دانلود مقاله دین و اخلاق زیست محیطى

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۲۲ صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏دین‏ ‏و‏ ‏اخلاق‏ ‏زیست‏ ‏محیطى‏ (۱)
‏چشمهاى‏ ‏جهانیان‏ ‏به‏ ‏ما‏ ‏دوخته‏ ‏شده‏ ‏است؛‏ ‏آنان‏ ‏مى‏ ‏خواهند‏ ‏اسلام‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏رفتار‏ ‏ما‏ ‏بشناسند‏. ‏این‏ ‏رفتار‏ ‏و‏ ‏کردار‏ ‏ماست‏ ‏که‏ ‏مى‏ ‏تواند‏ ‏اسلام‏ ‏واقعى‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏جهانیان‏ ‏بنمایاند‏. ‏نگاهى‏ ‏گذرا‏ ‏به‏ ‏آیات‏ ‏قرآن‏ ‏و‏ ‏زندگى‏ ‏معصومان‏ ‏روشن‏ ‏مى‏ ‏سازد‏ ‏که‏ ‏عدالت‏ ‏در‏ ‏رفتار‏ ‏و‏ ‏کردار‏ ‏از‏ ‏مهم‏ ‏ترین‏ ‏فضایل‏ ‏اخلاقى‏ ‏است؛‏ ‏اما‏ ‏عدالت‏ ‏نه‏ ‏فقط‏ ‏در‏ ‏میان‏ ‏انسانها،‏ ‏بلکه‏ ‏در‏ ‏برخورد‏ ‏با‏ ‏نعمتهاى‏ ‏الهى‏ ‏و‏ ‏دیگر‏ ‏موجودات‏ ‏که‏ ‏چون‏ ‏ما‏ ‏حیات‏ ‏دارند‏ ‏و‏ ‏شاید‏ ‏گاه‏ ‏در‏ ‏تصدیق‏ ‏و‏ ‏تکریم‏ ‏مقام‏ ‏ربوبیّت‏ ‏از‏ ‏ما‏ ‏پیش‏ ‏تر‏ ‏باشند‏ ‏نیز‏ ‏مطرح‏ ‏است‏. ‏اینکه‏ ‏با‏ ‏دست‏ ‏یافتن‏ ‏به‏ ‏تکنیک‏ ‏و‏ ‏فن‏ ‏آورى،‏ ‏با‏ ‏حیوانات‏ ‏و‏ ‏گیاهان‏ ‏با‏ ‏بدى‏ ‏و‏ ‏بى‏ ‏توجهى‏ ‏رفتار‏ ‏کنیم‏ ‏خلاف‏ ‏عدالت‏ ‏است.
‏امروزه‏ ‏با‏ ‏اینکه‏ ‏دستگاههاى‏ ‏تولیدى‏ ‏و‏ ‏ماشینى‏ ‏گسترده‏ ‏شده‏ ‏و‏ ‏همه‏ ‏چیز‏ ‏را‏ ‏تحت‏ ‏الشعاع‏ ‏قرار‏ ‏داده،‏ ‏دامدارى‏ ‏و‏ ‏کشاورزى‏ ‏مهم‏ ‏ترین‏ ‏بخش‏ ‏از‏ ‏زندگى‏ ‏انسان‏ ‏را‏ ‏تشکیل‏ ‏مى‏ ‏دهد‏. ‏نیاز‏ ‏به‏ ‏این‏ ‏دو‏ ‏تا‏ ‏آن‏ ‏پایه‏ ‏مهم‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏گاه‏ ‏کشورهاى‏ ‏قدرتمندى‏ ‏همچون‏ ‏روسیه‏ ‏براى‏ ‏رفع‏ ‏نیازمندى‏ ‏خود‏ ‏ناچار‏ ‏مى‏ ‏شوند‏ ‏با‏ ‏دادن‏ ‏امتیازهاى‏ ‏سیاسى،‏ ‏به‏ ‏سوى‏ ‏کشورهاى‏ ‏قطب‏ ‏مخالف،‏ ‏دست‏ ‏نیاز‏ ‏دراز‏ ‏کنند.
