گزارش کاراموزی شهر سازی
گزارش کاراموزی شهر سازی
| دسته بندی | شهرسازی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | ۲۵ کیلو بایت |
| تعداد صفحات | ۲۳ |
دریافت فایل
گزارش کاراموزی شهر سازی در ۲۳ صفحه ورد قابل ویرایش
شهرسازی:
سر فصل‌ها:
۱-تقسمات کشوری
۲-قوانین و ضوابط شهرها و زمینه‌های توسعه شهرها و روستاها
۳-تجزیه و تحلیل نحوه استفاده از اراضی
۴-طرحهای شهرسازی بزرگ نقاط ضعف آنها
۵-قوانین و استانداردهای شهرسازی
۶-تعریف طرحهای جامع، تفضیلی، هادی،و …
۷-تجزیه و تحلیل طرحهای اجرایی و تأثیر مسائل اقتصادی اجتماعی در طرحهای شهرسازی
۸-کارفرما، پیمانکار، مشاور، و نحوه همکاری آنها
۹-فرآیندهای اجرایی یک پروژه از برنامه‌ریزی تا نظارت
توسعه: توسعه، گسترش هدفمند و از پیش تعیین شده می‌باشد و نباید آنرا با گسترش اشتباه کرد.
تقسیمات کشوری:
۱-کشور به چند استان تقسیم می‌شود که اداره هر استان به عهده استاندار می‌باشد که توسط وزیر کشور معرفی و توسط هیئت دولت انتخاب می‌شود.
۲-استان به چند شهرستان تقسیم می‌شود که اداره هر شهرستان به عهده فرماندار است که توسط استاندار معرفی و توسط وزیر کشور انتخاب می‌شود.
۳-شهرستان به چند بخش تقسیم می‌شود. اداره هر بخش به عهده بخشدار است که فرماندار او را معرفی و استاندار انتخاب می‌کند.
۴-بخش به چند دهستان تقسیم می‌شود که اداره هر دهستان به عهده دهدار است.
در سطح هر استان از هر وزارتخانه حداقل یک اداره کل وجود دارد و بعضی وقتها ممکن است یک وزارتخانه در یک استان دو اداره کل وجود داشته باشد مثل اداره کل شیلات زابل و چابهار در استان سیستان و بلوچستان.
نکته: هر جایی که حداقل ۵۰۰۰ نفر جمعیت ثابت داشته باشد می‌تواند توسط ارگانهای دولتی و بعد از ثبت شهر محسوب شود.
در سطح هر استان، از هر وزارتخانه حداقل یک اداره کل وجود دارد و بعضی وقتها ممکن است یک وزارتخانه دریک استان دو اداره کل داشته باشد.مثل اداره کل شیلات زابل و چابهار در استان سیستان و بلوچستان .
نکته: هر جایی که حداقل ۵۰۰۰ نفر جمیعت ثایت داشته باشد می‌تواند توسط ارگانهای دولتی و بعد از ثبت شهر محسوب شود.
شهرداری: اداره‌ای است عمومی تحت نظارت دولت و تمامی دستگاههای اداری، عمومی و دولتی تحت غالب قوانین مصوب اداره می‌گردند.
قوانین مخصوص اداره دستگاههای دولتی عمومی و دولتی:
مجموعه قوانینی است که مجلس در یک یا چند دوره مثلاَ یک ماهه برای اداره سازمانی تعیین می‌کند.
قانون تشکیلات شوراها و شهرداریها:
مجموعه قوانینی است که شوراها و شهرداریها را از زمان تأسیس در بر می‌گیرد به عنوان مثال در قانون ۵۵ شهرداریها کلیه وظایف شهرداریها مشخص شده است مثل قانون جمع‌آوری زباله‌ها و … و یا جمع‌آوری متکدیها که برداشته شده است. لازم به ذکر است درآمد شهرداریها از عوارض محلی بدست می‌آید.
شهرها دو محدوده دارند:
۱-محدوده قانونی( خدمات)
۲-محدوده حریم( استحفاضی)
که محدوده شهر پس از تعیین توسط وزارت مسکن و شهرسازی، توسط شورای عالی شهرسازی و معماری کشور تأیید می‌شود.
شورای عالی شهرسازی و معماری: شورایی است که مرکب از وزرای کشور، مسکن و شهرسازی، جهاد کشاورزی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، رئیس سازمان محیط زیست، استاندار استان مورد نظر و شهردار شهر مورد نظر.
