تحقیق تاریخچه کشاورزی در جهان ۵۶ ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۴۱ صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏تاریخچه کشاورزی در جهان
‏کشاورزی‏ ‏یا‏ ‏برزگری‏ ‏فرآیند‏ ‏فراوری‏ ‏خوراک،‏ ‏الیاف‏ ‏و‏ ‏دیگر‏ ‏فراورده‏‌‏های‏ ‏دلخواه‏ ‏از‏ ‏راه‏ ‏کاشت‏ ‏گیاهان‏ ‏ویژه‏‌‏است‏.
‏کشاورزی‏ ‏در‏ ‏کل‏ ‏سه‏ ‏مرحله‏ ‏دارد‏ ‏به‏ ‏نام‏‌‏های‏ ‏کاشت،‏ ‏داشت‏ ‏و‏ ‏برداشت‏.
‏کشاورزی‏ ‏فرایند‏ ‏تولید‏ ‏غذا،‏ ‏علوفه،‏ ‏الیاف‏ ‏و‏ ‏دیگر‏ ‏محصولات‏ ‏بوسیله‏ ‏ازدیاد‏ ‏اصولی‏ ‏گیاهان‏ ‏بومی‏ ‏و‏ ‏حیوانات‏ ‏اهلی‏ ‏است‏. ‏امروزه‏ ‏واژه‏ ‏کشاورزی‏ ‏تمام‏ ‏فعالیت‏ ‏های‏ ‏لازم‏ ‏جهت‏ ‏تولید‏ ‏غذا،‏ ‏علوفه‏ ‏و‏ ‏الیاف‏ ‏را‏ ‏تحت‏ ‏پوشش‏ ‏قرار‏ ‏میدهد،‏ ‏که‏ ‏شامل‏ ‏همه‏ ‏روش‏ ‏های‏ ‏ازدیاد‏ ‏و‏ ‏فراوری‏ ‏دام‏ ‏نیز‏ ‏می‏ ‏شود‏.
‏تاریخچه کشاورزی در ایران
‏گفته‏ ‏می‏ ‏شود‏ ‏که‏ ‏ایران‏ ‏یکی‏ ‏از‏ ‏اولین‏ ‏کشورهای‏ ‏دنیاست‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏کشاورزی‏ ‏و‏ ‏تمدن‏ ‏شروع‏ ‏شده‏ ‏و‏ ‏انسان‏ ‏اولیه‏ ‏برای‏ ‏نخستین‏ ‏بار‏ ‏در‏ ‏فلات‏ ‏ایران‏ ‏به‏ ‏کشت‏ ‏و‏ ‏زرع‏ ‏و‏ ‏پرورش‏ ‏دام‏ ‏دست‏ ‏زده‏ ‏است‏.‏همچنین‏ ‏گفته‏ ‏می‏ ‏شود‏ ‏که‏ ‏مهاجرت‏ ‏آریایی‏ ‏هابر‏ ‏خلاف‏ ‏مهاجرت‏ ‏مشهور‏ ‏چوپانی‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏جستجوی‏ ‏چراگاههای‏ ‏جدید‏ ‏نبوده‏ ‏بلکه‏ ‏مهاجرتی‏ ‏دهقانی‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏جستجوی‏ ‏زمین‏ ‏بهتر‏ ‏برای‏ ‏کشاورزی‏ ‏بوده‏ ‏است‏. ] ‏به‏ ‏نظر‏ ‏می‏ ‏رسد‏ ‏منظومه‏ ‏درخت‏ ‏آسکوریک‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏زمان‏ ‏ساسانیان‏ ‏باقی‏ ‏مانده‏ (‏ترجمه‏ ‏ماهیار‏ ‏نوابی‏- ‏بنیاد‏ ‏فرهنگ‏ ‏ایران‏) ‏ودر‏ ‏آن‏ ‏از‏ ‏رجز‏ ‏خوانی‏ ‏یک‏ ‏بز‏ ‏در‏ ‏برابر‏ ‏یک‏ ‏نخل‏ ‏سخن‏ ‏می‏ ‏رود‏_ ‏نمایشگر‏ ‏اختلاف‏ ‏بین‏ ‏کشاورزان‏ ‏ودامداران‏ ‏اولیه‏ ‏است‏. ‏اینکه‏ ‏منظومه‏ ‏به‏ ‏نفع‏ ‏بز‏ ‏که‏ ‏قادر‏ ‏به‏ ‏حرکت‏ (‏کوچ‏) ‏است‏ ‏پایان‏ ‏می‏ ‏پذیرد‏ ‏حاکی‏ ‏از‏ ‏قدمت‏ ‏ریشه‏ ‏های‏ ‏این‏ ‏منظومه‏ ‏است‏ ‏در‏ ‏آغاز‏ ‏ایجاد‏ ‏باغهای‏ ‏باستان‏[ .