‏از‏ ‏این‏ ‏رو‏ ‏در‏ ‏اسلام‏ ‏و‏ ‏تعلیمات‏ ‏حیات‏ ‏آفرین‏ ‏آن،‏ ‏دامدارى‏ ‏و‏ ‏کشاورزى‏ ‏اهمیت‏ ‏بسیارى‏ ‏یافته‏ ‏است‏. ‏اسلام،‏ ‏مسلمانان‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏این‏ ‏دو‏ ‏تشویق‏ ‏نموده‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏نمونه،‏ ‏سخنى‏ ‏چند‏ ‏را‏ ‏یادآور‏ ‏مى‏ ‏شویم‏: [۱]
«‏پیامبر‏ ‏اکرم‏ ‏ـ‏ ‏صلى‏ ‏الله‏ ‏علیه‏ ‏وآله‏ ‏وسلم‏ ‏ـ‏ ‏به‏ ‏یکى‏ ‏از‏ ‏بستگانش‏ ‏فرمود‏: ‏چرا‏ ‏در‏ ‏خانه‏ ‏ات‏ ‏برکت‏ ‏نمى‏ ‏آورى‏. ‏عرض‏ ‏کرد‏: ‏منظورتان‏ ‏از‏ ‏برکت‏ ‏چیست؟‏ ‏فرمود‏: ‏گوسفند‏ ‏شیرده‏! ‏سپس‏ ‏اضافه‏ ‏فرمود‏: ‏هر‏ ‏کس‏ ‏در‏ ‏خانه‏ ‏خود‏ ‏گوسفند‏ ‏شیرده‏ ‏یا‏ ‏گاو‏ ‏ماده‏ ‏داشته‏ ‏باشد،‏ ‏سر‏ ‏تا‏ ‏پا‏ ‏برکت‏ ‏است‏.» [۲]
«‏از‏ ‏پیامبر‏ ‏نقل‏ ‏شده‏ ‏که‏ ‏درباره‏ ‏اهمیت‏ ‏گوسفند‏ ‏فرمود‏: ‏گوسفند‏ ‏سرمایه‏ ‏بسیار‏ ‏خوبى‏ ‏است‏.» [۳]
‏در‏ ‏تفسیر‏ ‏نور‏ ‏الثقلین‏ ‏ذیل‏ ‏آیات‏ ‏مورد‏ ‏بحث‏ ‏از‏ ‏امام‏ ‏امیرالمؤمنان‏ ‏على‏ ‏ـ‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏ ‏ـ‏ ‏مى‏ ‏خوانیم:
«‏بهترین‏ ‏چیزى‏ ‏که‏ ‏انسان‏ ‏در‏ ‏خانه‏ ‏براى‏ ‏خانواده‏ ‏خود‏ ‏تهیه‏ ‏مى‏ ‏کند‏ ‏گوسفند‏ ‏است،‏ ‏هر‏ ‏کس‏ ‏در‏ ‏منزل‏ ‏خود‏ ‏گوسفندى‏ ‏داشته‏ ‏باشد،‏ ‏در‏ ‏هر‏ ‏روز‏ ‏فرشتگان‏ ‏خدا‏ ‏دو‏ ‏بار‏ ‏او‏ ‏را‏ ‏تقدیس‏ ‏مى‏ ‏کنند.»