نکته: هر طرح بزرگی که در سطح کشور انجام می‌شود مقدمه‌ای آن طرحهای ملی است.
انواع طرحهای کشوری عبارتند از:
۱-طرحهای ملی
۲-طرحهای منطقه‌ای
۳- طرحهای ناحیه‌ای طرحهای جامع
طرحهای تفضیلی
و انواع طرحهای شهرسازی عبارتند از:
۱- طرح جامع ۲- طرج تفضیلی( افق ۵ ساله) ۳- طرح هادی ۴- طرح اجرائی
برنامه ریزی:
– فرآیند تعیین فعالیتهای منتسب آینده با بکار بردن مجموعه‌ای از گزینه‌هاست.
– فعالیتی سازمان یافته به منظور گزینش بهترین راه‌حل پیشنهادی برای رسیدن به هدفهاست.
برنامه‌ریزی شهری: مجموعه بررسی‌ها در مورد مسائل موجود در جامعه شهی و تنظیم برنامه جهت رشد و توسعه آینده شهری را برنامه‌ریزی شهری می‌نامیم.
تقسیم‌بندی برنامه‌ریزی از نظر زمانی:
۱-برنامه‌ریزی کوتاه مدت( یک تا سه ساله)
۲-برنامه‌ریزی میان مدت( سه تا هفت ساله)
۳-برنامه‌ریزی بلند مدت( هفت تا ده ساله)
برنامه‌ریزی از نظر وسعت به چهار دسته تقسیم می‌شود:
۱-برنامه‌ریزی در سطح ملی
۲-برنامه‌ریزی در سطح منطقه‌ای
۳-برنامه‌ریزی در سطح زیر منطقه‌ای
۴-در سطح محلی( که عملا در سطح یک شهر است.)
شهرسازی: بررسی مجموعه مسائل فیزیکی( کالبدی) شهرها و ارائه راههای مناسب رشد و توسعه جامعه در ارتباط بامسائل یاد شده می‌باشد.
روند تهیه طرح تفضیلی:
می‌خواهیم برای A طرح تفضیلی بدهیم( ۱۰۰ هکتار از یک شهر)
۱-طبق طرح جامع افق جمعیتی: در هر هکتار ۱۲۰ نفر مناسب است.پس جمعیت کل ۱۲۰۰۰ نفر در A می‌باشند.
طرح تفضیلی شامل ۴ قسمت است:
۱-شبکه معابر( که بین ۲۵ تا ۳۵% فضای شهری را اشغال می‌کند)
۲-سرافه شهری( عبارت است از فضای اختصاص یافته شهر به ازاء هر نفر)
۳-سرانه مسکونی( میزان زیربنای مسکونی به ازاء هر نفر در شهر است.)
۴-سرانه خدماتی( ۲۵تا۳۵%)
بعد خانوار: متوسط جمعیت هر خانواده در شهر
معمولاَ به سرانه‌های غیر مسکونی عدماتی می‌گویند.
مهمترین عامل که تعیین کننده شبکه معابر است جمعیت ساکن در منطقه می‌باشد.
سرانه شهری:
میزان سطوح استاندارد اختصاص یافته به هر کدام از کاربریها به نسبت جمعیت هر شهر را سرانه شهری می‌نامند.
کاربری زمین: تعیین نوع عملکرد قظعات اراضی در سطح شه توسط طرح تفضیلی را کاربری زمین می‌نامیم.
مناقصه محدود:
انجام مناقصه بین ۶ شرکت واجد صلاحیت رامناقصه محدود می‌گویند.
پیمانکار:
مجری اجرای پروژه‌های تعریف شده است که ممکن است شخص حقیقی یا شخص حقوقی( یعنی شرکتها که دارای رتبه‌بندی هستند) باشد.
نگرشی بر تهیه طرحهای جامع و تفضیلی:
طرحهای جامع و تفضیلی یک دستورالعمل عمرانی هستند برای هر پروژه عمرانی باید یک کارفرما وجود داشته باشد که اهمیت و ضرورت آن طرح را اعلام کند.
کارفرما:
کسی که دستور انجام کارهای ساختمانی را می‌دهد و بالاترین نقش تصمیم‌گیری را حین انجام کار دارد.