‏حفاری‏ ‏هایی‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏اطراف‏ ‏کاشان‏ ‏به‏ ‏عمل‏ ‏آمده‏ ‏نشان‏ ‏می‏ ‏دهد‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏شش‏ ‏هزار‏ ‏سال‏ ‏پیش‏ ‏ایرانیان‏ ‏متمدن‏ ‏بوده‏ ‏و‏ ‏سیستم‏ ‏زراعی‏ ‏پیشرفته‏ ‏ای‏ ‏داشته‏ ‏اند‏. ‏در‏ ‏حفاریهای‏ ‏نقاط‏ ‏مختلف‏ ‏ایران‏ ‏مشخص‏ ‏گردیده‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏حدود‏ ۳۳۰۰ ‏سال‏ ‏پیش‏ ‏از‏ ‏میلاد‏ ‏مسیح‏ ‏درخت‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏ری‏ ‏–‏ کاشان‏ ‏و‏ ‏دامغان‏ ‏به‏ ‏طرز‏ ‏مشابهی‏ ‏نقاشی‏ ‏می‏ ‏کرده‏ ‏اند‏ ‏و‏ ‏بنابراین‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏زمان‏ ‏از‏ ‏لحاظ‏ ‏باغبانی‏ ‏میان‏ ‏نقاط‏ ‏مختلف‏ ‏ایران‏ ‏رابطه‏ ‏برقرار‏ ‏بوده‏ ‏است
‏دین‏ ‏زرتشت‏ ‏به‏ ‏کشاورزی‏ ‏اهمیت‏ ‏فراوان‏ ‏داده‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏اوستا‏ ‏آمده‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏سومین‏ ‏جایی‏ ‏که‏ ‏زمین‏ ‏شادمانترین‏ ‏است‏ ‏آنجاست‏ ‏که‏ ‏کی‏ ‏از‏ ‏خدا‏ ‏پرستان‏ ‏یشترین‏ ‏غله‏ ‏را‏ ‏کشت‏ ‏کندو‏ ‏بیشترین‏ ‏گیاه‏ ‏و‏ ‏میوه‏ ‏را‏ ‏بکارد‏ .
