تحقیق جوانان و اوقات فراغت مجازی ۲۷ ص ( ورد)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۳۱ صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏۱
‏جوانان و‏ اوقات‏ فراغت مجازی
‏مقدمه
‏اینترنت عرصه مهمی را برای تحقیقات اجتماعی و آزمودن ‏نظریه‌های مربوط به اشاعه تکنولوژی و اثرات رسانه‌ها فراهم ساخته‌است. بخشی از این ‏جاذبه به ‌واسطه قابلیت ادغام شیوه‌های ارتباطی و صورت محتوای ارتباط است. ‏جاذبه‌های دیگر مربوط به اثرات و کارکردهای اجتماعی این رسانه و محیط‌های مختلف آن ‏برای افراد و اجتماعات محل زیست آنها و به‌ویژه برای جوانان به‌عنوان پیشگامان ‏نوآوری و مصرف این رسانه جدید می‌باشند.
‏طولانی شدن دوره جوانی و نوجوانی، رواج ‏شیوه‌های جدید رفتار اجتماعی برای‌پر کردن فضای زندگی، فردی‌شدن و کم‌رنگ‌شدن ‏شکاف‌های متداول اجتماعی، اهمیت یافتن سبک زندگی و «سیاست زندگی» برای جوانان، از ‏هم پاشیدگی شبکه‌های سنتی همسایگی و نوسازی شهری از جمله زمینه‌های اصلی هستند که ‏شرایط جدیدی را پیش روی جوانان قرار داده‌اند. آنچه در کنار این روندها و متاثر از ‏رشد رسانه‌های جدید قابل ذکر است اهمیت بیش از پیش حفظ و تنوع در اوقات فراغت برای ‏جوانان است. اولین نسل آشنا با کامپیوتر و تکنولوژی‌های ارتباطی را باید نسل فعلی ‏دانست. بسیاری از آنان می‌توانند با طیفی از نرم افزارهای کامپیوتری کار کنند و ‏به‌راحتی آن را بفهمند. این تحولات تکنولوژیک علاوه بر تأثیر بر ذوق، سلیقه و نیاز ‏ارتباطی آنها، گذراندن اوقات فراغت آنها را نیز تحت تأثیر قرار داده‌است. دو فرآیند «‏رسانه‌ای‌شدن»( mediatisation) ‏و «خانگی شدن»(domestification) ‏توصیف‌کننده گذران ‏بخش عمده‌ای از فراغت جوانان در جوامع مدرن است. جوانان فراغت خود را بیش ازپیش در ‏خلوت سپری می‌کنند و برای سرگرم شدن به طور فزاینده‌ای به رسانه‌های جدید متکی ‏هستند.
‏ارتباطات باواسطه کامپیوتر (CMC)‏، «‏فرهنگ فراغت» و «اجتماع فراغت» را نیز ‏تحت‌الشعاع قرارداده‌است. شبکه‌های کامپیوتری جهان فرهنگ‌های جدیدی را در ده سال ‏گذشته پدید آورده‌اند که تأثیرات شگرفی را در تعاملات و روابط اجتماعی برجای گذارده ‏است. (رین گولد، ۱۹۹۴: ۴
‏۳
)
‏چت‌روم‌ها (chat rooms) ‏یا میدان‌های چندکاربردی (multi-user-dungeons) ‏به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین «میدان‌های»
‏اینترنتی ‏شرایط جدیدی را پیرامون کاربران خود قرار داده و مرزهای تازه‌ای را در شکل‌گیری ‏خرده‌فرهنگ‌ها، ارزش‌ها و هویت جوانان پدید آورده‌اند.
