دانلود مقاله در مورد مشروطه ایرانی ۱۲۳ ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۱۲۵ صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

..
‏مشروطه ایرانی
 
‏«مشروطه‌ی ایرانی»
‏ 
‏ 
‏این کتاب که در سال ۱۳۷۶ در انگلیس به نگارش درآمده در سال ۱۳۸۲ در ایران توسط «نشر اختران» در شمارگان پنج‌هزار نسخه منتشر شده است.
‏ناشر ایرانی کتاب «مشروطه‌ی ایرانی» در مقدمه کوتاه و چند خطی خود آورده است: «در این کتاب نیز در مورد جایگاه و نقش افراد، اقشار، گروهها و نهادهای اجتماعی (از جمله روحانیان) در دوره‌ی مورد بررسی داوری‌ای هست که با داوری و نتیجه‌گیری محقق دیگری هرگاه با دیدگاهی متفاوت، خود را در فضای آن دوره، با تمام ویژگیهایش، قرار دهد یکسان نخواهد بود.» اما در این یادداشت کوتاه، ناشر اشاره‌ای به چگونگی دستیابی به مجوز انتشار‌ «مشروطه‌ی ایرانی» و این که آیا در سال ۷۶ این اثر در لندن منتشر شده است یا خیر، ندارد.
‏شاید این سئوال پاسخ خود را از پیشگفتار آقای آجودانی دریافت دارد: «با این همه من نخواسته‌ام که کتاب بر انبوه کتاب‌هایی که در خارج از کشور منتشر می‌شود، بیفزایم، قصد داشته‌ام که کاری جدی و اساسی ارائه دهم، و داده‌ام؟»
 