‏پطروشفسکی‏ ‏از‏ ‏استراسبون‏ ‏روایت‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏قرن‏ ‏اول‏ ‏پیش‏ ‏از‏ ‏میلاد‏ ‏مسیح‏ ‏ایرانیان‏ ‏کلیه‏ ‏ی‏ ‏درختان‏ ‏میوه‏ ‏ای‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏یونان‏ ‏وجود‏ ‏داشته‏ ‏به‏ ‏استثنای‏ ‏زیتون‏ ‏کشت‏ ‏می‏ ‏کرده‏ ‏اند‏ . ‏گزنفون‏ ‏از‏ ‏قول‏ ‏سقراط‏ ‏نقل‏ ‏کرده‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏عصر‏ ‏هخامنشیان‏ ‏باغهایی‏ ‏در‏ ‏ایران‏ ‏وجود‏ ‏داشته‏ ‏که‏ ‏آنها‏ ‏را‏ ‏پارادیس‏ ‏یا‏ ‏پردیس‏ (‏این‏ ‏کلمه‏ ‏در‏ ‏زبانهای‏ ‏رایج‏ ‏اروپایی‏ ‏به‏ ‏معنای‏ ‏بهشت‏ ‏است‏) ‏می‏ ‏نامیدند‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏آنها‏ ‏در‏ ‏ختان‏ ‏از‏ ‏حیث‏ ‏ارتفاع‏ ‏مساوی‏ ‏و‏ ‏روی‏ ‏خطوط‏ ‏منظم‏ ‏کشت‏ ‏شده‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏وسیله‏ ‏چرخ‏ ‏چاههای‏ ‏بزرگی‏ ‏که‏ ‏توسط‏ ‏گاو‏ ‏گردانده‏ ‏می‏ ‏شدند‏ ‏آبیاری‏ ‏می‏ ‏گشت‏. ‏از‏ ‏میوه‏ ‏های‏ ‏مهم‏ ‏این‏ ‏زمان‏ ‏ایران‏ ‏می‏ ‏توان‏ ‏انگور‏-
‏خرما‏ ‏و‏ ‏انجیر‏ ‏را‏ ‏نام‏ ‏برد‏.
‏با‏ ‏حمله‏ ‏اسکندر‏ ‏مقدونی‏ ‏کشاورزی‏ ‏ایران‏ ‏رو‏ ‏به‏ ‏افول‏ ‏گذاشت‏ ‏و‏ ‏بسیاری‏ ‏از‏ ‏کاریز‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏باغها‏ ‏و‏ ‏مزارع‏ ‏اطراف‏ ‏آنها‏ ‏از‏ ‏بین‏ ‏رفت‏ ‏و‏ ‏این‏ ‏وضع‏ ‏تا‏ ‏زمان‏ ‏به‏ ‏حکومت‏ ‏رسیدن‏ ‏اردشیر‏ ‏بابکان‏ ‏ادامه‏ ‏یافت‏. ‏ساسانیان‏ ‏به‏ ‏احیای‏ ‏قنوات‏ ‏و‏ ‏تشویق‏ ‏و‏ ‏توسعه‏ ‏زراعت‏ ‏و‏ ‏باغبانی‏ ‏و‏ ‏دامپروری‏ ‏همت‏ ‏گماشتند‏ ‏و‏ ‏ایران‏ ‏مجددا‏ ” ‏آباد‏ ‏شد‏ . ‏همچنانکه‏ ‏پتروشفسکی‏ ‏هم‏ ‏متذکر‏ ‏شده‏ ‏در‏ ‏کتاب‏ ‏پهاوی‏ ‏بوندهشن‏ ‏که‏ ‏مربوط‏ ‏به‏ ‏زمان‏ ‏ساسانیان‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏امروزه‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏بن‏ ‏دهش‏ ‏می‏ ‏نامیم‏ ‏از‏ ‏کشت‏ ‏انواع‏ ‏میوه‏ ‏مانند‏ ‏پرتقال‏ ‏–‏ سیب‏ ‏–‏ انگور‏ ‏–‏ خرما‏ ‏–‏ به‏ ‏–‏ لیمو‏ ‏–‏ انار‏ ‏–‏ هلو‏ ‏–‏ فندق‏ ‏–‏ سنجد‏ ‏–‏ بادام‏ ‏–‏توت‏ ‏–‏ گلابی‏ ‏–‏پسته‏ ‏–‏ زرد‏ ‏آلو‏ ‏–‏ گردو‏ ‏–‏ شاه‏ ‏بلوط‏ ‏و‏ ‏نیز‏ ‏انواع‏ ‏سبزی‏ ‏و‏ ‏گل‏ ‏و‏ ‏مانند‏ ‏تره‏ ‏تیزک‏ ‏–‏ تره‏ ‏–‏ گشنیز‏ ‏–‏ خیار‏ ‏–‏ نرگس‏ ‏–‏ یاسمن‏ ‏–‏ نسترن‏ ‏–‏ لاله‏ ‏–‏ بنفشه‏ ‏همیشه‏ ‏بهار‏ ‏–‏ گل‏ ‏سرخ‏ ‏و‏ ‏گل‏ ‏زعفران‏ ‏صحبت‏ ‏رفته‏ ‏است‏.