‏ممکن‏ ‏است‏ ‏شرایط‏ ‏تربیت‏ ‏کردن‏ ‏گوسفند‏ ‏در‏ ‏خانه‏ ‏براى‏ ‏بسیارى‏ ‏فراهم‏ ‏نباشد،‏ ‏ولى‏ ‏هدف‏ ‏اصلى‏ ‏این‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏تعداد‏ ‏خانواده‏ ‏ها‏ ‏تولید‏ ‏و‏ ‏تربیت‏ ‏گوسفند‏ ‏به‏ ‏طور‏ ‏مستمر‏ ‏انجام‏ ‏گیرد‏. ‏در‏ ‏اهمیت‏ ‏زراعت‏ ‏نیز‏ ‏همین‏ ‏بس‏ ‏که‏ ‏امیرمؤمنان‏ ‏على‏ ‏ـ‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏ ‏ـ‏ ‏مى‏ ‏فرماید:
«‏من‏ ‏وجد‏ ‏ماءً‏ ‏و‏ ‏تراباً‏ ‏ثم‏ ‏افتقر‏ ‏فابعده‏ ‏اللّه‏.» [۴]
«‏هر‏ ‏کس‏ ‏آب‏ ‏و‏ ‏خاکى‏ ‏داشته‏ ‏باشد‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏این‏ ‏حال‏ ‏فقیر‏ ‏باشد،‏ ‏خدا‏ ‏او‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏رحمت‏ ‏خویش‏ ‏دور‏ ‏کند.»
‏بدیهى‏ ‏است‏ ‏این‏ ‏گفتار‏ ‏بزرگ،‏ ‏همان‏ ‏گونه‏ ‏که‏ ‏درباره‏ ‏یک‏ ‏فرد‏ ‏صادق‏ ‏است‏ ‏درباره‏ ‏یک‏ ‏ملت‏ ‏نیز‏ ‏صدق‏ ‏مى‏ ‏کند؛‏ ‏مردمى‏ ‏که‏ ‏آب‏ ‏و‏ ‏خاک‏ ‏به‏ ‏قدر‏ ‏کافى‏ ‏دارند‏ ‏و‏ ‏امّا‏ ‏باز‏ ‏هم‏ ‏به‏ ‏دیگران‏ ‏نیازمندند،‏ ‏مسلم‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏رحمت‏ ‏الهى‏ ‏به‏ ‏دورند!
‏از‏ ‏پیامبر‏ ‏ـ‏ ‏صلى‏ ‏الله‏ ‏علیه‏ ‏وآله‏ ‏وسلم‏ ‏ـ‏ ‏نقل‏ ‏شده‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏فرمود:
«‏علیکم‏ ‏بالغنم‏ ‏و‏ ‏الحرث‏ ‏فانهما‏ ‏یروحان‏ ‏بخیر‏ ‏و‏ ‏یغدوان‏ ‏بخیر‏.» [۵]
«‏بر‏ ‏شما‏ ‏باد‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏تربیت‏ ‏گوسفند‏ ‏و‏ ‏کشاورزى‏ ‏بپردازید‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏رفت‏ ‏و‏ ‏آمد‏ ‏هر‏ ‏دو‏ (‏آغاز‏ ‏و‏ ‏انجامشان‏) ‏خیر‏ ‏و‏ ‏برکت‏ ‏است.»
‏از‏ ‏امام‏ ‏صادق‏ ‏ـ‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏ ‏ـ‏ ‏نقل‏ ‏شده‏ ‏که‏ ‏فرمود:
«‏ما‏ ‏فى‏ ‏الاعمال‏ ‏شىء‏ ‏احب‏ ‏الى‏ ‏اللّه‏ ‏من‏ ‏الزراعه‏.» [۶]
«‏هیچ‏ ‏عملى‏ ‏نزد‏ ‏خدا‏ ‏از‏ ‏زراعت‏ ‏محبوب‏ ‏تر‏ ‏نیست.»