* در پروژه‌های اجرایی( ساختمان سازی، راهسازی، و …) به طرف مقابل کارفرما،» پیمانکار« گفته می‌شود.
* در کارهای مطالعاتی( تهیه طرحهای جامع، تفضیلی، ترافیکی و …) به طرف مقابل کارفرما
» مشاور« گفته می‌شود. مشاور کسی است که کارهای مطالعات طرح عمرانی را انجام می‌دهد.
ممکن است کارفرما تخصص انجام کار را نداشته باشد در هر پروژه عمرانی در کنار کار فرما، یک
» دستگاه نظارت« وجود دارد که از طرف کارفرما تعیین می‌شود این دستگاه با توجه به حجم پروژه می‌تواند شخص یا اشخاصی حقیقی یا حقوقی( شرکت یا دو گروه مهندسی و…) باشد.
وظیفه دستگاه نظارت کنترا فنی، کیفی، مالی و اجرایی پروژه بر اساس نظریات کارفرما است.
در مناقصات و با پروژه‌های دولتی، دفترچه‌ای از سوی سازمان برنامه و بودجه( سازمان مدیریت و برنامه ریزی) وجود دارد که این سازمان در این دفترچه» دفترچه فهرست بها« نامیده می‌شود.
برای همه فعالیتهای عمرانی ضوابطی را تعیین کرده است و برای همه این فعالیتها قسمت ارائه داده است لذا انواع آن عبارتند از: ۱- دفترچه فهرست بها کارهای ساختمانی ۲- راهسازی ۳- تأسیسات مکانیکی ۴- تأسیسات برقی
وظیفه مشاور:
۱-تهیه سخت‌افزار کار: مثل نقشه‌های هوایی، اطلاعات آماری و…
۲- تهیه نرم افزار کار که همان نظریه‌های شهرسازی است مشاور با تلفیق این نظریه‌ها طرح خود را ارائه می‌دهد به همین دلیل به مشاور،» طراح« هم گفته می‌شود.
عوامل مورد نیاز مشاور جهت تهیه طرح:
۱-نیری انسانی
۲-امکانات مالی
۳-امکانات فنی، اجرایی و تجهیزاتی
رده‌بندی طرحهای مطالعاتی:
۱-طرحهای مطالعاتی ملی: که حتماَ نباید درتمام کشور اجرا شو ولی باید کل کشور را تحت تأثیر قرار دهد.
طرحهای مطالعاتی ملی بزرگترین مقیاس در طرحهای مطالعاتی هستند.مانند طرح: انتقال گاز به ترکیه و …
۲-طرحهای مطالعاتی منطقه‌ای:
طرح‌هایی هستند که یک منطقه خاص از کشور را پوشش می‌دهد و تأثیر این طرح بر یک منطقه است. برای مثال انتقال آب زاینده‌رود از استان اصفهان به استان یزد را در نظر می‌گیریم که تأثیر آن بر کل استان یزد( منطقه یزد) است.
۳-طرح مطالعاتی جامع: طرح جامع مجموعه ضوابط، مقررات، دستورالعمل‌ها و نقشه‌های شهرسازی است. طرحهای جامع به الگوهایی گفته می‌شود که برای شکل‌دهی به فضا و کارکردهای شهر در آینده مؤثر هستند چنیین طرح‌هایی شامل برنامه‌هایی نی‌گردند که فعالیتهای مفید و مضر شهر را شناسایی نموده و نیز خدمات، تجهیزات و تأسیساتی را که برای روان شدن زندگی در شهر تأثیر می‌گذارند را مشخص می‌نماید.
*طرح جامع برای ۱۵ سال تهیه می‌شوند که وظیفه تهیه آن به عهده وزارت مسکن و شهرسازی است و شورای عالی شهرسازی و معماری آن را تصویب می‌کند.
۴-طرحهای مطالعاتی تفضیلی:
طرح تفضیلی به طور کلی ابزار دقیقی است در جهت تعیین موقعیت املاک نسبت به طرحهای شبکه شهری و تعیین کاربری‌های خدماتی.
مرجع تصویب طرحهای تفضیلی، کمیسیون ماده ۵ شورای عالی معماری و شهرسازی کل کشور است. این کمیسیون مرکب از شهردار، استاندار، مدیر کل سازمان مسکن و شهرسازی استان، نماینده شورای شهر و… است.