‏بعد‏ ‏از‏ ‏ساسانیان‏ ‏تا‏ ‏زمان‏ ‏حمله‏ ‏مغول‏ ‏کشاورزی‏ ‏ایران‏ ‏به‏ ‏تناوب‏ ‏دچار‏ ‏رکود‏ (‏در‏ ‏زمان‏ ‏بنی‏ ‏امیه‏) ‏و‏ ‏رونق‏ (‏در‏ ‏زمان‏ ‏بنی‏ ‏عباس‏ ‏و‏ ‏حکومتهای‏ ‏محلی‏) ‏گشت‏. ‏در‏ ‏زمان‏ ‏دیلمیان‏ ‏باغبانی‏ ‏یران‏ ‏به‏ ‏حداکثر‏ ‏توسعه‏ ‏خود‏ ‏رسید‏ ‏و‏ ‏برای‏ ‏اولین‏ ‏بار‏ ‏کشت‏ ‏مرکبات‏ ‏در‏ ‏اطراف‏ ‏دریای‏ ‏خزر‏ ‏آغاز‏ ‏گشت‏.‏جالب‏ ‏اینجاست‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏عصر‏ ‏بعضی‏ ‏از‏ ‏انواع‏ ‏سبزی‏ ‏مثل‏ ‏مار‏ ‏چوبه‏ ‏وگل‏ ‏کلم‏ ‏به‏ ‏مقدار‏ ‏زیاد‏ ‏در‏ ‏ایران‏ ‏کشت‏ ‏و‏ ‏مصرف‏ ‏می‏ ‏شدند‏ ‏ولی‏ ‏بعد‏ ‏ها‏ ‏کشت‏ ‏آنها‏ ‏منسوخ‏ ‏شد‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏وجود‏ ‏آنکه‏ ‏هنوز‏ ‏بعضی‏ ‏از‏ ‏کشاورذان‏ ‏آنها‏ ‏را‏ ‏تولید‏ ‏می‏ ‏کنند‏ ‏هنوز‏ ‏مصرف‏ ‏آنها‏ ‏عمومیت‏ ‏نیافته‏ ‏و‏ ‏جزوگیاهان‏ ‏تفننی‏ ‏محسوب‏ ‏می‏ ‏گردند‏ .
‏در‏ ‏اثر‏ ‏حمله‏ ‏مغول‏ ‏همراه‏ ‏با‏ ‏ویران‏ ‏شدن‏ ‏ایران‏ ‏باغبانی‏ ‏نیز‏ ‏از‏ ‏رونق‏ ‏افتاد‏ ‏و‏ ‏وضع‏ ‏بدین‏ ‏منوال‏ ‏بودتا‏ ‏آنکه‏ ‏غازان‏ ‏خان‏ ‏تیموری‏(‏اواخر‏ ‏قرن‏ ‏هفتم‏ ‏و‏ ‏اوایل‏ ‏قرن‏ ‏هشتم‏ ‏هجری‏ ‏قمری‏) ‏همت‏ ‏به‏ ‏آبادی‏ ‏مملکت‏ ‏و‏ ‏توسعه‏ ‏کشاورزی‏ ‏گماشت‏ ‏. ‏در‏ ‏قلمرو‏ ‏وی‏ ‏انواع‏ ‏درختان‏ ‏میوه‏ ‏و‏ ‏سبزی‏ ‏هادر‏ ‏تمام‏ ‏نقاط‏ ‏کشت‏ ‏می‏ ‏شدند‏ ‏و‏ ‏باغبانی‏
‏آنقدر‏ ‏رونق‏ ‏داشت‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏اصفهان‏ ‏انواع‏ ‏میوه‏ ‏به‏ ‏هندوستان‏ ‏وآسیای‏ ‏صغیر‏ ‏وازکرمان‏ ‏خرما‏ ‏به‏ ‏سایر‏ ‏ممالک‏ ‏صادر‏ ‏می‏ ‏گشت‏
