دانلود تحقیق چگونگی ورود برق به ایران
تحقیق چگونگی ورود برق به ایران
آشکارا باید پذیرفت که برق و چگونگی ورود آن به ایران در گامهای نخست، از
زمینه‌های مهم اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی برشمرده نمی‌شد و داده‌ها و
اطلاعات مربوط به آن با دقت دنبال نمی‌شد. این روند شاید بدین خاطر بوده که
برق یک پدیده صنعتی پیچیده، خطرناک و سرمایه بر بود و آینده روشنی نیز
برای آن پیش‌بینی نمی‌شد. به همین خاطر میزان اثرپذیری آن نیز در سطح جامعه
ناشناخته بود و هرگز نتوانست باتلگراف که چند دهه پیش از آن به پهنه کشور
گام نهاد رقابت کند و از اهمیت سیاسی برخوردار شود. سیاست مردان سرمایه‌دار
و سرمایه‌گذار دوران قاجار را یا به خود جلب نکرد و یا آن یکی دو نفری نیز
که بدان پرداختند، در میانه راه بدان پشت کردند (ماجرای دریافت
امتیاز‌نامه برق و … توسط مشیرالسلطنه) از دیگر سو بیگانگان نیز گرایشی
راکه برای بهره‌گیری و مدیریت (امنیتی- اطلاعاتی) خطوط تلگراف سرتاسری در
کشور از خود نشان می‌دادند، در این باره نشان ندادند و مقامات نیز برای
برپایی و مدیریت آن سر و دست نشکستند. در نتیجه مسایل مربوط به برق به سکوت
یا با بی‌اعتنایی روبرو بود.
امروزه اطلاعات مربوط به ورود تلگراف و
ایجاد شبکه‌های ملی و فراملی تلگراف بسیار دقیق‌تر و با جزییات بیشتری در
دسترس است. مقاماتی که آنها را اداره می‌کردند را می‌شناسیم، ایرانیهایش
همه دارای القاب بودند و برای دستیابی به مقام ریاست بر آن بر هم سبقت
می‌گرفتند. تلگرافخانه‌ها مانند مکانهای مقدس، امامزاده‌ها و … به صورت
پایگاهی برای بست‌نشینی درآمده بود و شایان یادآوری است که این پایگاهها در
ماجرای مشروطیت و دیگر هیجانهای سیاسی و اجتماعی ایران نقش بسیار
برجسته‌ای بازی کردند.
در برابر اطلاعات مربوط به برق به ویژه در فاصله
سالهای ۱۲۷۹ تا ۱۲۸۳ خورشیدی نارسا، مبهم و ناشناخته و پرسش برانگیز به
دست ما رسیده است. منابع ارزشمندی که همزمان ورود برق بدان پرداخته باشند و
جزییات مربوط به حق تقدمها و ماجراهای وابسته به نصب و بهره‌برداری از
مولدهای برق را بازگویند وسرنوشت این مولدها را دنبال کنند کمابیش نارسا
هستند و اسناد یا گزارشهایی که به طور تردیدناپذیری بر این اقدامات روشنی
بخشند، کم و حتی ناچیز بوده و اسناد بر جای مانده نیز از بافت و یکدستی
مناسبی برخوردار نیستند. بسیاری ازاطلاعات اولیه افواهی و از راه گوش به
گوش به نوشته‌ها راه یافته‌اند و نویسندگان همین نوشته‌های اندک و برجای
مانده نیز برای بررسی درستی و نادرستی مطالب مطرح شده یا به همین اسناد
اولیه دسترسی نداشتند و یا اهمیت آنها را ناچیز برمی‌شمردند. به همین خاطر
از بررسی و ارزیابی مسایل و تاریخ‌های هر رخداد و دنبال کردن مطالب آنها در
هیچکدام به طور جدی خبری نیست.
شایان یادآوری است که هم اینک نیز اگر
اسناد مربوط به برق مشهد با پشتکار آقای ممتحن میلانی نوه محمدباقر رضایوف
برای اثبات حق‌تقدم جدش (محمدباقر میلانی نامور به تاجرباشی- رضایوف و
معاون التجار) گردآوری نمی‌شد شاید هنوز هم این گروه از اسنادی که ایشان
یافته و عرضه کرده‌اند در گوشه‌ای از بایگانی‌ها خاک می‌خورد. همچنین اگر
علاقه آقای مهندس حامد در ایجاد موزه صنعت‌برق روندی عملی نمی‌یافت ویا
کتاب تاریخ صنعت‌برق توسط ایشان تدوین نمی‌شد شاید اسناد مهم خاندان
امین‌الضرب درباره برق سر از جای دیگری در‌می‌آورد و در اختیار موزه برق
تهران قرار نمی‌گرفت و در برابر دید گذاشته نمی‌شد و یا اگر کتابهایی
درباره تاریخ صنعت‌برق نگاشته نمی شد و توجه‌ها را بر‌نمی‌انگیخت، اسناد
خاندان خلیلی یکی از مدیران سابق برق تهران در دوران جنگ دوم نیز در این
باره به دست نگارنده نمی‌رسید. هنوز هم آثار و اسناد بسیاری در این زمینه
وجود دارد که در بایگانیهای نگهداری اسناد دولتی و خصوصی، در کتابخانه‌ها،
در کنج خانه‌های پیشکسوتان صنعت برق و آب و یا در بایگانیهای نهادهای دولتی
وابسته به این صنعت وجود دارند که شناسایی و طبقه‌بندی نشده و کمر کسی از
وجودشان آگاه است (شاید هم هیچکس).