به طرحهای تفضیلی که مربوط به یک روستا باشد، » طرحهای هادی« گفته می‌شود و به عبارت دیگر همان طرحهای تفضیلی در مقیاس کوچک می‌باشد.
۵-طرحهای اجرائی:
در واقع طرح اجرایی، همان طرح جامع در مناطق روستایی و شهرهای کوچک است.
– به طور کلی در طرحهای اجرایی مراحل انجام وظیفه مشاور عبارتنداز:
۱-فاز صفر: بررسی و تأیید(یا عدم تأیید) ضرورت انجام کار پس در فاز صفر است که مشاور
۲-بررسی و مطالعه می‌کند که این پروژه عمرانی واقعاَ مورد نیاز است یا نه.
۳-فاز یک: تهیه چهارچوب و ساختار اولیه کار.(تهیه طرحهای معماری، محاسباتی،تأسیساتی و غیره)
۴-فاز دو: تأمین جزئیات معماری و جزئیات اجرایی کار و متره و برآورد پروژه.
۵-فاز سه: گزینش پیمانکار با رعایت ضوابط قانونی و نظارت بر فعالیت پیمانکار.
برای روشن شدن این مراحل، به ذکر یک مثال می‌پردازیم. مثلاَ احداث یک دانشگاه را در نظر می‌گیریم. مشاور پس از بررسی آمارهای جمعیتی منطقه، نیاز احداث دانشگاه را اعلام می‌کند(فاز صفر). سپس پس از مطالعات شهری، اقلیمی، ترافیکی و … محل احداث دانشگاه تعیین می‌شود (فاز یک یا جانمایی). بعد از آن مطالعات روی جزئیات کار مانند نوع مصالح، نوع کفپوش کلاسها و … انجام می‌شود(فاز دو) سپس پیمانکار انتخاب می‌شود و در حین انجام کار دستگاه نظارت، عمل نظارت بر روند کار را انجام می‌دهد.(فازسه)
– بنابراین فرآیندهایی که باید طی شوند. تا یک پروژه عمرانی به اتمام برسد. عبارتنداز:
» برنامه‌ریزی- طراحی- اجرا- نظارت«
تاریخچه معماری:
معماری ایران بطور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود: ۱- معماری اسلامی(سنتی) ۲- معماری معاصر در ایران، معماری‌ای به نام معماری ایرانی وجود ندارد. ولی معماری اسلامی وجود داشته و دارد. چون از ۱۴۰۰ سال قبل که امکان ایجاد بناها وجود داشته، اسلام هم وجود داشته است. ما می‌توانیم در مجموع معماری‌ای بنام» معماری سنتی- اسلامی« نعریف کنیم که متناسب با فرهنگ ایرانی و مذهب اسلامی است.
معماری سنتی به سه دسته تقسیم می‌شود:
۱-قرن پنجم تا هشتم: (دوران سلجوقیان که مشخصه آن آجرکاری، گچ‌کاری با الهام از دوره قبل از اسلام است.)
۲-قرن هشتم تا دهم: (دوران تیموریان با مشخصه آجرکاری و گچ‌کاری و معرق.)
۳-قرن دهم تا چهاردهم: (دوران صفویان با مشخصه کاشی‌کاری، معرق‌کاری)
معماری ایران- اسلامی در قرنهای دهم تا چهاردهم رشد کرد.
۱-در معماری ایرانی- اسلامی بناها به دو دسته تقسیم می‌شدند:
گروه اول: بناهای مذهبی مثل مسجد، حسینیه، تکیه‌ها و…
گروه دوم: بناهای عمومی مثل کارونسراها، حمام‌ها، بازارها و…
* اساساَ در هر گروه، سه مبنا و اساس وجود داشت:
۲-۳- » سکونت، تجارت، عبادت«
در معماری هر پروژه دو عامل همواره باید مشخص باشد:
۱-کاربرد مبنا
۲-عناصر تشکیل دهنده
برای مثال: پارک، درون یک فضای شهری تعریف خاص خود را دارد مانند اینکه کجا قرار بگیرد و اینکه مساحت آن چقدر باشد. درون پارک نیز یک سلسله عناصری وجود دارد مانند کتابخانه، بوفه و یعنی خود پارک هم یک معماری درونی دارد.
عناصری معماری در طول تاریخ و در حال حاضر متأثر از چهار عامل است:
۱-مذهب
۲-سیاست
۳-اقتصاد
