این فصل در ضمن هشت مسئله ، مورد بحث قرار مى گیرد):
۱- باید مناظره به منظور اثبات حق انجام گیرد نه به خاطر تظاهر و ریاء
هدف و مقصود مناظره کننده باید عبارت از رسیدن به حق و جویا شدن ظهور و پدیدار گشتن حق باشد، ولو آنکه به هر کیفیتى این حق ثابت شود.
نباید منظور اهل بحث و مناظره چنین باشد که گفتار و نظریه خود را به کرسى نشانده و حق به جانب بودن خویشتن را اظهار نموده و سرشار بودن مایه هاى علمى و صحت راءى خود را اثبات کنند؛ زیرا اینگونه هدف گیرى در بحث و مناظره به عنوان جدال و ستیز و ریاکارى تلقى مى شود که ما قبلا ضمن بحثهاى گذشته از قبح و زشتى هاى این شیوه و نهى اکید از آن ، آگاه شدیم .
یکى از نشانه هاى وجود قصد و هدف الهى در مناظره ، این است که مناظره کننده – جز در مواردى که امید تاءثیر در طرف مناظره وجود دارد – وارد مناظره نگردد، و اگر بداند که طرف بحث او، سخن وى را نمى پذیرد و زیر بار حق نمى رود (و در راءى شخصى خود پافشارى مى کند)، و اگرچه خطاء و اشتباه او کاملا روشن گردد، به هیچوجه دست از سلیقه شخصى خویش برنمى دارد، مناظره با او جائز نیست ؛ چون آفات و نتایج سوئى – که بعدا درباره آنها بحث خواهیم کرد – بر این گونه مذاکره مترتب خواهد شد، و
۲
هیچ هدف مطلوب و صحیحى از رهگذر آن به دست نخواهد آمد.
۲- اولویت و اهمیت والاى امر به معروف و نهى از منکر نسبت به مناظره
اشتغال به مناظره در صورتى صحیح است که وظائف و تکالیف دیگرى که از آن مهمتر است در میان نباشد؛ چون اگر مناظره درباره امر واجب به صورت مشروع برگزار گردد به عنوان انجام و اداء یکى از واجبات کفائى محسوب مى شود. اما اگر وظیفه دیگرى که داراى وجوب عینى و یا کفائى و مهمتر از خود مناظره است در میان باشد اقدام به مناظره جائز نخواهد بود.
از جمله وظائف و تکالیف واجب – که هم اکنون و در دوره ما کسى بدان قیام نمى کند – مسئله امر به معروف و نهى از منکر است (که از لحاظ اهمیت در درجه نخست قرار دارد، و اقدام به آن نسبت به مناظره داراى اولویت مى باشد).
بارى ، ممکن است مناظره کننده در مجلس مناظره با یک سلسله از منکرات مواجه گردد؛ – چنانکه این حقیقت بر کسانى که نسبت به حالات واجب و حرام ، مجرب هستند مخفى نیست . علاوه بر این ممکن است مناظره کننده راجع به مسئله اى بحث و مناظره کند که هیچوقت و ابدا مورد ابتلاء کسى نباشد و یا به ندرت اتفاق مى افتد، از قبیل برخى از دقائق علمى و فروع و شاخه هاى جزئى احکام دینى (که کمتر در عمل اتفاق مى افتد). و نیز احیانا ممکن است از او و دیگر حاضران ، حالاتى سر زند که گوینده و مستمع هر دو دچار گناه گردند از قبیل : ایجاد محیط وحشت ، ناسزا و زشت گوئى و آزاررسانى و کوتاهى و غفلت نسبت به امر واجب ، مانند نصیحت و سفارش مسلمین و ترغیب به محبت و مودت ، که مناظره کنندگان موظف به رعایت اینگونه وظائف اخلاقى هستند؛ ولى متاءسفانه در حین مناظره ناخودآگاه از این وظائف سر باز مى زنند و گرفتار این آلودگیها مى گردند و خود متوجه آن نیستند و تصور مى کنند که با هدفى الهى به مناظره مى پردازند.
۳- اجتهاد – یا – شرط مناظره در احکام دینى
کسى که در مسائل دینى مناظره مى کند باید مجتهد باشد، مجتهدى که بتواند بر طبق نظر خود فتوى دهد نه آنکه پیرو راءى و نظر شخص دیگر باشد و بر طبق راءى او اظهار نظر کند. و آنگاه که حق و حقیقت به زبان طرف مناظره ، ظاهر گردد باید از راءى و نظر او پیروى کند و بدان گرایش یابد.
اما کسى که به درجه اجتهاد نرسیده است نمى تواند در ضمن مناظره ، با مذهب و راءى و نظر کسى که خود از وى تقلید