‏در‏ ‏این‏ ‏دوره‏ ‏اقلید‏ ‏و‏ ‏سورمق‏ ‏مرکز‏ ‏تولید‏ ‏برگه‏ ‏زردآلو‏ ‏وخراسان‏ ‏منطقه‏ ‏مهمی‏ ‏برای‏ ‏کشت‏ ‏انواع‏ ‏میوه‏ ‏به‏ ‏شمار‏ ‏می‏ ‏آمد‏ . ‏از‏ ‏زمان‏ ‏غازان‏ ‏خان‏ (‏سال‏۷۰۰ ‏هجری‏ ‏قمری‏)‏کتابی‏ ‏به‏ ‏نام‏ ‏کتاب‏ ‏درعلم‏ ‏فلاحت‏ ‏و‏ ‏زراعت‏ ‏که‏ ‏نویسنده‏ ‏آن‏ ‏ناشناس‏ ‏است‏ ‏باقیمانده‏ ‏که‏ ‏درسال‏۱۳۲۳
‏هجری‏ ‏قمری‏ ‏توسط‏ ‏عبد‏ ‏الغفارخان‏ ‏نجم‏ ‏الدوله‏ ‏با‏ ‏چاپ‏ ‏سنگی‏ ‏منتشر‏ ‏شده‏ ‏است‏.
‏بنا‏ ‏به‏ ‏گفته‏ ‏پتروشفسکی‏ ‏در‏ ‏کتاب‏ ‏مذکور‏ ‏که‏ ‏دارای‏ ‏فصول‏ ‏متعدد‏ ‏است‏ ‏در‏ ‏باره‏ ‏حفاظت‏ ‏بذر‏ ‏ها‏ ‏–‏ غلات‏ ‏و‏ ‏اینکه‏ ‏کدام‏ ‏درخت‏ ‏وگیاه‏ ‏از‏ ‏بذر‏ ‏می‏ ‏روید‏ ‏و‏ ‏کدام‏ ‏را‏ ‏باید‏ ‏به‏ ‏صورت‏ ‏نهال‏ ‏کاشت‏ .‏خواص‏ ‏انگور‏ ‏و‏ ‏دیگر‏ ‏درختان‏ ‏میوه‏ ‏دار‏ ‏و‏ ‏بی‏ ‏ثمر‏ ‏اقسام‏ ‏نباتات‏ ‏زینتی‏ ‏و‏ ‏شایط‏ ‏کود‏ (‏ربل‏)‏دادن‏ ‏صحبت‏ ‏گردیده‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏هر‏ ‏گیاهی‏ ‏بخشی‏ ‏تخصیص‏ ‏یافته‏ ‏است‏ .‏نویسنده‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏کتاب‏ ‏به‏ ‏مشاهدات‏ ‏تجارب‏ ‏و‏ ‏امتحان‏ ‏خویش‏ ‏در‏ ‏تیلستن‏(‏قلمه‏ ‏زدن‏)‏پیوند‏ ‏زدن‏ ‏انواع‏ ‏درختان‏ ‏مثمر‏ ‏و‏ ‏غیر‏ ‏مثمر‏ ‏و‏ ‏نیز‏ ‏بذر‏ ‏افشانی‏ ‏نهال‏ ‏کاری‏ ‏و‏ ‏غرس‏ ‏اشجار‏ ‏استفاده‏ ‏کرده‏ ‏و‏ ‏چنین‏ ‏بر‏ ‏می‏ ‏آیدکه‏ ‏شخصا‏ ‏آزمایشهای‏ ‏فنی‏ ‏زیادی‏ ‏در‏ ‏کشاورزی‏ ‏به‏ ‏عمل‏ ‏آورده‏ ‏است‏. ‏دانشمندان‏ ‏این‏ ‏خطه‏ ‏در‏ ‏عین‏ ‏مطالعه‏ ‏درباره‏ ‏خواص‏ ‏دارویی‏ ‏گیاهان‏ ‏به‏ ‏امور‏ ‏کاملا‏ ‏فنی‏ ‏نیز‏ ‏می‏ ‏پرداختند‏ ‏و‏ ‏دستگاههایی‏ ‏برای‏ ‏بهره‏ ‏برداری‏ ‏از‏ ‏آب‏ ‏تهیه‏ ‏دیدند‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏جمله‏ ‏می‏ ‏توان‏ ‏چرخ‏ ‏چاه‏ ‏خودکار‏ (‏چرخ‏ ‏آب‏ ‏عین‏)‏را‏ ‏مثال‏ ‏آورد‏ ‏که‏ ‏محمد‏ ‏اصفهانی‏ ‏در‏ ‏قرن‏ ‏دهم‏ ‏هجری‏ ‏قمری‏ ‏جزو‏ ‏چهارده‏ ‏اختراع‏ ‏خود‏ ‏ذکر‏ ‏کرده‏ ‏می‏ ‏نویسد‏:
‏(… ‏هشتم‏- ‏چرخاب‏ ‏عین‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏آب‏ ‏از‏ ‏چاه‏ ‏عمیق‏ ‏در‏ ‏غایت‏ ‏آسانی‏ ‏کشیده‏ ‏میشود‏ ‏و‏ ‏دلو‏ ‏که‏ ‏بر‏ ‏لب‏ ‏چاه‏ ‏رسید‏ ‏خود‏ ‏خالی‏ ‏می‏ ‏گردد‏ ) .
‏با‏ ‏این‏ ‏همه‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏غازان‏ ‏خان‏ ‏تا‏ ‏اوایل‏ ‏قرن‏ ‏دهم‏ ‏هجری‏ ‏یعنی‏ ‏شروع‏ ‏حکمرانی‏ ‏صفویان‏ ‏دوباره‏ ‏کشاورزی‏ ‏ایران‏ ‏سیری‏ ‏نزولی‏ ‏راطی‏ ‏نمود‏ ‏که‏ ‏دلیل‏ ‏اصلی‏ ‏آن‏ ‏عدم‏ ‏وجود‏ ‏یک‏ ‏حکومت‏ ‏مرکزی‏ ‏و‏ ‏ضعف‏ ‏قوای‏ ‏محلی‏ ‏و‏ ‏جنگهای‏ ‏مداوم‏ ‏بین‏ ‏آنها‏ ‏بود‏ . ‏با‏ ‏مستولی‏ ‏شدن‏ ‏صفویان‏ ‏بر‏ ‏سراسر‏ ‏ایران‏ ‏و‏ ‏تشکیل‏ ‏یک‏ ‏حکومت‏ ‏مرکزی‏ ‏با‏ ‏قدرت‏ ‏بار‏ ‏دیگر‏ ‏کشاورزی‏ ‏در‏ ‏ایران‏ ‏رونق‏ ‏گرفت‏ . ‏هر‏ ‏چند‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏وجود‏ ‏تمام‏ ‏کوششها‏ ‏حتی‏ ‏در‏ ‏زمان‏ ‏شاه‏ ‏عباس‏ ‏نیز‏ ‏به‏ ‏رونق‏ ‏قبل‏ ‏از‏ ‏حمله‏ ‏مغول‏ ‏نرسید‏ .