‏در واقع «کتابخانه مطالعات ایرانی» که در لندن فعالیت می‌کند را باید ناشر اولیه این کتاب دانست اما بعد از شش سال زمینه انتشار آن در ایران نیز فراهم شده و توسط نشر اختران وارد بازار نشر کشور گردیده است.
‏ 
‏قدرت و حکومت
‏ 
‏ 
‏بخش نخست‏                                         ‏ ‏                       ‏گذرگاه خشونت
‏ 
‏               ‏ q‏   ‏ ‏مستمسک اصلی محمدعلی شاه، در تعطیل نظام پارلمانی مشروطیت و دستگیری آزادی‌خواهان، در اساس این بوده است که مشروطه با شرع مخالف است… (ص۲۲)
‏  ‏ q‏قدرت‌خواهی و خودسری، حتی اغتشاش طلبی بسیاری از انجمن‌های مشروطه‌خواه، بدفهمی و کارندانی و کارشکنی انقلابیون افراطی، سوءاستفاده از آزادی بیان و قلم و مطبوعات، عامل مهم و مؤثر در تسریع حمله‌ی مخالفان در هر دو جبهه، جبهه‌ی نظر و جبهه‌ی عمل بوده است.(ص۲۵)
‏  ‏ q‏… دوره‌ی تاریخ جدید ایران، از قاجار تا به امروز، در بزنگاه‌های حساس تاریخی، در گذرگاه‌های «خشونت» و افراط و تفریط شکل گرفته است و ساخته شده است… (ص۲۵)
‏  ‏ q‏… در آن دوره‌ی استبداد و در جامعه‌ی اسلامی آن زمان، مطرح کردن مسائل مربوط به مشروطیت، بدون در نظر گرفتن الزامات و امکانات حکومت استبدادی و جامعه‌ی اسلامی اگر نه غیرممکن، لااقل کار ساده‌ای نبود. به همین جهت بسیاری از مشروطه‌خواهان لائیک و غیرمذهبی هم ظاهراً از سر حسن‌نیت و برای پیش‌برد مقاصد سیاسی خود و جا انداختن هر چه سریع‌تر نظام پارلمانی مشروطیت، دست به نوعی «این‌همانی»‌ یعنی مطابقت دادن اصول مشروطیت با اصول و قوانین شرع زدند. با این همه، حسن‌نیت آنان و ضرورت‌های تاریخی یاد شده، نباید ما را از عواقب خطرناک چنین کاری که منجر به تقلیل دادن و حتی بدفهمی آن اصول می‌شد غافل کند… (ص۳۰)
‏  ‏ q‏… ثقه‌الاسلام تبریزی… اما من برآنم تا یک رساله‌ی او را که حاوی اساسی‌ترین نظریات و تحلیل‌های اوست درباره‌ی مشروطه… که «رساله لالان» نام دارد، از قضا هفت هشت ماهی پیش‌تر از آن که گفتگوهای «مقیم و مسافر» آغاز شود، در ربیع‌الاول ۱۳۲۶ ه.ش (۱۲۸۷ شمسی – ۱۹۰۸) به نگارش درآمد و برای علمای نجف فرستاده شد… جوهر استدلال او در ضرورت مشروطه شدن دولت و سلطنت مبتنی بر طرح چند نکته‌ی اساسی است که اکثر روحانیون طرفدار مشروطه با طرح آن نکات و تبیین شرعی آنها از مشروطه‏ ‏ دفاع کرده‌اند. در دید او حکومت کامل شرعی و عدالت حقیقی فقط با حضور امام زمان می‌تواند تحقق یابد. پس در غیبت امام، سخن از حکومت مشروعه گفتن نقض غرض است و مغایر با اسلام… پس شرعاً باید در غیبت امام از سلطنتی حمایت کرد که فساد کمتری داشته باشد و چون در «سلطنت‌ مشروطه» و «دولت مشروطه» نمایندگان ملت با تأسیس دارالشورا (پارلمان) وضع قوانین در امور عرفی، سلطنت را از خودسری و تجاوز به حقوق مردم مانع می‌شوند، چنین سلطنتی می‌تواند به حفظ «بیضه اسلام» بکوشد… (ص۳۶)
‏  ‏ q‏تبدیل مشروطه به «مشروطه ایرانی» آن‌گونه که اینان منظور می‌کرده‌اند، یعنی تقلیل بنیادی‌ترین مفاهیم و اصول مشروطیت،‌ به تعبیر امروزی‌ها یعنی «اسلامیزه» کردن همه‌ی آن مفاهیم… (ص۳۸)
‏  ‏ q‏… این نوع تقلیل‌ دادن‌ها و تطبیق دادن‌های اصول و موازین مشروطیت با اصول و قوانین شرع، داستان درازدامنی دارد. شگفت‌آور این است که روشنفکران ایرانی نخستین گروهی بودند که درست یا نادرست اما آگاهانه برای پیش‌برد مقاصد سیاسی‌شان و به جهت ملاحظه‌ی امکانات و شئونات جامعه‌ی ایرانی دست به چنین کاری زدند و تلاش دردناکی را آغاز کردند. نخستین تلاش جدی در این زمینه را میرزا یوسف‌خان مستشارالدوله در دوره‌ی ناصرالدین شاه آغاز کرد… این مستشارالدوله نویسنده‌ی رساله‌ی معروفی است به نام «یک کلمه» منظور او از یک کلمه، «قانون» است… ظاهراً مستشارالدوله تا چند ماه پیش از اتمام آن قصد داشت که آن را با نام «روح‌الاسلام» منتشر کند… به آخوندزاده می‌نویسد: «کتاب روح‌الاسلام انشاءالله تا دو ماه تمام می‌شود… خوب نسخه است. یعنی به جمیع اسباب ترقی و سیویلیزاسیون،‌ از قرآن مجید و احادیث صحیح، آیات و براهین پیدا کرده‌ام که دیگر نگویند فلان چیز مخالف آئین اسلام یا آئین اسلام مانع ترقی و سیویلیزاسیون است.» (ص۴۰)
‏  ‏ q‏آخوندزاده در نامه‌ای که در هشتم نوامبر ۱۸۷۵ میلادی (۸ شوال ۱۲۹۲ قمری)‌ درباره‌ی «یک کلمه» به مستشارالدوله «قلمی» کرده است، می‌نویسد: … اما شما برای «اجرای عدالت» به «احکام شریعت» متمسک می‌شوید. «به خیال شما چنان می‌رسد که گویا به امداد احکام شریعت کونستتیسیون فرانسه را در مشرق زمین مجری می‌توان داشت. حاشا و کلا، بلکه محال و ممتنع است.» (ص۴۴)
‏  ‏ q‏نقد آخوندزاده در اصل متوجه چگونگی اخذ و طرح مسائل است. او صریحاً در نکته‌ی بسیار مهمی با مستشارالدوله اختلاف نظر دارد. به زعم او، اخذ آن قوانین و تطبیق آن‌ها با آیات و احادیث و طرح و بحث آنها به مدد شرع، در حالی که روح آن قوانین و اندیشه‌هایی که در پس پشت آنهاست با اساس شرع مخالف است، کاری است بیهوده و گمراه کننده که به تعبیر ما به تقلیل آن مفاهیم می‌انجامد.(صص۴۸ـ۴۷)