اقتصاد سیاسی و فضای شهری ۲۵ ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..DOC) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : ۲۶ صفحه

 قسمتی از متن word (..DOC) : 
 

‏اقتصاد سیاسی و فضای شهری
‏
‏ ‏اقتصاد سیاسی و فضای ‏شهری
‏چکیده
:‏شهر همچون یک ‏موجود زنده دائما در حال تغییر و تحول است ، این تغیر و تحول به مرور زمان شکل ‏شهرها را به سوی هدفهای خاصی سوق می دهند؛ شهرها‏ ‏ امروزه بیش از هر زمان دیگری ‏تاثیرپذیر از شرایط سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی سیستمهای حاکم بر خود هستند ‏که نه تنها در کالبد و فیزیک ، بلکه از هر لحاظ نشان دهنده تسلط داشتن ایـده ها و ‏تفکرات حاکمان و گردانندگان خود هستند .فضای شهری را در واقع می تـوان یک تولید ‏اجتماعی ـ اقتـصادی دانست که بازتـابی از عمـلکردهای سیـاسی و اقتصادی است . شهرها ‏و فضای حاکم بر آنها بیش از هر چیز پرورش یافته اقتصاد سیاسی زمان و مکان خویش ‏هستند ، شهرهایی که تحت تاثیر تفکرات سرمایه داری تولد می یابند و شروع به رشد می ‏کنند بسیار متفاوت از شهرها ی نظام سوسیالیستی هستند و دو فضای جغرافیایی ، دو ‏دنیای متفاوت را برای ساکنان خود ایجاد می کنند و همچنین شهرهایی متفاوت ازلحاظ ‏نحوه شکل گیری ، کاربری ارضی ، مکان گزینی فعالیتها و…‏ ‏ نسبت به شهرهای کشورهای ‏درحال توسعه نمود پیدا می کنند .به طور مثال اگر فضای شهری را ، در هنگام شکل گیری ‏، همچون یک کاغذ سفید در نظر بگیریم ، اقصاد سیاسی ، ایدئولوژی ، فرهنگ ، بینش ‏و…‏ ‏ همچون طراحان این کاغذ هستند که به انواع گوناگون می توانند بر روی آن نقش ‏آفرینی کنند. بنابراین پرداختن به این موضوع‏ ‏ و تاثیر اقتصاد سیاسی بر فضای شهری می ‏تواند بحثی نو در برنامه ریزی شهری و گرایشهای متنوع آن باشد
 ‏مقدمه
.‏امروزه در اکثر کشورها چه پیشرفته و چه کمتر توسعه یافته ،عوامل گوناگونی در ‏تولید فضای شهری دخالت دارند وبسته به زمان و مکان مختلف ، یک عامل بیشتر از عوامل ‏دیگر نمایان بوده است . در قرون وسطا ،دوره حاکمیت کلیسا ، آنچه به یک شهر عظمت و ‏اهمیت می بخشید ساختمانها و فضاهای دینی بودند. این مکانها اکثرا در وسط شهر قرار ‏داشتند وهمه پدیده ها و مکانهای شهری ، تحت تاثیر آنها شکل می گرفتند . بیشتر این ‏شهرها تحت تاثیر عوامل تجاری بودند ، گروههای مختلف بازرگانی ، سوداگران در کنار ‏کلیسا ها ، قلعه ها و حصارهای نظامی ، به مبادله کالا می پرداختند . شهرهای قرون ‏وسطایی را از لحاظ کالبدی ،دیوارهای ضخیم ، برجهای دیده بانی ،دروازه های بزرگ و ‏خندق هایی جهت دفاع ، تشکیل می دادند . کارکرد این شهرها در اوایل شکل گیری بیشتر ‏مذهبی ـ نظامی و بعدها تجاری بود .در دوره رنسانس کم کم این فضاها اهمیت خود را از ‏دست می دهند و مراکز دیگری به عنوان وجه غالب و تعیین کننده فضای شهری اهمیت می ‏یابند . چشم انداز کلیسایی‏ ‏ مقدس مآبانه شهر، اهمیت خود را از دست‏  ‏ می دهند و جای ‏آن را قصرهای زیبا ،اتاقهای مجلل بازرگانی و بازارهای زیبا می گیرند . اگر در قرون ‏وسطا تحت تاثیر تفکرات حاکم ، کلیسا مجلل ترین ساختمانهای شهری به شمار می آمد، در ‏دوره رنسانس ، قصرهای بزرگ حاکمان و خاندانها ، نهاد فعال شهرمحسوب و همه خیابانهای ‏اصلی شهر به آن محسوب می شد . در قرن هیجدهم و نوزدهم ، فعالیتهای اقتصادی ، باعث ‏تراکم شدید سرمایه ها در شهرها شد .کارخانه های صنعتی در مجاورت معادن عظیم زغال ‏سنگ قرار می گرفتند و نیروی انسانی مشغو ل کار د ر آنها ، همان جا اقامتگاههای خود ‏را بنا می کردند. بدین ترتیب انگلستان به عنوان اولین کشور صنعتی ظاهر شد . دوقطبی
‏شدن شهرها ازلحاظ فیزیکی و اجتماعی از این دوره به بعد شروع شد ،بخش مرکزی شهرها را ‏مراکز راه آهن و کارخانه ها تشکیل می دادند ، اطراف آن را محله های فقیر نشین تشکیل ‏می دادند و در نقاطی دورتر ،بیرون از شهرها ثروتمندان و کارخانه داران زندگی می ‏کردند
‏در قرن بیستم ، عوامل اقتصادی ـ سیاسی ‏اهمیتی فراوان ، نسبت به دیگر عوامل پیدا کردند، و اقتصاد سیاسی حاکم بر شهرها اساس ‏مسائل شهری محسوب می شد، در هر گونه تحلیل و نظریه پردازی ، در مورد فضای شهری ، به ‏اساس اقتصاد سیاسی توجه بیشتری می شد تا آنجا که این معیار نسبت به کارکردهای ‏اجتماعی ، اهمیت بیشتری در ایجاد فضای شهری داشته است . عده ای اوضاع اقتصادی، تحت ‏تاثیر تـفکرات سیاسی خاصی را در فضاسازی جغرافیایی، بخصوص جغرافیای شهری را به ‏عنوان مهمترین عامل تاثیر گذار در شهرها ،بخصوص، در نیمه دوم قرن بیستم ، می دانند. ‏پس با توجه به اهمیت آن ، برنامه ریزان شهری ، در قرن حاضر‏ ‏ در تحلیل فضای شهری ‏باید به اقتصاد سیاسی ،محلی و ملی و نتایج حاصل از آن در کیفیت زندگی مردم توجه ‏بیشتری کنند
‏فضای ‏شهری
‏برای درک این مفهوم ابتدا بهـتـر ‏است فضای شهری را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم ، تا بتوانیم تاثیر اقتصاد سیاسی در ‏محیطهای مختلف و ایدئولوژیهای متفاوت را بهتر درک کنیم .‏فضـا را اولین بار ارسطو به عنوان ظرفی برای اشیـاء توصیف کرد و ‏بعد نیوتن نظریه فضای مطلق را شکل داد و فضـا را مکانهای دانست که به صورت واقـعی ‏وجود دارند . لایبنیتس‏ ‏ با ایده فضای مطلق مخالـفت کرد و بحث فضای رابطه ای را مطرح