دانلود تحقیق بررسی ساختار اجتماعی مناطق حاشیه نشین شهر ایلام
تحقیق بررسی ساختار اجتماعی مناطق حاشیه نشین شهر ایلام
چکیده: این بررسی به مطالعه و ارزیابی تطبیقی شاخصهای توسعه انسانی شهر-
روستا در مناطق حاشیه نشین شهر ایلام(بان بور، بان چرمگ و کمربندی) در
مقایسه با میانگین این شاخصها در سطح استان و کشور در سال ۱۳۸۵ می پردازد.
آمارهای پایه ای داده ها مربوط به سال ۱۳۸۳ می باشد.
جهت امکان مقایسه
بهتر، آزمون بررسی ساختار اجتماعی- اقتصادی مناطق حاشیه نشین ایلام طراحی و
بین خانوارهای نمونه اجراء گردید. اعتبار آزمون با کمک فرمول آلفای
کرونباخ ۶۲/۰: α بدست آمد. نتایج جمع آوری اسنادی آمارها و مقایسه با نتایج
آزمون حاشیه نشینی نشانگر توسعه نیافتگی و توزیع نابرابر هزینه- درآمد و
دیگر شاخصهای توسعه انسانی بویژه مولفه های بهداشت و درمان و آموزش است.
این نتایج همسویی بالایی با چارچوب نظری پژوهش(گیدنز، زیمل و مرتون) داشت.
مهاجرت در این مناطق بیشتر در ساخت خویشاوندی و بر اثر دافعه اجتماعی-
فرهنگی روستایی بوده است نه دافعه اقتصادی روستا یا جاذبه اقتصادی شهرها.
آزمون فرضیات پژوهش و ترسیم شیب بتای اثرگذاری متغیر مستقل بر متغیرهای
وابسته نمونه، نشانگر تاثیر بالای سواد سرپرست خانوار بیشتر بر سواد دختران
و زنان این مناطق بصورت مثبت و همسو می باشد. در مجموع این بررسی یافته
های نوینی در خصوص وضعیت ساختاری مناطق حاشیه نشین ایلام ارائه داده که در
پایان نیز نمودارها و پیشنهاداتی آمده است.
واژگان کلیدی: جامعه شناسی شهری، آسیب شناسی اجتماع شهری، مناطق حاشیه نشین ایلام، آمارها و شاخصهای توسعه
مقدمه:
حاشیه‌نشینی
از پیامدهای توسعه ناهمسو و بدریخت در نظام شهرنشینی است. بیش از ۵۰ درصد
از جمعیت جهان در شهرها سکونت دارند، فضا‌هایی منطقه‌ای که بستری گسترده از
ساختارهای خرد و کلان ارتباطی، تعارضات اجتماعی و خشونت‌های سازمان یافته
را ترسیم می‌نماید. بسیاری از مسائل اجتماعی-اقتصادی و سیاسی در کشورهای در
حال توسعه ناشی از رشد و گسترش بدریخت نظامها و فضاهای شهرنشینی بوده
است.(Homer-Dixon, 1995) در روند توسعه شهرنشینی به ویژه بعد از انقلاب
صنعتی و قرن نوزدهم با دگرگونی ساختار اجتماعی-اقتصادی سنتی، توزیع نابرابر
منابع و تسهیلات در فضای منطقه‌ای توسعه یافته است که و با وضع مناسبات
نوین اجتماعی، زمینه‌ساز شکل‌گیری ساختار از ریخت افتاده ای از توسعه
بوده‌ایم. در این ساخت به نقل از چارلز آبرامز« محدوده‌های فاقد یا تقلیل
یافته ای از تسهیلات و خدمات شهری به وجود آمد‌ند که حاشیه‌نشینان بوده و
در چرخه شهرنشینی دروازه‌بانان اجتماعی (social gate Keepers) نامیده
شدند. (زاهدی،۱۳۸۲: ۲۵)
زمانی که ساختار کلان در توزیع سرمایه با ایجاد
نابرابری برخی از فضاهای منطقه‌ای مثل روستاها و شهرهای کوچک را محروم
می‌نماید، به خلق پاره‌ای از نظامهای وابسته ، حاشیه‌ای ، عقب‌مانده ،
سکونتگاه‌های غیرقانونی و مهاجر Marginal-Illegal دامن می‌زند.
(حاشیه‌نشینی ۲، شیخاوندی، ۱۳۸۲: ۱۲۲-۱۲۱) ساکنینی که با پذیرش یا رد اهداف
ساختار کلان شهری از راه مناسبات غیرتعریف شده و وسایل غیرقانونی درصدد
کسب امتیازات محروم شده‌اند.(ر.ک: نظریه مرتون، مناسبات اهداف- وسیله) این
توزیع مناسبات و تسهیلات اثرات اقتصادی، اجتماعی و جنایی خواهد داشت. در
این پژوهش به ترسیم و بیان تحلیلی این ساختارها و اثرات آن در مناطق
حاشیه‌ای و پیرامونی شهر ایلام پرداخته می‌شود .