‏گمنامی، سرعت ارتباطات و ‏سیال بودن آن پیامدهای گسترده‌ای را در روابط جنسیتی و الگوهای ارتباطی و دوست‌یابی ‏جوانان بر جای می‌گذارد. تداخل طبقه با جنسیت و جغرافیا می‌تواند فضای آزادکننده‌ای ‏را برای دسته‌ای از جوانان پدید آورده و مرزبندی‌های رایج جنسیتی و اجتماعی را در ‏فرهنگ جوانان کمرنگ سازد. ارتباطات اینترنتی در محیط‌های چت، ضمن آنکه تقویت‌کننده ‏روابط غیر وابسته به زمان و مکان گردیده است، به‌ محملی برای جستجو و ارضای ‏کنجکاوی‌های جوانان نیز تبدیل شده‌است. علاوه بر این، فضای مجازی و دیجیتال اینترنت ‏صورت‌های جدید مشارکت‌های اظهاری و عاطفی را جایگزین صورت‌های متداول مشارکت سیاسی ‏و اجتماعی در عرصه‌های «حقیقی» جامعه ساخته‌است (نگاه کنید به سیورلا، ۲۰۰۰). در ‏وجه منفی، استدلال بر این است که سرگرمی‌های مجازی اینترنتی عموما‎‎‍ًٍَْْ‎‏‏ً به ‏تقلیل سرمایه اجتماعی، انزوا و بریدگی از مشارکت‌های محسوس و عینی (کرات و همکاران، ۱۹۹۸ ‏؛ نای واربرینگ، ۲۰۰۰)، تغییر روابط از اجتماعات و گروه‌های آشنا به اجتماعات ‏شبکه‌ای (مافلوسی، ۱۹۹۶ ؛ ولمن، ۲۰۰۱)، سوگیری جوانان به سوی آموزش موزاییکی (‏راشکوف، ۱۹۹۶) و نیز قطعه‌قطعه‌شدن افراطی (hypersegmentation) ‏سلیقه‌ها و ‏خرده‌فرهنگ‌ها و در نتیجه توده‌وارسازی (massification) (‏شیلز، ۱۹۶۳ ؛ نیومن، ۱۹۹۱) ‏می‌انجامد.
‏در ادامه، چهارچوب‌های مفهومی و نظری رایجی را که از منظر ‏جامعه‌شناسی و یا روان‌شناسی اجتماعی به بررسی تأثیرات ICTs ‏و به‌ویژه اینترنت بر ‏جوانان و فراغت آنها پرداخته‌اند، به اختصار مرور کرده و آثار تواناساز و یا ‏محدودکننده محیط‌های مجازی در چت روم‌ها را مورد بحث قرارخواهیم ‏داد.
‏زمینه تحقیق
‏۴
‏نگاه جامعه‌شناختی به پدیده اینترنت در پی بررسی ‏تأثیرات اجتماعی آن بر روابط اجتماعی و تجزیه و تحلیل عوامل نهادی، سیاسی و اقتصادی ‏است که رفتار کاربران را تحت تأثیر قرارمی‌دهد. این نگاه، چنان‌که در مقدمه بحث ‏بدان اشاره شد، به طیفی از اثرات اجتماعی تکنولوژی‌های جدید اطلاعاتی و ارتباطاتی ‏بر روابط و تعلقات اجتماعی، شکل‌دهی یک معنای عمومی جدید برای ارتباط، صورت‌های ‏جدید مشارکت‌های اجتماعی و بازاندیشی و تغییر در هویت‌های خودساخته تأکید ‏دارد.
‏در وجه فراغت و سرگرمی نیز محوریت یافتن ارتباط و سرگرمی، از متن خارج شدن (decontextualisation) ‏مکان‌ها و تجارب اوقات فراغت (نگاه کنید به رابرتز، ۱۹۹۸)‏، ‏رواج شکل‌های سرگرمی غیروابسته به زمان و مکان، چندوظیفه‌ای شدن رسانه‌های جدید و ‏لذت بردن جوانان از توانایی انجام همزمان چند وظیفه و امکان‌پذیر ساختن انواع جدیدی ‏از مشارکت‌های عاطفی و زیبایی شناختی و فرهنگی از جمله مشخصه‌های اصلی رسانه‌های ‏جدید و به‌ویژه اینترنت می‌باشد. رویکردهای غالب در بررسی تأثیرات اجتماعی و روانی ICTs ‏بر جامعه را در دو دسته کلی تکنولوژیکی و اجتماعی می‌توان قرارداد. رویکردهای ‏تکنولوژیک نقش رسانه‌های جدید را در روابط و تبعات اجتماعی آن تعیین‌کننده می‌دانند ‏و در بررسی نهایی تکنولوژی را شکل‌دهنده روابط اجتماعی و شکل‌های تحول آن تلقی ‏می‌نماید. نظریه‌های چندی از این منظر به رسانه‌های جدید توجه کرده‌اند. برای نمونه ‏می‌توان مدل حضور اجتماعی (social presence model) ‏که فردی بودن ارتباطات کامپیوتری ‏را زمینه‌ساز اثرات اجتماعی کمتر آن‌ها می‌داند، نظریه غنای رسانه‌ای (media richness theory) ‏که توانایی تأثیرگذاری بر روابط اجتماعی رسانه‌ها را تابع ظرفیت ‏آنها در انتقال پیام‌ها و نشانه‌های اجتماعی می‌بینند و غنای رسانه‌ها را عامل ‏تعیین کننده انتخاب آن از جانب کنشگران می‌دانند، و نظریه شیوه پردازش اطلاعات ‏اجتماعی (social information processing model) ‏اشاره کرد که به دنبال تبیین اثرات ‏محدود کننده ارتباطات کامپیوتری است و این محدودیت را مخل کیفیت ارتباطات اجتماعی ‏می‌داند. در مجموع رویکردهای فوق به ابعاد اجتماعی رسانه‌های جدید اطلاعاتی و ‏ارتباطاتی به صورت حاشیه‌ای و با اهمیت کم‌تر نگریسته و در تحلیل نهایی قائل به
‏۵
‏قابلیت تقلیل اطلاعات کامپیوتری به بایت‌های اطلاعاتی هستند (برای مرور جامع ‏رویکردهای تکنولوژیک نگاه کنید به اسپیرز، ۲۰۰۰).