‏در‏ ‏این‏ ‏زمان‏ ‏در‏ ‏تمام‏ ‏ایران‏ ‏درختان‏ ‏میوه‏ ‏بویژه‏ ‏زرد‏ ‏آلو‏ ‏–‏ به‏ ‏–‏ انار‏ ‏–‏ بادام‏ ‏و‏ ‏انگور‏ ‏کشت‏ ‏می‏ ‏شدند‏ . ‏کشت‏ ‏خرما‏ ‏در‏ ‏خوزستان‏ ‏–‏ فارس‏- ‏کرمان‏ ‏و‏ ‏سیستان‏ ‏مرسوم‏ ‏بود‏ ‏و‏ ‏خرمای‏ ‏ایران‏ (‏به‏ ‏ویژه‏ ‏خرمای‏ ‏جهرم‏ )‏بهترین‏ ‏خرمای‏ ‏جهان‏ ‏به‏ ‏شمار‏ ‏می‏ ‏آمد‏ ‏و‏ ‏مقدار‏ ‏زیادی‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏به‏ ‏هندوسستان‏ ‏صادر‏ ‏می‏ ‏شد‏.‏کشت‏ ‏مرکبات‏ ‏در‏ ‏مازندران‏ ‏و‏ ‏زیتون‏ ‏در‏ ‏مازندران‏ ‏و‏ ‏خوزستان‏ ‏معمول‏ ‏بوده‏ . ‏در‏ ‏این‏ ‏دوره‏ ‏خرمای‏ ‏کرمان‏ ‏–‏ پیاز‏ ‏خراسان‏ ‏–‏ انار‏ ‏یزد‏ ‏و‏ ‏شیراز‏ ‏و‏ ‏نیز‏ ‏پرتقال‏ ‏مازندران‏ ‏به‏ ‏خارج‏ ‏صادر‏ ‏می‏ ‏گشت‏.
‏لوژن‏ ‏فالاندن‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏عهد‏ ‏به‏ ‏ایران‏ ‏آمده‏ ‏در‏ ‏سفرنامه‏ ‏خود‏ ‏می‏ ‏نویسد‏ :‏زراعت‏ ‏ایران‏ ‏مانند‏ ‏زراعت‏ ‏اروپا‏ ‏است‏ .
‏از‏ ‏زمان‏ ‏صفویان‏ ‏نیز‏ ‏کتابهای‏ ‏کشاورزی‏ ‏مختلفی‏ ‏باقی‏ ‏مانده‏ ‏که‏ ‏مهمترین‏ ‏آنها‏ ‏ارشاد‏ ‏الزراعه‏ ‏تالیف‏ ‏فاضل‏ ‏هروی‏ ‏در‏ ‏سال‏۹۲۱ ‏هجری‏ ‏قمری‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏سال‏ ۱۳۲۳ ‏هجری‏ ‏قمری‏ ‏توسط‏ ‏عبد‏ ‏الغفارخان‏ ‏نجم‏ ‏الدوله‏ ‏با‏ ‏چاپ‏ ‏سنگی‏ ‏منتشر‏ ‏گشته‏ ‏است‏.‏بعد‏ ‏از‏ ‏صفویان‏ ‏حکمرانان‏ ‏هر‏ ‏کدام‏ ‏بر‏ ‏حسب‏ ‏قدرت‏ ‏و‏ ‏ضعف‏ ‏خود‏ ‏اثراتی‏ ‏بر‏ ‏روی‏ ‏کشاورزی‏ ‏ایران‏ ‏داشتند‏ ‏که‏ ‏روی‏ ‏هم‏ ‏رفته‏ ‏اثرات‏ ‏منفی‏ ‏بیشتر‏ ‏بود‏ ‏و‏ ‏ایران‏ ‏مانند‏ ‏بسیاری‏ ‏از‏ ‏کشورها‏ ‏از‏ ‏قافله‏ ‏تمدن‏ ‏عقب‏ ‏افتاد‏ ‏و‏ ‏کشاورزیش‏ ‏صفویان‏ ‏نیز‏ ‏عقب‏ ‏تر‏ ‏رفت‏.‏اولین‏ ‏جنبش‏ ‏به‏ ‏سوی‏ ‏کشاورزی‏ ‏نوین‏ ‏در‏ ‏زمان‏ ‏صدارت‏ ‏شادروان‏ ‏میرزا‏ ‏تقی‏ ‏خان‏ ‏امیرکبیر‏ ‏بوجود‏ ‏آمد‏.