‏همچنین‏ ‏در‏ ‏حدیثى‏ ‏از‏ ‏امام‏ ‏صادق‏ ‏ـ‏ ‏علیه‏ ‏السلام‏ ‏ـ‏ ‏مى‏ ‏خوانیم:
«‏الزارعون‏ ‏کنوز‏ ‏الانام‏ ‏یزرعون‏ ‏طیباً‏ ‏اخرجه‏ ‏اللّه‏ ‏عز‏ ‏و‏ ‏جل‏ ‏و‏ ‏هم‏ ‏یوم‏ ‏القیامه‏ ‏احسن‏ ‏الناس‏ ‏مقاماً‏ ‏و‏ ‏اقربهم‏ ‏منزله‏ ‏یدعون‏ ‏المبارکین‏.» [۷]
«‏کشاورزان‏ ‏گنجهاى‏ ‏مردم‏ ‏اند،‏ ‏غذاى‏ ‏پاکیزه‏ ‏را‏ ‏که‏ ‏خداوند‏ ‏ارزانى‏ ‏داشته‏ ‏زراعت‏ ‏مى‏ ‏کنند‏ ‏و‏ ‏آنها‏ ‏در‏ ‏روز‏ ‏قیامت‏ ‏برترین‏ ‏مقام‏ ‏را‏ ‏دارند‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏خدا‏ ‏نزدیک‏ ‏ترند‏ ‏و‏ ‏آنها‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏نام‏ “‏مبارکها‏” ‏صدا‏ ‏مى‏ ‏زنند.»
‏وقتى‏ ‏امامان‏ ‏معصوم‏ ‏تا‏ ‏این‏ ‏حد‏ ‏از‏ ‏کشاورزى‏ ‏و‏ ‏دامدارى‏ ‏سخن‏ ‏مى‏ ‏گویند،‏ ‏چگونه‏ ‏ما‏ ‏به‏ ‏خود‏ ‏اجازه‏ ‏مى‏ ‏دهیم‏ ‏که‏ ‏این‏ ‏چنین‏ ‏با‏ ‏طبیعت‏ ‏رفتار‏ ‏کنیم؟‏ ‏شاخه‏ ‏اى‏ ‏را‏ ‏بشکنیم‏ ‏و‏ ‏درختى‏ ‏را‏ ‏ریشه‏ ‏کن‏ ‏کنیم؛‏ ‏یا‏ ‏وقتى‏ ‏حیوانى‏ ‏را‏ ‏مى‏ ‏بینیم،‏ ‏با‏ ‏نهایت‏ ‏بى‏ ‏رحمى‏ ‏با‏ ‏آن‏ ‏رفتار‏ ‏مى‏ ‏کنیم‏. ‏ما‏ ‏سرمشقى‏ ‏بهتر‏ ‏از‏ ‏پیامبران‏ ‏و‏ ‏امامان‏ ‏معصوم‏ ‏نداریم‏ ‏و‏ ‏باید‏ ‏از‏ ‏آنان‏ ‏درس‏ ‏بگیریم‏. ‏آیا‏ ‏نمى‏ ‏دانیم‏ ‏که‏ ‏آن‏ ‏بزرگواران‏ ‏چگونه‏ ‏با‏ ‏این‏ ‏طبیعت‏ ‏زیبا‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏بیان‏ ‏قرآن‏ ‏هر‏ ‏دم‏ ‏در‏ ‏حال‏ ‏حمد‏ ‏و‏ ‏ثناى‏ ‏پروردگار‏ ‏است،‏ ‏رفتار‏ ‏مى‏ ‏کردند؟
‏بحثهاى‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏درباره‏ ‏نمودهاى‏ ‏اخلاق‏ ‏زیست‏ ‏محیطى،‏ ‏در‏ ‏ضمن‏ ‏چند‏ ‏فصل‏ ‏به‏ ‏شما‏ ‏خوانندگان‏ ‏ارجمند‏ ‏تقدیم‏ ‏مى‏ ‏داریم.
‏فصل‏ ‏اول‏: ‏اخلاق‏ ‏زیست‏ ‏محیطى‏ ‏در‏ ‏قرآن‏ ‏کریم