‏رویکردهای جایگزین در مطالعه ‏اثرات رسانه‌ها در مقابل به عوامل اجتماعی توجه بیشتری نشان می‌دهند. نظریه‌هایی ‏همچون استفاده و التذاذ (uses and gratifications) ‏، مبادله (exchange) ‏، ‏سازه‌گرایی ‌اجتماعی (social constructionism) ‏و نظریه‌های تعاملی (interactionism models) ‏، از جمله ‌رویکردهای‌ غالب در این دسته به‌شمار می‌آیند.
‏مدل «استفاده ‏و التذاذ»، که خود متأثر از نظریه‌های مبادله اجتماعی است، مدلی رایج در مطالعات ‏توصیفی و اکتشافی درخصوص نحوه استفاده افراد از رسانه‌ها و تأثیر این استفاده بر ‏رفتار آنهاست. دلایل و انگیزه‌های جذب جوانان به اینترنت و فضای مجازی و رفتار آنها ‏در فضای مجازی زمینه‌های اصلی هستند که در این مدل به آنها توجه می‌شود. نظریه ‏تعاملی، تفسیری و سازه‌گرایی تلاشی برای تبیین نحوه ارتباط افراد با فضای مجازی، ‏فهم آنها از این ارتباطات و مکانیسم‌های دخیل در آن محسوب می‌شود. رویکرد ‏سازه‌گرایی با تلقی نسبی‌بودن تأثیرات تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی، این ‏تأثیرات را تابع متن (context) ‏، تفسیر و فهمی می‌دانند که کاربران و افراد حاضر در ‏حوزه ارتباط از آن به عمل می‌آورند. ساخت‌های اجتماعی تعیین‌کننده معنای ارتباط ‏به‌شمار می‌آیند. این نظریه که مُلهم از آرای پدیدارشناسی گارفینکل (۱۹۶۷)، برگر و ‏لاکمن (۱۹۶۶) و اندیشمندانی همچون دریدا (۱۹۷۶) و گرگن (۱۹۸۵) است واقعیات اجتماعی ‏را ساخته کنشگران دانسته، همزمان به نقش انتخاب، اراده و استقلال فرد (عامل) در ‏تعامل با متن و ساختار اجتماعی توجه دارد.
‏از دیگر اندیشمندانی که به توصیف ‏نحوه مذاکره و معتبرساختن هویت در تعاملات رودررو و ایجاد قالبی برای ارزیابی معانی ‏این رویارویی‌ها پرداخته می‌توان به گافمن اشاره‌کرد که اندیشه‌های او در بررسی ‏ارتباطات بین فردی از جانب محققان علوم رفتاری مورد استفاده بوده است. با الهام از ‏آرای گافمن می‌توان استدلال کرد که اینترنت چارچوب‌های تعاملی جدیدی را در برقراری ‏ارتباطات بین فردی مهیا ساخته ‏است که، علی‌رغم محدودیت‌های ذاتی خود، فرصت‌های ‏جدیدی را نیز برای نمایش شخصیت در اختیار کاربران قرار می‌دهد،گافمن (۱۹۶۴) در کتاب