¢آیا این رودكی كور مادر زاد بوده است؟

¢از گوشه و كنایه هایی كه شاعران نزدیك به روزگار او – مثل دقیقی ،ابوذراعه جرجانی و ناصر خسرو – در باب وی آورده اند پیداست كه او را شاعری نابینا می شناختند.گفت و شنودی كه یك جا بین ابوحیّان توحیدی و ابو علی مسكویه رفته است این نكته را تأیید می كند. چنانكه عوفی نیز آشكارا می گوید كه وی «اكمه» بود و «چشم ظاهر بسته داشت .اما از سخن او بر نمی آید كه همه ی عمر شاعر یا حتّی روزی از عمر او در آن تاریكی های دنیای كوران گذشته باشد.نه فقط ادعای «دیدن»در بعضی از اشعار او هست بلكه تشبیهات حسّی نیز در سخنان او كم نیست خاصّه دنیای رنگ ها –كه بر كوران مادر زاد فرو بسته است- در شعر او جلوه یی تمام داردو به علاوه آن مایه ی عاشقی ها و دلفریبی های روزگار جوانی كه یاد آن ها ایّام سرد پیری و نیستی شاعر را گرم می كرد البته از یك مردی عاجز برنمی آید و پیداست كه بی چشم آهو شاعر بخارا نمی توانسته است كنیزكان غزال رم و زیبا را چنان شیفته و بی تاب خویش كند كه با وجود بیم رقیب شبها به پنهان پیش وی بیایند .

¢از آن گذشته روشنی و درخشندگی توصیفات و تشبیهات او آن مایه هست كه انسان را در قبول داستان كوری – كوری مادرزادی – او به شك بیندازد .یادی كه شاعر بخارا از روزگار جوانی خویش می كند چنان است كه گویی كوری نیز مثل پیری وسستی وناتوانی فقط در سال های پایان عمر به سراغ او آمده است.با این همه شاید این احتمال درست نباشد كه او درپایان عمر چنانكه در شرح یمینی آورده اند در طی شكنجه كور كرده باشند هر چه هست تصویر پایان عمر شاعر او را چیزی شبیه به هومر شاعر افسانه های یونان –جلوه می دهد و بی شك رودكی نیز – تا حدّی مانند هومر- پدر شاعران دیار خویش به شمار می آید.

و….